2878
بر اساس نظر بیشتر مفسران، ماجرای افک در قرآن، ناظر به جاماندن عائشه همسر پیامبر اسلام(ص) از کاروان و به دنبال آن، انتشار برخی شایعات است.
برخی منافقان که سردسته آنها از یکی از منسوبان ابوبکر پدر عایشه بود، به دنبال جاماندن او از کاروان، شایعهای مبنی بر روابط نامشروعش منتشر نمودند که خداوند با نزول آیاتی، این شایعه را تکذیب نمود و افرادی که در نشر این شایعه دست داشتند را توبیخ کرد.
خلاصهی ماجرای افک این است که پیامبر اسلام(ص)، هنگام جنگها و مسافرتهای خارج از مدینه، یکی از بانوان خود را نیز به قید قرعه، همراه خود میبرد و در همین راستا و در یکی از سفرها، عائشه – سوار بر شتری و درون هودج – همراه حضرتشان بود. روزی او بعد از شنیدن بانگ حرکت کاروان، برای قضای حاجت خارج شد، امّا هنگام برگشت، یکی از زیورآلاتش را گم کرد و در جستوجوی آن بود که ساربان شترش، به خیال آنکه عائشه در هودج نشسته، شتر را حرکت داد و از آن منطقه خارج شد. عائشه بعد از مدت کوتاهی به جای اولش بازگشت، اما کسی را در آنجا نیافت، ولی مطمئن بود که همراهانش بعد از آنکه متوجه مفقود شدن او شوند، بازخواهند گشت ... به هر حال، عائشه با شخص دیگری که او نیز از کاروان جامانده بود، برخورد کرد و آن دو خود را به کاروان رساندند. این موضوع، موجب آن شد تا برخی افراد، شایعاتی را در مورد وی منتشر کنند که در نهایت با نزول آیۀ افک، پاکدامنی عائشه در این قضیه ثابت شد.
شیعیان نیز که انتقادات زیادی نسبت به عملکرد عائشه – به ویژه در جنگ جمل – دارند، چنین تهمتی را بر علیه عائشه نمیپذیرند.