جستجوی پیشرفته
بازدید
12301
آخرین بروزرسانی: 1396/05/14
 
کد سایت fa22784 کد بایگانی 26371 نمایه جدایی آخرت جویان از دنیاطلبان در قرآن
طبقه بندی موضوعی تفسیر
اصطلاحات دنیا
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی
خلاصه پرسش
در کدام ‌یک از آیات سوره‌ی شوری آخرت جویان و دنیاطلبان به وضوح از هم جدا شده‌اند؟
پرسش
در کدام ‌یک از آیات سوره‌ی شوری آخرت جویان و دنیاطلبان به وضوح از هم متمایز و جدا شده‌اند؟
پاسخ اجمالی

در سوره‌ی شوری آیۀ شریفه­‌ای که آخرت جویان را از دنیاطلبان جدا می‌کند،[1] عبارت است از: «کسى که زراعت آخرت را بخواهد، به کشت او برکت و افزایش می‌دهیم و بر محصولش می‌افزاییم و کسى که فقط کشت دنیا را بطلبد، کمى از آن به او مىی‌دهیم، امّا در آخرت هیچ بهره‏‌اى ندارد!».[2]

در تفسیر آیۀ مزبور به نکاتی اشاره می‌شود:

1. آیه‌ی شریفه‌ی فوق، با یک تشبیه لطیف، مردم جهان را در برابر روزی­‌هاى پروردگار و چگونگى استفاده از آن، به کشاورزانى تشبیه می‌کند که گروهى براى آخرت کشت می‌کنند، و گروهى براى دنیا، و نتیجه هر یک از این دو زراعت را مشخص می‌کند.

2. انسان­‌ها همگى زارع‌اند و این جهان مزرعه ما است، اعمال ما بذرهاى آن، و امکانات الهى بارانى است که بر آن می‌بارد، اما این بذرها بسیار متفاوت است، بعضى محصولش نامحدود، جاودانى و درختانش همیشه خرم و سرسبز و پر میوه، اما بعضى دیگر محصولاتش بسیار کم، عمرش کوتاه و زودگذر، و میوه‏‌هایى تلخ و ناگوار دارد. گروهى از این مواهب به صورت بذرهایى براى آخرت استفاده می‌کنند و گروهى براى تمتّع دنیا.[3]

3. در مورد کشت­‌کاران آخرت می‌فرماید: «زراعت او را افزون می‌‏کنیم»، ولى نمی‌گوید از تمتّع دنیا نیز بی‌نصیب‌اند، اما در مورد کشت­کاران دنیا می‌فرماید: «مقدارى از آن‌را که می‌خواهند به آنها می‌دهیم». سپس می‌افزاید «در آخرت هیچ نصیب و بهره‏‌اى ندارند».[4]

4. به این ترتیب، نه دنیاپرستان به تمام آنچه می‌خواهند می‌رسند و نه طالبان آخرت از دنیا محروم می‌شوند، اما با این تفاوت که گروه اول با دست خالى به سراى آخرت می‌روند و گروه دوم با دست‌هاى پُر.

نظیر همین معنا در جای دیگر از قرآن کریم به شکل دیگرى آمده است: «آن کس که (تنها) زندگى زودگذر (دنیا) را می‌طلبد، آن مقدار از آن‌را که بخواهیم- و به هر کس اراده کنیم- می‌دهیم، سپس دوزخ را براى او قرار خواهیم داد، که در آتش سوزانش می‌سوزد در حالى که نکوهیده و رانده (درگاه خدا) است. و آن‌کس که سراى آخرت را بطلبد، و براى آن سعى و کوشش کند- در حالی‌که ایمان داشته باشد- سعى و تلاش او، (از سوى خدا) پاداش داده خواهد شد».[5]

5. به هر حال این دسته از آیات؛ ترسیم گویایى از بینش اسلامى درباره زندگى دنیا است، دنیایى که مطلوب بالذات است، و دنیایى که مقدمه جهان دیگر و مطلوب بالغیر، اسلام به دنیا به عنوان یک مزرعه می‌‏نگرد که محصولش در قیامت چیده می‌شود. [6]

6. در حدیثى از پیامبر اسلام(ص) می‌‏خوانیم: «کسى که نیّتش دنیا باشد خداوند کار او را پریشان می‌سازد، فقر را در برابر او قرار می‌دهد و جز آنچه براى او مقرّر شده چیزى از دنیا به چنگ نمی‌آورد، و کسى که نیّتش سراى آخرت باشد خداوند پراکندگى او را به جمعیت تبدیل می‌سازد، و غنا و بی‌نیازى را در قلبش قرار می‌دهد، دنیا تسلیم او می‌گردد و به سراغ او می‌آید».[7]

همچنین از آن‌حضرت نقل شده است که؛ «الدُّنْیَا مَزْرَعَةُ الْآخِرَة»؛[8] یعنی دنیا کشتزار آخرت است.‏

 


[1]. ر.ک: طوسى، محمد بن حسن، التبیان فى تفسیر القرآن، با مقدمه شیخ آقابزرگ تهرانى، تحقیق: عاملی، احمد قصیر، ج 9، ص 156، دار احیاء التراث العربى، بیروت، بی تا؛ طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج 18، ص 40 و 41، دفتر انتشارات اسلامى، قم، چاپ پنجم، 1417ق؛ مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج 20، ص 397 و 398، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.

[2]. «مَنْ کانَ یریدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فی‏ حَرْثِهِ وَ مَنْ کانَ یریدُ حَرْثَ الدُّنْیا نُؤْتِهِ مِنْها وَ ما لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ نَصیبٍ»؛ شوری، 20.

[3]. تفسیر نمونه، ج 20، ص 397 و 398.

[4]. همان، ص 398.

[5]. اسراء، 18 و 19.

[6]. تفسیر نمونه، ج 20، ص 400.

[7]. طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، با مقدمه بلاغی، محمد جواد، ج 9، ص 41، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش؛ مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 67، ص 225، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق؛ مسند احمد، مسند الانصار، باب «حدیث زید بن ثابت عن النبی»، ح 20608.

[8]. ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسى، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر المعروف بمجموعة ورّام، ج 1، ص 183، مکتبه الفقیه، قم، چاپ اول، 1410ق.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها