لطفا صبرکنید
بازدید
10503
10503
آخرین بروزرسانی:
1397/06/20
کد سایت
fa54310
کد بایگانی
66857
نمایه
کوه طور محل رویش زیتون
طبقه بندی موضوعی
تفسیر
اصطلاحات
سیناء (طور، سینین)|زیتون
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
با آنکه درخت زیتون در مناطق جغرافیایی فراوانی کشت میشود، چرا قرآن کریم، رویش آنرا منحصر به طور سیناء دانسته است؟!
پرسش
آیا درست است که میگویند؛ زیتون درختی است پرثمر که برای نخستین بار در طور سینا رویید؟
پاسخ اجمالی
درخت زیتون و نیز روغن آن در آیاتی از قرآن کریم مورد اشاره قرار گرفته و حتی به آن سوگند یاد شده است.
به عنوان نمونه، خدای متعال در تعدادی از آیات سوره مؤمنون، پس از آنکه به آثار و برکات باران اشاره میکند و میفرماید: ما از آسمان براى شما به اندازه کافى آب نازل کردیم، و آنرا در زمین مستقر ساختیم ... آن گاه با آن آب، باغات خرما و انگور که در آنها میوههاى فراوانى براى استفاده شما به ثمر میرسند و از آنها میخورید، به وجود آوردیم.[1] در ادامه میفرماید: علاوه بر این باغها، درختى خلق کردیم که از طور سیناء میروید و از آن روغن و "نان خورشت" براى خورندگان به دست میآید: «وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلْآکِلِینَ».
قرّاء قرآن کریم در تلفظ واژه «سیناء»، اختلاف دارند. ابو عمرو و اهل حجاز آنرا «سِیناء» به کسر «سین» خواندهاند و بقیه قرّاء آنرا به فتح «سین» قرائت نمودند؛ لذا در اینکه معناى سیناء چیست، و منظور از "طور سیناء" چه میباشد، مفسران احتمالاتی را مطرح کردهاند:
1. سیناء نام منطقه وسیعی است که کوه طور در آن واقع است. 2. نام سنگهاى آن وادى است. 3. سیناء برکه است به معنای مبارک، یعنی کوه پربرکت. 4. کوه مشجر، یعنی کوهی که در آن درختان فراوان دارد.[2] 5. نام خود کوه است؛ یعنى همان کوهى که میان مصر و ایله واقع شده و در آنجا بر حضرت موسى(ع) وحى نازل شد.[3]
«تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلْآکِلِینَ» از میوه درخت زیتون، روغن که هم نان خورشت است، و هم فواید دیگر دارد به دست میآید. مقصود این است که نان را با روغن زیتون میخورند. ابن عباس میگوید: درخت زیتون هم روغن میدهد و هم نان خورش و نان خورش همان دانههاى زیتون است. از پیامبر خدا(ص) نقل شده است: زیتون درختى مبارک است. از آن روغن و نان خورش به دست آورید.[4]
از اینکه چرا قرآن کریم فرمود: «تخرج من طور سیناء»، یعنی که این کوه را اختصاص به زیتون داد، در حالیکه درخت زیتون در جاهای دیگر هم میروید؛ گفته شده دلیلش آن است که زیتون اولین بار در کوه طور روییده شد. و برخی میگویند زیتون اولین درختی بود که بعد از طوفان نوح(ع) بر روی زمین رویید و از آنجا به دیگر مناطق منتشر شد.[5]
البته ممکن است منظور قرآن از اینکه این درخت از طور سیناء میروید، مرغوبتر بودن محصولات زیتون آنجا باشد؛ از اینرو به حالت نمادین، نام آن منطقه ذکر شده است، نه آنکه در هیچ منطقه دیگری چنین درختی نروید.
به عنوان نمونه، خدای متعال در تعدادی از آیات سوره مؤمنون، پس از آنکه به آثار و برکات باران اشاره میکند و میفرماید: ما از آسمان براى شما به اندازه کافى آب نازل کردیم، و آنرا در زمین مستقر ساختیم ... آن گاه با آن آب، باغات خرما و انگور که در آنها میوههاى فراوانى براى استفاده شما به ثمر میرسند و از آنها میخورید، به وجود آوردیم.[1] در ادامه میفرماید: علاوه بر این باغها، درختى خلق کردیم که از طور سیناء میروید و از آن روغن و "نان خورشت" براى خورندگان به دست میآید: «وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلْآکِلِینَ».
قرّاء قرآن کریم در تلفظ واژه «سیناء»، اختلاف دارند. ابو عمرو و اهل حجاز آنرا «سِیناء» به کسر «سین» خواندهاند و بقیه قرّاء آنرا به فتح «سین» قرائت نمودند؛ لذا در اینکه معناى سیناء چیست، و منظور از "طور سیناء" چه میباشد، مفسران احتمالاتی را مطرح کردهاند:
1. سیناء نام منطقه وسیعی است که کوه طور در آن واقع است. 2. نام سنگهاى آن وادى است. 3. سیناء برکه است به معنای مبارک، یعنی کوه پربرکت. 4. کوه مشجر، یعنی کوهی که در آن درختان فراوان دارد.[2] 5. نام خود کوه است؛ یعنى همان کوهى که میان مصر و ایله واقع شده و در آنجا بر حضرت موسى(ع) وحى نازل شد.[3]
«تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلْآکِلِینَ» از میوه درخت زیتون، روغن که هم نان خورشت است، و هم فواید دیگر دارد به دست میآید. مقصود این است که نان را با روغن زیتون میخورند. ابن عباس میگوید: درخت زیتون هم روغن میدهد و هم نان خورش و نان خورش همان دانههاى زیتون است. از پیامبر خدا(ص) نقل شده است: زیتون درختى مبارک است. از آن روغن و نان خورش به دست آورید.[4]
از اینکه چرا قرآن کریم فرمود: «تخرج من طور سیناء»، یعنی که این کوه را اختصاص به زیتون داد، در حالیکه درخت زیتون در جاهای دیگر هم میروید؛ گفته شده دلیلش آن است که زیتون اولین بار در کوه طور روییده شد. و برخی میگویند زیتون اولین درختی بود که بعد از طوفان نوح(ع) بر روی زمین رویید و از آنجا به دیگر مناطق منتشر شد.[5]
البته ممکن است منظور قرآن از اینکه این درخت از طور سیناء میروید، مرغوبتر بودن محصولات زیتون آنجا باشد؛ از اینرو به حالت نمادین، نام آن منطقه ذکر شده است، نه آنکه در هیچ منطقه دیگری چنین درختی نروید.
[1]. مؤمنون، 18، 19.
[2]. البته منطقهای که امروزه به عنوان کوه سیناء و یا جبل موسی شناخته میشود، چندان مشجر نیست و این منافاتی با آیه ندارد؛ زیرا در طول زمان مناطق بسیاری بودند که دارای آب و درخت بوده و بعد به بیابانی بیآب و علف تبدیل شدهاند.
[3]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی، محمد جواد، ج 7، ص 164- 165، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش؛ طبری، ابو جعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 18، ص، 11، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، 1412ق
[4]. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ص 165.
[5]. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، تحقیق، یاحقی، محمد جعفر، ناصح، محمد مهدی، ج 14، ص 15، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1408ق؛ رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تحقیق، حکمت، علی اصغر، ج 6، ص 431، تهران، امیر کبیر، چاپ پنجم، 1371ش.
نظرات