تفاوت دعا و نفرین حضرت یونس(ع) با حضرت نوح(ع) از این جهت بود که نوح(ع) بعد از آن‌که مدتی بسیار طولانی و نزدیک هزار سال به دعوت قومش به سوی پروردگار پرداخت، خداوند از طریق وحی و به او اعلام فرمود که قومش دیگر  هدایت‌پذیر نخواهند بود: (وَأُوحِیَ إِلَى نُوحٍ أَنَّهُ لَنْ یُؤْمِنَ مِنْ قَوْمِکَ إِلَّا مَنْ قَدْ آمَنَ).[1] و تنها بعد از این یقین بود که نوح(ع) به نفرین قومش پرداخت؛ اما توبیخ یونس(ع) تنها برای نفرین او نبود، بلکه عجله او در نفرین‌نمودن - با آن‌که یقین به هدایت‌ناپذیر بودن آنان نداشت - بدان انجامید که مورد توبیخ پروردگار قرار گیرد؛ زیرا در صورتی که او شکیبایی بیشتری می‌ورزید، ممکن بود قوم او هدایت شوند. مؤید این مطلب آن است که آنان بعد از رفتن حضرت یونس(ع) از کردار خود پشیمان شده و با خیرخواهی و عاقبت‌نگری برخی از همان قوم، همگی به سوی خدا بازگشته و توبه نمودند و خداوند نیز آنان را مجازات نکرد.

در همین راستا، ابوبصیر از امام صادق‌(ع) پرسید: چرا خداوند بر خلاف مجازات دیگر کافران، عذابى را که تا بالای سر قوم یونس(ع) آمده بود از آنان دور ساخت؟! امام(ع) فرمود: چون خداوند می‌دانست که آنان توبه مى‌کنند و به همین دلیل نباید عذاب شوند. اما خدا این خبر را به یونس(ع) نداد تا وى در این مدت در شکم ماهى با فراغت بال، به عبادت خدا پرداخته و بدین ترتیب ثواب و کرامت این عبادت نصیبش گردد.[2]

در روایتی دیگر سدیر می‌گوید: از امام باقر(ع) پرسیدم؛ چرا نوح(ع) همه‌ی کافران را نفرین کرد و فرمود:‏ (پروردگارا! از کافران هیچ‌کس را روى زمین برجاى مگذار که اگر آنان را به حال خود واگذاری، بندگانت را گمراه می‌کنند و جز گنه‌کار بسیار ناسپاس پدید نمی‌آورند). [3]

امام(ع) در پاسخ فرمود: زیرا نوح(ع) از این مسئله آگاه بود که کسی از قوم او نجابت به خرج نمی‌دهد( ایمان نمی‌آورد). سدیر پرسید: نوح(ع) از کجا می‌دانست که آنان ایمان نمی‌آورند؟ حضرت فرمود: خداوند به او چنین وحی فرمود که غیر از کسانی که قبلا ایمان آوردند، کس دیگری ایمان نخواهد آورد. تنها در این هنگام بود که حضرت نوح(ع) دست به نفرین برداشت.[4]

[1]. هود، 36.

[2]. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 1، ص 77، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ش.

[3].نوح، 26 – 27.

[4]. علل الشرائع، ج 1، ص 31؛ ر. ک: «علت عذاب شدن قوم نوح(ع)»، 68720.