جستجوی پیشرفته
بازدید
5534
آخرین بروزرسانی: 1398/03/20
خلاصه پرسش
«نصب» چه تفاوتی با «حرب» دارد؟ و آیا «ناصبی» و «محارب» معنایشان یکی است؟
پرسش
فرق میان «حرب» و «نصب» چیست؟
پاسخ اجمالی
واژه «حَرْب»، به معنای جنگ و نبرد و نقیض سَلْم (صلح و آشتی) است.[1] اما «نصب» به معنای خود را به سختی و مشقت انداختن است.[2] البته گاهی این مشقت در جهت مثبت بوده و گاه در جهت منفی. همانگونه که گفته میشود: «نصب الرجل»؛ یعنی با دشمنی، خود را به سختی و رنج انداخت.[3]
در آیه و روایت ذیل، دو جهت مثبت و منفی «نصب» را میتوانیم مشاهده کنیم:
1. خداوند به پیامبرش فرمان میدهد: «فَإِذا فَرَغْتَ‏ فَانْصَب»؛[4](پس هنگامى که از کار مهمّى فارغ میشوى در کار مهمّ دیگری زحمت بکش).[5] طبیعی است که این «نصب» و تلاش در جهت مثبت است.
2. رسول خدا(ص) فرمود: «فاطمةُ بَضْعَةٌ مِنِّی، یُنْصِبُنی‏ ما أَنْصَبَها»؛[6] (فاطمه(س) پاره تن من است، آزار و آزرده کردن او، مرا آزرده میسازد). این روایت نیز به جهت منفی «نصب» میپردازد. «نصَب» در آیاتی مانند آیه 120 سوره توبه، آیه 48 سوره حجر، آیه 62 سوره کهف، آیه 35 سوره فاطر و آیه 41 سوره ص  نیز به معنای سختی و دشواری است.
گفتنی است؛ عنوان «ناصبی» برای دشمنان اهلبیت(ع) نیز برگرفته از همین ریشه بوده و به معنای کسی است که خود را برای دشمنی با فرد و یا گروهی به رنج و زحمت میاندازد؛ از اینرو، «نصب» به معنای «عدوان» و «دشمنی» میباشد، چنانچه در لغت آمده است: «نَصَبْتُ‏ لفلان‏ نَصْباً: إذا عادیته».[7]
بنابر آنچه بیان شد، «نصب» در جهت منفی آن به معنای دشمنی و «حرب» به معنای جنگ است، اگرچه این دو از نظر مفهومی با هم متفاوت میباشند، اما از نظر مصداقی همان نصب و دشمنی در بسیاری از موارد به جنگ و حرب میانجامد.
 

[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 1، ص 302، بیروت،‏ دار الفکر، چاپ سوم، 1414ق. 
[2]. همان، ج 1، ص 758؛ واسطى زبیدى، سید محمد مرتضى، تاج العروس من جواهر القاموس، ج، ص 433، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1414ق.
[3]. لسان العرب، ج 1، ص 758.
[4]. شرح، 7.
[5]. ر. ک: طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج ‏10، ص 772، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش؛ مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، ج ‏7، ص 582، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1424ق؛ فخرالدین رازى، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ‏32، ص 209، بیروت، دار احیاء التراث العربى، چاپ سوم، 1420ق.
[6]. ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج ‏5، ص 62، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان‏، چاپ چهارم‏، 1367ش؛ لسان العرب، ج 1، ص 758.
[7]. ‏طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق، حسینی‏، سید احمد، ج 2، ص 173، تهران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم، 1375ش؛ ر. ک: «معنای ناصبی و سلفی»، 42958.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها