لطفا صبرکنید
بازدید
17617
17617
آخرین بروزرسانی:
1394/04/16
کد سایت
fa58403
کد بایگانی
70944
نمایه
دروغ گفتن به کسی که درخواست قرض میکند
طبقه بندی موضوعی
گوناگون
اصطلاحات
کذب و تکذیب (دروغ و دروغ پنداری)
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
اگر کسی از ما مبلغی قرض بخواهد و ما احتمال قوی بدهیم که برنخواهد گرداند، آیا جایز است به دروغ بگوییم که این مبلغ را نداریم؟
پرسش
آیا میتوانیم در بعضی مواقع مثل اینکه کسی از ما پول یا چیزهای دیگری قرض بخواهد، به دروغ بگوییم نداریم یا توریه کنیم؛ چرا که مطمئنیم یا احتمال قوی میدهیم اگر قرض بدهیم برنمیگرداند. اگر قرض گرفتنش برای کار ضروری نباشد چطور؟ آیا میتوانیم به او قرض ندهیم؟
پاسخ اجمالی
دروغ جایز نیست، و در چنین مواردی میتوان توریه کرد؛ یعنی بهگونهای صحبت کند که شنونده معنای ظاهری را بفهمد ولی گوینده معنای خلاف ظاهر را اراده کند.
در هر حال قرض دادن واجب نیست و فرد میتواند امتناع کند، ولی باید توجه داشت که قرض دادن ثواب بسیار دارد و سزاوار نیست فرد نیازمندی را که درخواست قرض میکند رد کرد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
دروغ جایز نیست، ولی توریه اشکال ندارد و توریه یعنی صحبت کردن بهگونهای که شنونده معنای ظاهری را بفهمد ولی گوینده معنای خلاف ظاهر را اراده کند.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
توریه جایز است یعنى سخنى را بگوید که ظاهر آن دروغ است ولى او معنایى را قصد کرده که دروغ نیست، هر چند خلاف ظاهر باشد.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
در موارد مذکور توریه جایز است؛ البته توریه نباید به سلب اعتماد دیگران از انسان بیانجامد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
1. دروغ جایز نیست میتوانید در صورت نیاز توریه کنید.
2. قرض دادن مستحب است، میتوانید ندهید.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
قرض دادن از کارهای بسیار مستحب است و در آیات قرآن مجید و اخبار معصومین(ع) درباره آن زیاد سفارش شده است، از پیغمبر اکرم(ص) روایت شده است: «هرکس به برادر مسلمان خود قرض دهد مال او زیاد میشود و ملائکه بر او رحمت میفرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند بدون حساب و به سرعت از صراط میگذرد و کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد بهشت بر او حرام میشود» و نیز در روایتی آمده است که «ثواب صدقه ده برابر است و ثواب قرض هیجده برابر!»
در هر حال دروغ جایز نیست ولی توریه اشکال ندارد. توریه آن است که انسان سخنی دو پهلو بگوید، و قصدش چیزی باشد، ولی مخاطب چیز دیگری بفهمد. مثل این که کسی پشت در خانه بیاید، و بپرسد: آیا فلان کس در خانه است و گوینده سخن در جواب بگوید: اینجا نیست، و منظورش از این جا پشت در باشد، ولی شنونده خیال میکند شخص مورد نظر در خانه نیست. بهتر است در غیر موارد ضروری از توریه استفاده نشود.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
قرض دادن ثواب بسیار دارد و سزاوار است انسان مستقرض را رد نکند ولی در موارد ضرورت، توریه بلامانع است.
در هر حال قرض دادن واجب نیست و فرد میتواند امتناع کند، ولی باید توجه داشت که قرض دادن ثواب بسیار دارد و سزاوار نیست فرد نیازمندی را که درخواست قرض میکند رد کرد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
دروغ جایز نیست، ولی توریه اشکال ندارد و توریه یعنی صحبت کردن بهگونهای که شنونده معنای ظاهری را بفهمد ولی گوینده معنای خلاف ظاهر را اراده کند.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
توریه جایز است یعنى سخنى را بگوید که ظاهر آن دروغ است ولى او معنایى را قصد کرده که دروغ نیست، هر چند خلاف ظاهر باشد.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
در موارد مذکور توریه جایز است؛ البته توریه نباید به سلب اعتماد دیگران از انسان بیانجامد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
1. دروغ جایز نیست میتوانید در صورت نیاز توریه کنید.
2. قرض دادن مستحب است، میتوانید ندهید.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
قرض دادن از کارهای بسیار مستحب است و در آیات قرآن مجید و اخبار معصومین(ع) درباره آن زیاد سفارش شده است، از پیغمبر اکرم(ص) روایت شده است: «هرکس به برادر مسلمان خود قرض دهد مال او زیاد میشود و ملائکه بر او رحمت میفرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند بدون حساب و به سرعت از صراط میگذرد و کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد بهشت بر او حرام میشود» و نیز در روایتی آمده است که «ثواب صدقه ده برابر است و ثواب قرض هیجده برابر!»
در هر حال دروغ جایز نیست ولی توریه اشکال ندارد. توریه آن است که انسان سخنی دو پهلو بگوید، و قصدش چیزی باشد، ولی مخاطب چیز دیگری بفهمد. مثل این که کسی پشت در خانه بیاید، و بپرسد: آیا فلان کس در خانه است و گوینده سخن در جواب بگوید: اینجا نیست، و منظورش از این جا پشت در باشد، ولی شنونده خیال میکند شخص مورد نظر در خانه نیست. بهتر است در غیر موارد ضروری از توریه استفاده نشود.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
قرض دادن ثواب بسیار دارد و سزاوار است انسان مستقرض را رد نکند ولی در موارد ضرورت، توریه بلامانع است.
[1]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
نظرات