لطفا صبرکنید
بازدید
24354
24354
آخرین بروزرسانی:
1394/09/22
خلاصه پرسش
از چه رو؛ قرآن کریم، با صفت «مبین» توصیف شده است؟
پرسش
فهم توصیف «قرآن مبین»در سوره مبارکه حجر چگونه است؟
پاسخ اجمالی
صفت «مبین» یکى از صفات مهم قرآن و نشان دهنده خاصیت روشنگرى قرآن است، و در شانزده آیه از قرآن، این صفت براى قرآن ذکر شده است؛ مانند «تِلْکَ آیاتُ الْقُرْآنِ وَ کِتابٍ مُبینٍ»؛[1] این آیات قرآن و کتاب مبین است.
«وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ نُوراً مُبینا»؛[2] و نور آشکارى به سوى شما نازل کردیم.
مفسران قرآن کریم مبین بودن قرآن را اینگونه بیان کردهاند:
1. «مبین» از «بینونت» گرفته شده، به معناى آشکار و جدا نمودن حق از باطل و صلاح از فساد است؛ «مبین» یعنی بیان راه هدایت، سعادت و چگونگى سیر و سلوک بشر؛ «مبین» یعنی حقایق معارف مبدأ و معاد و احکام به صورت آیات و در قالب کلام بلیغ تنزل داده شده و حقایقى را بیان مینماید که ظاهر و بر اساس منطق است و نمیتوان در باره آنها شک و تردید نمود.[3]
2. صفت «مبین» ناظر به آن است که قرآن، کتابى روشن و آشکار است و انسان میتواند به آسانى از رهنمودهاى آن استفاده کند و به راحتى خود را در مسیر هدایت قرآن قرار دهد.[4]
3. معناى «مبین» این است که قرآن گمراهى را از رشد و حقّ را از باطل جدا و بیان (آشکار) میکند؛ زیرا قرآن بیان تمام وظایف دینى است؛ مطالب اعتقادى را با ادله واضحه و منطق صحیح بیان فرموده؛ سرگذشت پیامبران را براى تنبیه بندگان مکرر بیان کرده و در نهایت وضوح بشر را به انتظام زندگى و به سعادت دعوت مینماید، حقایق معارف را براى آنان روشن و آشکار میسازد و بشر را از گمراهى و ضلالت باز میدارد.[5]
4. «مبین» از ماده «ابانه» است؛ یعنی قرآن، هم آشکار است و هم آشکار کننده حقایق. این ماده گاهى به معناى فعل لازم و گاهى متعدى آمده، در صورت اول مفهوم کلمه «مبین» همان آشکار خواهد بود؛ یعنی اعجازش روشن است. و در صورت دوم آشکار کننده احکام، سرگذشت پیشینیان، احوال آخرت از ثواب و عقاب، راه سعادت و گمراهی و... است.[6]
«وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ نُوراً مُبینا»؛[2] و نور آشکارى به سوى شما نازل کردیم.
مفسران قرآن کریم مبین بودن قرآن را اینگونه بیان کردهاند:
1. «مبین» از «بینونت» گرفته شده، به معناى آشکار و جدا نمودن حق از باطل و صلاح از فساد است؛ «مبین» یعنی بیان راه هدایت، سعادت و چگونگى سیر و سلوک بشر؛ «مبین» یعنی حقایق معارف مبدأ و معاد و احکام به صورت آیات و در قالب کلام بلیغ تنزل داده شده و حقایقى را بیان مینماید که ظاهر و بر اساس منطق است و نمیتوان در باره آنها شک و تردید نمود.[3]
2. صفت «مبین» ناظر به آن است که قرآن، کتابى روشن و آشکار است و انسان میتواند به آسانى از رهنمودهاى آن استفاده کند و به راحتى خود را در مسیر هدایت قرآن قرار دهد.[4]
3. معناى «مبین» این است که قرآن گمراهى را از رشد و حقّ را از باطل جدا و بیان (آشکار) میکند؛ زیرا قرآن بیان تمام وظایف دینى است؛ مطالب اعتقادى را با ادله واضحه و منطق صحیح بیان فرموده؛ سرگذشت پیامبران را براى تنبیه بندگان مکرر بیان کرده و در نهایت وضوح بشر را به انتظام زندگى و به سعادت دعوت مینماید، حقایق معارف را براى آنان روشن و آشکار میسازد و بشر را از گمراهى و ضلالت باز میدارد.[5]
4. «مبین» از ماده «ابانه» است؛ یعنی قرآن، هم آشکار است و هم آشکار کننده حقایق. این ماده گاهى به معناى فعل لازم و گاهى متعدى آمده، در صورت اول مفهوم کلمه «مبین» همان آشکار خواهد بود؛ یعنی اعجازش روشن است. و در صورت دوم آشکار کننده احکام، سرگذشت پیشینیان، احوال آخرت از ثواب و عقاب، راه سعادت و گمراهی و... است.[6]
[1]. نمل، 1.
[2]. نساء، 174.
[3]. حسینی همدانی، سید محمد حسین، انوار درخشان، تحقیق، بهبودی، محمد باقر، ج 9، ص 339- 340، تهران، کتابفروشی لطفی، چاپ اول، 1404ق.
[4]. ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 15، ص 339 – 340، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 11، ص 6، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
[5]. طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 8، ص 3، تهران، اسلام، چاپ دوم، 1378ش.
[6]. آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، عطیة، علی عبدالباری، ج 10، ص 152، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق.
نظرات