بازدید
1296
1296
آخرین بروزرسانی:
1402/05/12
کد سایت
fa-445
گروه بندی اصطلاحات
اصطلاحات منطقی
مغالطه
توضیحات
«مغالطه»، قیاسی است که به دلیل وجود برخی ویژگیهایی که در مقدمات آن وجود دارد، نتیجه درست و قابل پذیرشی را به دنبال نخواهد داشت:
- به لحاظ «صوری» درست نباشد؛ بدین بیان که شکل قیاس به دلیل اختلال در شرایط معتبر در آن، نتیجهبخش نباشد. این اختلال؛ گاهی به لحاظ کمّی، گاهی کیفی و گاهی نیز به لحاظ جهت قضایای به کار رفته در قیاس است.
- به لحاظ «مادّی» درست نباشد؛ به این معنا که؛ یا نتیجه عین مقدمات باشد، یا اینکه کاذب ولی شبیه نتیجهی صادق باشد؛ مثل اینکه کسی به نقش روی دیوار اشاره نماید و بگوید: «این اسب است و اسب شیهه میکشد، پس این شیهه میکشد». و یا اینکه به لحاظ معنوی باطل باشد، مثلاً در قضیهی موجبه، موضوع محقق نباشد، یا اینکه بین وجود ذهنی و خارجی خلط نماید.
البته در مواردی نیز ممکن است قیاس هم به لحاظ صورت و هم به لحاظ ماده باطل باشد. پس «مغالطه»، قیاسی است که به سبب وجود خطا در صورت یا ماده یا هر دو، منتج نیست و به لحاظ هر یک از این موارد، دارای اقسام گوناگونی خواهد بود.