لطفا صبرکنید
163174
- اشتراک گذاری
بنا بر فتوای همه مراجع تقلید، خوردن گوشت خرگوش حرام است. این فتوا بر اساس روایاتی است که خوردن گوشت خرگوش را جایز ندانستهاند. بنابراین؛ این حکم فرمان خدا است و فرمان خدا تنها از آن جهت که امر او است باید اطاعت شود، نه از آن جهت که ما علم به مصلحت و حکمت های آن داشته باشیم. البته ما معتقدیم که خداوند حکیم است و همه اوامر و نواهی او بر اساس مصالح و منافع بندگان است و لو اینکه ما فعلاً از فلسفه حرمت آن آگاهی نداشته باشیم. البته در روایاتی به فلسفه این حرمت، اشاراتی شده همانند اینکه این حیوان از جمله حیوانات مسخ شده است و... .
بنا بر فتوای همه مراجع تقلید، خوردن گوشت خرگوش حرام است.[1] همه احکام و دستورات الاهی دارای مصلحت و حکمت های والایی است؛ که به برخی از آنها خود روایات اشاره کرده اند و برخی دیگر را به خود مکلف واگذار کرده اند که به کمک عقل و علم به آنها دست یابند. البته در مواردی عقل قدرت کشف اسرار را ندارد یا فعلاً با این امکانات و پیشرفت علوم، قادر نیست به حکمت این احکام دست یابد و ممکن است در آینده بر بشر مکشوف گردد. از این رو حکمت بسیاری از دستورات الاهی هنوز بر انسان ها روشن نشده است، اما ما چون یقین به حکیم بودن خدا داریم، در همه این موارد تابع حکم شرعی هستیم.
خوب است بدانیم که شایسته ترین عبادت این است که دستورات حق تعالی از جهت ربوبیت و مولویت اطاعت شود. گرچه علت و حکمت دستور و حکمی بر انسان روشن نباشد. عبد بودن انسان در این جا نمایان می شود؛ زیرا کسی که منکر خدا هم است اگر به مصلحت احکام پی ببرد بر طبق آن احکام عمل خواهد کرد و هیچ فرقی بین این کافر و مؤمنی که به خاطر مصالح احکام، اطاعت می کند، وجود نخواهد داشت.
دلیل بر حرمت گوشت خرگوش روایاتی است که از امامان معصوم رسیده است. در این روایات معصومان خوردن گوشت خرگوش را جایز ندانستهاند. دانشمندان شیعه با توجه به همین روایات به حرام گوشت بودن خرگوش حکم داده اند.
در این روایات درباره علت حرام گوشت بودن خرگوش، سه مطلب را میتوان یافت:
1- در برخی از روایات آمده است که خرگوش جزو حیوانات مسخ شده می باشد؛ از این رو خوردن گوشت آن جایز نیست. رسول اکرم (ص) فرمودند: «میمون، خوک، سگ، فیل، گرگ، موش، خرگوش و سوسمار و ... از حیوانات مسخ شده میباشند و خوردن آنها جایز نیست.»[2]
چند روایت دیگر نیز با همین مضمون از امامان معصوم (ع) نقل شده است. مرحوم شهید ثانی می فرماید: «منظور از این روایات این است که انسان های مسخ شده به شکل این حیوانات بودند؛ زیرا انسان مسخ شده، بیش از سه روز باقی نمی ماند و می میرد.»[3]
بنابر این مقصود از این روایات این نیست که این حیواناتی که امروزه نیز وجود دارند، همان انسان های مسخ شده هستند.
شاید بتوان گفت که مسخ شدن برخی از انسانهای گناهکار به شکل این حیوانات به یک خباثتی در این حیوانات دلالت دارد و گرنه چرا خداوند این گناه کاران را به شکل حیوانات دیگر مسخ نکرده است. شاید همین خباثت مادی یا معنوی در این حیوانات، سبب حرام گوشت شدن آنها شده است.
2- در بعضی دیگر از روایات آمده است که «خرگوش حرام است؛ چون مانند گربه و حیوانات درنده دارای چنگال است.»[4] حیواناتی که دارای چنگال هستند، حرام گوشت می باشند.
3- در روایتی دیگر امام رضا (ع) می فرماید: «چون خرگوش دارای خونی؛ مانند خون زنان است، حرام گوشت می باشد»[5].
خلاصه علت اصلی و واقعی و به تعبیر دیگر "علت تامه" همه احکام برای ما مشخص نیست و آنچه در روایات آمده تنها حکمت بعضی از احکام است، اما علت تامه بسیاری از احکام برای ما کاملاً مشخص نشده است، و از آنجا که ما خدا را حکیم و دانا می دانیم، ایمان داریم که اگر ما را به انجام کاری دعوت و امر کرده است قطعاً در آن کار مصلحتی وجود داشته و نفع آن به خود ما می رسد و اگر ما را ازانجام عملی نهی کرده است قطعاً در آن کار مفسده و ضرری وجود داشته که اگر آن را ترک نکنیم ضرر آن به خود ما می رسد.
[1].نجاة العباد (للإمام الخمینی)، ص 336؛ مجمع المسائل (للگلپایگانی)، ج 1، ص 54؛ توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج 2، ص 601، مسأله اختصاصى (بهجت ، مسأله 2114 (مکارم)
[2]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 336، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1413 هـ ق.
[3]. شهید ثانی، الروضة البهیة، ج 5، ص 24، تحقیق احمد دشتی نجفی، چاپ اول، مجمع الذخائر الاسلامیة ، قم، 1429 هـ ق.
[4]. عاملی، شیخ حر، وسائل الشیعه، ج 24، ص 109، مؤسسة آل البیت، قم، 1409 هـ ق.
[5]. همان.