«اراده» در لغت به معنای خواستن، قصد کردن، میل، اشتیاق به انجام کار و... آمده است. البته امروزه «اراده» به معنای «ثبات قدم» نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. مانند مواردی که می‌گویند اراده فلانی قوی و یا ضعیف است. البته در متون دینی بیشتر معنای اول مورد نظر می‌باشد. به هر حال، مسئله اراده، یکی از بحث‌‌های قدیمی و پر چالش علم کلام بوده و از دو جهت مورد گفتگو قرار گرفته است؛ یکی اراده‌‌ای که در انسان‌‌ها وجود دارد، و دیگری اراده داشتن خدا است؛ به این معنا که یکی از صفات خداوند مرید بودن او است و اینکه پروردگار نیز از اراده برخوردار است.

اراده در انسان به معنای به وجود آمدن یک حالت نفسانی است که بعد از آگاهی نسبت به چیزی و پدید آمدن شوق، این حالت ایجاد شده و منشأ صدور فعل می‌شود، با توجه به این تعریف، اراده چیزی است که بر انسان عارض می‌شود؛ لذا چیزی غیر از ذات او است. اما در مورد اراده خدای متعال، اصل وجود اراده برای پروردگار چیزی است که در میان مسلمانان کسی آن‌را انکار نمی‌کند؛ زیرا بارها و بارها در قرآن کریم به شکل‌های مختلف به آن اشاره و بر آن تأکید شده است.

اما اینکه اراده خداوند چگونه است، عمده نظریاتی که برای این مسئله می‌توان شمرد، سه نظریه است: اشاعره که اراده خدا را زائد بر ذات می‌دانند. معتزله که معتقدند اراده پروردگار عین ذات اوست، و امامیه که  اراده ‌را از صفات فعل خداوند می‌دانند.