درباره تعریف ریا و راه درمان آن به سؤال 5073 (سایت: 5295) مراجعه شود.

کارهای خوبی که انسان انجام می دهد، اگر به گونه ای باشد که بودن یا نبودن دیگران در انجام آن کار خوب تأثیر و نقشی نداشته باشد، حتی اگر در حضور دیگران انجام شود، ایرادی نداشته و در مراتب مقدماتی معنویت، ریا محسوب نمی شود؛ هر چند در دل اندکی خوشحالی و سرور پدید آید.

همین که آدمی در مسیر و به فکر این است که با نیّت خالص کار نیک انجام دهد، بهترین حالت برای او بوده و جای امیدواری است.

در این باره به یک روایت بسنده می شود:

زُراره از امام باقر (ع) روایت مى‏کند که از آن حضرت سؤال کردم که، مردى کار نیکى مى‏کند و شخص دیگرى او را در حال عمل نیک مشاهده می کند و او خوشحال مى‏شود؟ امام (ع) فرمودند: مانعى ندارد، همه افراد دوست دارند که کارهاى نیک آنها در میان مردم آشکار گردد، ولى اگر آنها تنها براى خوشنامى و تظاهر کارى را انجام دهند، کارشان ریا خواهد بود. [1]

توجه به این نکته لازم است که در درجات بالای عرفان و معرفت این مقدار از خوشحالی هم نباید باشد و شاید در برخی موارد نوعی شرک خفی به شمار آید، اما باید با پیمودن مقدمات و پله به پله به این درجات و منازل از معرفت نائل شد.

بر این اساس، اگر اطلاع و یا عدم اطلاع دیگران بر اعمالتان، در بجا آوردن عباداتی که انجام می دهید، نقشی نداشته باشد، خوشحال شدنتان از اطلاع دیگران، به تنهایی گناه به شمار نمی آید.

برای آگاهی بیشتر از راه های تحصیل نیّت خالص، نمایه «تحصیل نیت خالص»، سؤال 738 (سایت: 1038)   را مطالعه کنید.