شايد در ابتدا چنین تصور شود که تعبیر «منت» تعبیری است که در همه جا بار منفی داشته و رفتاری نامناسب ارزیابی ‌شود؛ اما هنگامى كه به ريشه‌ی اصلى لغت «منت» باز می‌گرديم حقیقت این تعبیر كاملا روشن می‌شود.

واژه‌ی «منت» چنان‌که لغت‌شناسان می‌گویند؛ در اصل از «منّ» به معناى سنگ‌هايى است كه با آن وزن می‌كنند؛ از این‌رو به هر نعمت سنگين و گرانبهايى «منت» می‌گويند. بنابر این منت به معناى نعمت سنگين است.

این واژه دو کاربرد دارد: فعلى و قولى. به عبارتی اگر شما به فردی هدیه‌ای بدهید، منّت فعلی بر او گذاشته‌اید، اما اگر با زبان، هدیه خود را به رخ او بکشید، منّت  قولی رخ خواهد داد. منّت خداوند بر بندگان از مقوله فعلى است، و آن دادن نعمت بزرگ به بندگان است. اما منّت قولى كه شمردن و به رخ كشيدن نعمت باشد، قبيح است، مگر وقتی كه طرف کفران نعمت كند.

به بیان دیگر، منت اگر جنبه‌ی عملى داشته باشد؛ يعنى كسى عملاً نعمت بزرگى به ديگرى بدهد، كاملا زيبا و ارزنده است. از همین مقوله است منت خداوند بر مؤمنان در فرستان پیامبر خاتم: «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ».

با توجه به معانی‌ای که برای واژه‌ی منت بیان شده، منت‌هایی که خداوند بر بندگان خود می‌گذارد، از نوع منت‌های نکوهیده نیست. منتی ناپسند است که از بنده‌ای نسبت به بنده دیگر و یا از بنده نسبت به خدایش باشد باشد؛ زيرا اولاً: منافى با اخلاص و قصد قربت است. ثانياً: بنده مستقل در انعام نيست، بلکه تفضّل و توفيقى است که خدا به او عنايت فرموده است و ...