لطفا صبرکنید
بازدید
7016
7016
آخرین بروزرسانی:
1394/04/08
کد سایت
fa59488
کد بایگانی
72610
نمایه
تأثیر جوهر بر عرض
طبقه بندی موضوعی
جوهر و عرض |کلیات
اصطلاحات
کمال
گروه بندی اصطلاحات
سرفصل‌های قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
آیا عرض می‌تواند در کمال جوهر تأثیر داشته باشد؟
پرسش
نماز یکی از افعال انسان و عرض است، در حالی‌که انسان جوهر است، پس چطور عرض می‌تواند جوهر را به کمال برساند. به عبارت دیگر، فعل چطور می‌تواند فاعل را به کمال برساند؟
پاسخ اجمالی
اعمال و افعالی که انسان انجام می‌دهد، دارای دو بعد ظاهری و باطنی است. به بیان دیگر، دارای دو بعد ملکی(ناسوتی، دنیایی) و بعد ملکوتی است.
هر چند بعد و صورت ظاهری اعمال و افعال در دنیا حرکت است؛ و حرکت عرض، گذرا و متصرم است و دوام ندارد، ولی همین حرکات و اعراض دارای باطن و ملکوت هستند؛ از نظر باطن و ملکوت، یا نورند یا ظلمت؛ یا نعمت و خوشی هستند یا عذاب و ناراحتی. به این جهت از همین عرض‌ها در سر و باطن انسان اخلاق ثابتى به نام ملکات ساخته مى‌شود که حقیقت و هویت انسان و قدر و ارزش او همان حقائق و همان ملکات او است؛ از این‌رو از نظر اندیشمندان الهی علم و عمل جوهرند؛ نه عرض.[1]
هر چند بعد و صورت ظاهری اعمال و افعال در دنیا حرکت است؛ و حرکت عرض، گذرا و متصرم است و دوام ندارد، ولی همین حرکات و اعراض دارای باطن و ملکوت هستند؛ از نظر باطن و ملکوت، یا نورند یا ظلمت؛ یا نعمت و خوشی هستند یا عذاب و ناراحتی. به این جهت از همین عرض‌ها در سر و باطن انسان اخلاق ثابتى به نام ملکات ساخته مى‌شود که حقیقت و هویت انسان و قدر و ارزش او همان حقائق و همان ملکات او است؛ از این‌رو از نظر اندیشمندان الهی علم و عمل جوهرند؛ نه عرض.[1]
[1] ر. ک: حسن زاده آملى، حسن، ولایت تکوینى، ص 13، قم، قیام، چاپ اول، 1387ش؛ حسن زاده آملى، حسن، انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه، ص 183، تهران، الف لام میم، چاپ اول، 1383ش؛ حسن زاده آملى، حسن، دروس معرفت نفس، ص 397، قم، الف لام میم، چاپ سوم، 1385ش.
نظرات
