12072
رضایت به معنای خشنودی بوده و به عنوان یکی از صفات پروردگار مطرح میشود. البته برخی از صفات خداوند - مانند رضایت - در مورد انسان هم کاربرد دارد؛ اما خشنودی به معنایی که برای خدا به كار رفته با خشنودی انسان فرق میکند. خشنودی در انسان یک نوع توجّه قلبى و جاذبه روحى است، در حالىكه خداوند نه قلب دارد و نه روح، و ذات خداوند از هر تغییری منزّه است؛ لذا تأثیرپذیری و انفعال، در ذات خدا راه ندارد و محال است مخلوقات در ذات خدا تأثیر بگذارند. خشنودی و غضب خدا، از صفات فعلی او هستند و صفات فعلی خدا، از نسبتی که بین خدا و فعل او (مخلوقات) وجود دارد انتزاع میشوند. همانگونه که صفات و اسمای فعلی انسان نیز از رابطه بین انسان و فعلش انتزاع میشوند.
بنابر این، رضایت خدا معنايش اين است كه او با بندهی خود معامله رضايت مىكند؛ بر او رحمت مىفرستد و نعمتش را ارزانیاش مىدارد. او را به پاس بندگی و اطاعتش بهشت و نعمتهای بهشتی ارزانی میدارد. و اگر مىگوييم غضب مىكند، معنايش اين است كه او با بندهاش معامله غضب مىكند؛ يعنى رحمت خود را از او دريغ نموده، او را دچار عذاب مىسازد؛ از اینرو، ممكن است كه نخست راضى شود، و بعد به جهت نافرمانى بندهاش غضب كند، يا بر عكس، ابتدا غضب كرده و بعد به دلیل اطاعتى كه از بندهاش سرزد از او راضى شود.
رضایت بندگان از خداوند نیز متصور است و به بندهای که به تمام رفتارهای خدا نسبت به خودش راضی بوده و همواره شاکر باشد و از دایره عبودیت خارج نشود، گفته میشود که او به «مقام رضا» رسیده است.