بر اساس آنچه در منابع دینی آمده، خدای متعال فرشتگانی را مأمور حفاظت از انسان‌ها کرده است. آنها مراقب‌اند تا آدمیان از برخی خطر‌های پیش‌ رو حفظ شوند و تا زمانی که خدا صلاح نداند، هیچ خطری آنان را تهدید نکند.[1]

فرشتگان محافظ در قرآن

خداوند در قرآن می‌فرماید:

1. «لَهُ مُعَقِّباتٌ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ یَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ ...»؛[2] آدمى را فرشتگانى است که پیاپى به امر خدا از روبرو و پشت سرش می‌آیند و نگهبان او هستند.
2. «... وَ یُرْسِلُ عَلَیْکُمْ حَفَظَةً حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَ هُمْ لَا یُفَرِّطُونَ»؛[3] ... و خدا نگهبانانى بر شما می‌‏گمارد، تا زمانی که مرگ یکی از شما فرا رسد که در آن هنگام فرستادگان ما بدون هیچ کوتاهى و گذشتى جان او را خواهند گرفت.

فرشتگان محافظ در روایات

1. امام علی(ع): «هر انسانی دو فرشته محافظ دارد که از او محافظت می‌کنند...».[4]
2. امام علی(ع): «خدا برای تمام بندگان خود محافظانی قرار داده است. دو ملک او را حفظ می‌کنند تا از کوه سقوط نکند و یا در چاهی نیفتد...».[5]
3. امام باقر(ع): (برخی فرشتگان) به فرمان خدا مراقب آدمیان‌اند از ایـن‌کـه در چـاهـى سـقوط کند، دیوارى بر او بیفتد، یا هر حادثه دیگرى(بدی) براى او پیش آید. البته این تا زمانى است که مقدرات حتمى فرا رسد که در این هنگام آنها دست از مراقبت برداشته و او را تسلیم حوادث می‌کنند».[6]

روایات بالا ناظر به فرشتگانی است که محافظ تمام مردم - صرف نظر از دین و مذهبشان و صرف نظر از گفتار و کردارشان - می‌باشد، اما گفتنی است؛ فرشتگان محافظ دیگری نیز وجود دارند که از طرف خداوند، مأموریت ویژه‌‌ای دارند؛ به این معنا که از افراد و یا مناطق خاصی، به صورت خاص و فوق العاده محافظت می‌کنند، مانند جنگ بدر که از حساسیت فوق العاده‌‌ای برخوردار بوده و حمایت مستقیم مسلمانان از جانب خدا و فرشتگان امری ضروری به نظر می‌رسید. و یا در جنگ احد که حتی بعد از شکست مسلمانان، آنان از امدادهای غیبی بی‌نصیب نمانده و خداوند در دل دشمنان آنان رعب و وحشتی ایجاد نمود تا موجب برگشت و فرار آنان شود. مشخص است که این نوع محافظت ویژه در ارتباط با افراد باایمان و باتقوا می‌باشد و کافران و گناهکاران نباید انتظار چنین محافظت ویژه‌ای را داشته باشند.

با تمام آنچه گفته شد، به روایتی برخورد نکردیم که ناظر به آن باشد که ملائکه‌ی محافظ از ورود به اتاق‌ها و خانه‌‌هایی که زنان و دختران جوان مسلمان بی‌حجابی در آن‌جا هستند، شرم می‌کند، صرف نظر از آن‌که در داخل اتاق‌ها و خانه‌ها و بدون حضور نامحرم، بی‌حجابی معنا ندارد و از طرفی حتی عریان شدن کامل نیز بدون حضور نامحرم حرام نیست، اما کراهت دارد؛ چرا که ممکن است زمینه‌‌ای برای وسوسه شیطان باشد.[7]

با این وجود، ممکن است تمام گناه‌کاران - از جمله افراد بی‌حجاب - از برخی محافظت‌های ویژه خداوند محروم باشند.

[1]. «اسامی تعدادی از فرشتگان»، 43126؛ «نزول بلا با وجود انجام دادن خیرات»، 82664.

[2]. رعد، 11.

[3]. انعام، 61.

[4]. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، محقق، صبحی صالح، ص 505، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.

[5]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 59، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[6]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 56، ص 179، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.

[7]. «عریان شدن در جایی که هیچ کس حضور ندارد»، 9127؛ «قطع شدن وحی به جهت وجود سگ در خانه پیامبر»، 26406.