جستجوی پیشرفته
بازدید
68033
آخرین بروزرسانی: 1398/02/28
 
کد سایت fa86280 کد بایگانی 103739 نمایه منبع جمله «اطلبوا العلم من المهد الى اللحد»
طبقه بندی موضوعی درایه الحدیث
اصطلاحات علم ، دانش بشری
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی
خلاصه پرسش
آیا جمله «اطلبوا العلم من المهد الى اللحد» حدیث است؟
پرسش
آیا این حدیث از پیامبر اکرم(ص) است که می‌فرماید: «اُطلُبوا العِلمَ مِنَ المَهدِ إلَى اللَّحْدِ»(از گهواره تا گور دانش بجو)؟
پاسخ اجمالی
جمله معروف «اطلُبوا العِلمَ مِنَ المَهدِ إلَى اللَّحْدِ»؛ (از گهواره تا گور، دانش بجویید)، در منابع حدیثی مشهور شیعه و اهل‌سنت وجود ندارد، اما بسیاری از مؤلفان کتاب‌های تفسیری، اخلاقی و ... در سده‌های گذشته، آن‌را نقل کرده و گاه تصریح به روایت بودن آن کرده‌اند. به عنوان نمونه می‌توان به خواجه نصیر الدین طوسی (672-597 ق) اشاره کرد که از این عبارت به عنوان اثر معروف یاد کرده و می‌دانیم که واژه «اثر» در نوشتارهای شیعیان انصراف به روایت از معصومان دارد:
«فی الأثر المعروف: اطلُبوا العِلمَ مِنَ المَهدِ إلَى اللَّحْدِ».[1]
برخی از دیگر مؤلفانی که به نقل این اثر پرداخته‌اند، عبارت‌اند از:
1. فیض کاشانی(1007-1090 ق).[2]
2. ادهم عزتی خلخالی(1052 ق).[3]
3. حاجی خلیفه(1017 - 1067ق).[4]
4. حقّی بروسوی((1063-1137 ق).[5]
انتساب این روایت به پیامبر اسلام(ص) به گونه‌ای شهرت داشته است که برخی شاعران کهن پارسی نیز محتوای آن را به صورت شعر درآورده و به پیامبر(ص) نسبت داده‌اند:
چنین گفت پیغمبر راستگوى‏
ز گهواره تا گور، دانش بجوى
گفتنی است؛ هرچند این روایت در منابع حدیثی نیست، اما روایات دیگری در کتب معتبر وجود دارد که محتوای آنها مشابه با محتوای روایت موجود در پرسش است. به عنوان نمونه، امام کاظم(ع) در روایتی از امام علی(ع) یکی از اوصاف مؤمنان را چنین بیان می‌فرماید:
«لَا یَشْبَعُ‏ مِنَ‏ الْعِلْمِ‏ دَهْرَه‏»[6] در تمام زندگی خود از آموختن دانش سیر نمی‌شود.
 

[1]. نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، آداب المتعلّمین، محقق، حسینی جلالی، سید محمدرضا، ص 112،  شیراز، کتابخانه مدرسه علمیه امام‌ عصر(عج‌)، چاپ اول، 1416ق.
[2]. فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، ج ‏1، ص 126، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین علی(ع)، چاپ اول، 1406ق. «وقت الطلب من المه إلی اللحد»
[3]. ادهم عزلتى خلخالى، رسائل فارسى ادهم خلخالى، ص 793، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، چاپ اول، 1381ش.
[4]. حاجى خلیفه، مصطفى بن عبدالله‏، کشف الظنون عن أسامی الکتب و الفنون، ج ‏1، ص 51، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ اول، بی‌تا.
[5].  حقی بروسوی، اسماعیل(1063-1137 ق)، تفسیر روح البیان، ج ‏5، ص 274، دارالفکر، بیروت، بی‌تا.
[6].  کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 19، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1407 ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها