طیلسان واژه‌ای فارسی‌ است،[1] و نامی برای نوعی از لباس ایرانیان بوده[2] که به صورت پارچه‌ای سراسری و بدون برش و دوخت تهیه شده و تمام بدن را دربر می‌گیرد.[3]

با آن‌که این لباس متعلق به جامعه‌ای غیر عربی بود، اما ائمه(ع) و اصحاب آنان از این نوع پوشش استفاده می‌کردند. به عنوان نمونه:

1. امام حسن مجتبی(ع) بعد از آن‌که پدر را دفن کرد، درحالى‏که عمامه سیاه ژولیده و طیلسان سیاهی پوشیده بود، بالاى منبر رفت و خطبه خواند.[4]

2. شخصى از امام حسن(ع) کمک خواست. آن‌حضرت(ع) پنجاه هزار درهم را با یک طیلسان گران قیمت به او داد و فرمود: کمال جوان‌مردى در این است که اجرت حمل صدقه را هم بدهند.[5]

3. سلیمان بن راشد از پدرش نقل می‌کند: «امام سجاد(ع) را دیدم جبه‌اى جلوباز و سیاه رنگ و طیلسانى کبود رنگ پوشید».[6]

4. یونس می‌گوید: «امام رضا(ع) را دیدم که طلیسانی کبود رنگ پوشیده بود».[7]

5. صاعد نصرانى از پدرش نقل کرد که من به همراه گروهى از اهل بصره براى شکایت از فرماندار به سامراء رفتیم. روزى در سامراء امام عسکری(ع) را دیدیم که روى سرش پارچه نازکى داشت و بر دوش خود طیلسان قرار داده بود.[8]

6. یوسف بن ابراهیم می‌گوید: قبا و طیلسانی از جنس خز پوشیده و نزد امام ‏صادق(ع) رفتم.[9]

[1]. واسطی زبیدی، محب الدین سید محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، محقق، مصحح، شیری، علی، ج 8، ص 342، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ اول، 1414ق.‌

[2]. حسین یوسف موسى، عبد الفتاح صعیدى‏، الإفصاح فی فقه اللغة، ج 1، ص 371، قم، دفتر تبلیغات اسلامى‏، چاپ چهارم، 1410ق.

[3]. ‏طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق، حسینی‏، سید احمد، ج 4، ص 82، تهران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم، 1375ش.

[4]. مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للإمام علی بن أبی طالب، ص 157، قم، انصاریان، چاپ سوم، 1384ش.

[5]. دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب إلی الصواب، ج 1، ص 136 – 137، قم، الشریف الرضی، چاپ اول، 1412ق.

[6]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 6، ص 449، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[7]. همان، ج ‏6، ص 448.

[8]. ابن طاووس، علی بن موسی، فرج المهموم فی معرفة نهج الحلال من علم النجوم (تاریخ علماء النجوم)، ص 236 – 237، قم، دار الذخائر، چاپ اول، 1368ق.

[9]. کافی، ج ‏6، ص 451.