جناب سعدی(ره) در بیان اهمیت سخن گفتن و هنر بیان می‌گوید:

«تا مرد سخن نگفته باشد             عیب و هنرش نهفته باشد».

بر اساس نظر برخی از شارحان حدیث، سعدى این بیت را از روى این کلام امام علی(ع) ساخته است. آن‌جا که حضرت فرمود: «تَکَلَّمُوا تُعْرَفُوا فَإِنَّ الْمَرْءَ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسَانِه‏»؛[1] سخن بگویید تا شناخته شوید که آدمی در زیر زبانش پنهان است. خردمندان و دانشمندان تا سخن نگویند قدر و جایگاه‌شان برای مردم معلوم نمی‌شود. منظور این است که کسى علم و دانش و یا هنرى دارد و بخواهد مردم او را بشناسند باید سخن بگوید؛ زیرا که هر مردى در زیر زبان خود پنهان است. و چون سخن بگوید قدر و مرتبه او از هنر و بی‌هنرى ظاهر گردد.[2] ابن ابی الحدید می‌گوید: این سخن یکی از سخنان بی‌نظیر علی(ع) است که نمی‌توان برایش قیمت گذاشت و کسی قدرش را نشناخت.[3]

البته این بدان معنا نیست که همیشه و از هر کسی سخن گفتن بهتر از سکوت است؛[4] چون:

«پسته بی‌مغز اگر لب وا کند رسوا شود».[5]

[1]. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، ص 545، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.

[2]. آقا جمال خوانساری، محمد، شرح بر غرر الحکم و درر الکلم، محقق، مصحح، حسینی ارموی محدث، جلال‌ الدین، ج 3، ص 287، تهران، دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 1366ش.

[3]. ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله، شرح نهج البلاغة، محقق، مصحح، ابراهیم، محمد ابوالفضل،‏ ج 19، ص 340، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ اول، 1404ق.

[4]. ر. ک: «مقایسه کلام و سکوت»، 9135.

[5]. ر. ک: «پسته بی‌مغز اگر لب وا کند رسوا شود»، 120981.