امام علی(ع) در رابطه با برخی از افراد می‌فرماید: «روزگار می‌گذراند در حالی‌که به فکر زیاد کردن چیزى است که کمش براى او از زیادش بهتر است»؛[1] یکی از مصادیق سخن امام ،افرادی هستند که از آغاز عمر، شبهات و آراى باطل را جمع‌آورى می‌کنند که به یقین، اندک آن از بسیارش بهتر است، و باطل آن از صحیحش بیشتر. وقتى گنداب «اخلاق زشت» و «افکار بی‌فایده» چنین افرادی را فراگرفت، در میان مردم به قضاوت می‌نشینند!
در جمله «حَتَّى إِذَا ارْتَوَى مِنْ مَاءٍ آجِن»، کلمه «آجِن» به معنای «گندیده» صفتی برای آب است و آب گندیده شبیه‌ترین چیزى است که می‌توان آن را براى اندیشه باطل استعاره آورد. به عبارتی دیگر این روایت در صدد اعلام آن است که اندیشه‌هاى باطل نظیر آب گندیده‌اى است که رفع نیاز تشنه را نمی‌کند[2] و هرچه مقدار کمتری از این اندیشه‌ها و آبها در کنار انسان باشد، او احساس آسودگی بیشتری خواهد کرد.

---