گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:صرف و نحو)
-
واژه‌ی «قربی» در آیهی «آت ذا القربی حقه» مؤنث است، پس منحصر به حضرت زهرا(س) بوده و نباید شامل حضرت علی(ع) شود؟!
3983 1400/01/17 صرف و نحواین پرسش از دو جهت قابل بررسی است: واژه‌ی قربی هرچند که در ظاهر شبیه و هم‌وزن اسم تفضیل مؤنث فعلی است ؛ اما باید گفت که این کلمه اسم تفضیل نیست ، بلکه قربی مصدر از باب قرب است که ان‌را به نزدیک بودن
-
بر اساس قواعد نحوی، اسم حروف مشبهة بالفعل باید منصوب باشد، پس چرا در آیهی «إِنْ هَذَانِ لَسَاحِرَانِ» کلمه‌ی «هذان» به صورت مرفوع آمده است؟!
5523 1400/01/16 صرف و نحونخست باید گفت ؛ ادیبان مشهور عرب ، درستی قواعد ادبیات را با قران می‌سنجند ، نه ان‌که قران را بر اساس ادبیات عربی که بعد از نزول قران تدوین شده است ، مورد ارزیابی قرار دهند. با این وجود به بررسی پرسش م
-
بر اساس آیهی «فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَکَ مِنْ بَعْدِکَ وَ أَضَلَّهُمُ السَّامِرِیُّ»، آیا در فتنه‌ای که توسط سامری رخ داد، تمام قوم حضرت موسی(ع) گمراه شدند؟
3088 1399/12/25 تفسیراسمی که معنایش دلالت بر بیش از یک نفر دارد ولی برای این اسم ، مفردی وجود نداشته باشد ، ان‌را اسم جمع می‌نامند. [ 1 ] تفاوتی از لحاظ معنا بین جمع و اسم جمع نیست ؛ بلکه تفاوت انها فقط از لحاظ لفظی است.
-
نقش نحوی واژه‌های «حَبَّة»، «رَطْب» و «یابِس» در آیهی 59 سوره‌ی انعام چیست؟
2713 1399/12/16 قرآنخداوند در قران برای بیان بی‌نهایت بودن علم خود به تمام اشیا فرموده است: و عنده مفاتح الغیب لا یعلمها الا هو و یعلم ما فی البر و البحر و ما تسقط من ورقه الا یعلمها و لا حبه فی ظلمات الارض و لا رطب و لا
-
چرا در آیهی «إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِیبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِینَ»، انطباق در جنسیت رعایت نشده و به جای «قریبة»، واژه «قریب» با صیغه‌ی مذکر ذکر شده است؟
5690 1399/11/30 صرف و نحوبر اساس ادبیات عرب ، در مواردی مانند صفت و موصوف ، فعل و فاعل ، مبتدا و خبر و اسم و خبر نواسخ لازم است که دو طرف ارتباط ، از لحاظ جنسیت مشابه یکدیگر باشند ، اما این قاعده هم ، مانند برخی از دیگر قوا
-
چند نوع الف و لام داریم و الف و لام در «السلام علیک یا أباعبدالله» چه نوع الف و لامی است؟
13098 1399/11/15 صرف و نحوال در زبان عربی بر سه نوع است: الف اسم موصول: در این نوع ، ال اسم بوده و به معنای الذی و دیگر فروعات ان است. این ال فقط بر سر اسم فاعل و اسم مفعول وارد می‌شود. گاهی نیز بر سر ظرف ، جمله‌ی اسمیه و فعل
-
طریقه‌ی ساختن ماضی استمراری و ماضی بعید در زبان عربی چیست؟ و «ما کان یذهب» با «کان لا یذهب» از نظر معنا چه فرقی دارند؟
14251 1399/09/01 صرف و نحودر زبان عربی برای ساختن فعل ماضی استمراری ، فعل ناقصه کان و برخی از نظایر ان مانند اصبح ، اضحی ، مادام و... ان‌را به ابتدای فعل مضارع اضافه می‌کنند و از ترکیب این دو فعل ، ماضی استمراری تولید می‌شود.
-
در آیهی «وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْباطاً» از لحاظ ادبیات عرب آیا نباید به جای کلمات «أسباطا» و «اثنتی» از کلمات «سبطا» و «اثنی» استفاده می‌شد؟
5227 1399/07/08 صرف و نحوابتدا باید به این نکته توجه داشت که قران کریم مقدم بر قوانین ادبیات عرب است. به عبارت دیگر ، قبل از نزول این کتاب مقدس ، ادبیات عرب به صورت قواعد منسجم و مندرج در کتاب‌ها نبود. تنها بعد از نزول قران ب
-
تفاوت مای موصوله و مای مصدریه را به صورت واضح بیان کنید.
21067 1399/04/09 صرف و نحوکلمهی ما در زبان عربی انواع و معانی متفاوت و مختلفی دارد که در نتیجه هرکدامشان اثار متعدد و مختص به خود را خواهند داشت که در یک دسته‌بندی کلی می‌توان ان‌را به دو نوع اسمی و حرفی تقسیم کرد. الف مای اس
-
واژه‌های قرآنی «حناجر»، «تراقی» و «حلقوم» چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
5135 1399/02/25 صرف و نحودر ارتباط با پرسش مطرح‌شده ، با استفاده از کتب لغوی معنای واژه‌های یاد شده را ذکر می‌کنیم: حنجره: در تعریف و توضیح واژه حنجره که جمع ان حناجر است ، عبارات مختلفی به کار برده شده است. برخی ان‌را راس غ
-
چرا در صدها آیه از آیات قرآن، خداوند با فعل امر «قُل»، پیامبرش را مورد خطاب قرار می‌دهد و از او می‌خواهد تا پیامش را به مخاطبان برساند. آیا اگر چنین خطاب و تأکیدی نبود، این امکان وجود داشت که پیامبر اسلام(ص) از ابلاغ پیام خدا خودداری کند؟!
6244 1399/02/17 تفسیردر برخی ایات قران ، خدای متعال پیامبرش را با عبارت قل مورد خطاب قرار داده است. به کار بردن این نوع ادبیات ، جدای از اینکه می‌تواند نوعی تفنن در عبارت و شیوه‌‌ای بلاغی برای بیان مطالب این کتاب اسمانی
-
در آیات فراوانی گفته شده است که کشتی‌ها در دریا(فی البحر) حرکت می‌کنند، اما در آیه‌ای بیان شده که عرش خدا بر روی آب(علی الماء) است. آیا استفاده از دو حرف متفاوت «علی» و «فی»، تفاوتی در معنای آن ایجاد می‌کند؟
3733 1399/01/23 تفسیراستفاده از حروف در زبان‌های مختلف ، تابع قوانین ادبی همان زبان است ؛ لذا نباید انتظار داشت که همان حروفی که مثلا در زبان فارسی به عنوان حرف واسطه و ربط میان کلمات استفاده می‌شود ، معادل دقیق همان حرف
-
عبارت «من ذا الذی» که در قرآن و کلمات عربی کاربرد فراوانی دارد، معنایش چیست و از لحاظ ادبیات عرب چه وضعیتی دارد؟
14226 1399/01/18 تفسیرعبارت من ذا الذی... ، [ 1 ] در ایات مختلف قران به کار گرفته شده است. من در این عبارت ، اسمی است که نقش نحوی مبتدا را داشته و محلا ! مرفوع است. ذا نیز اسم اشاره و نقش نحوی ان خبر بوده و ان نیز محلا
-
چرا در تمام قرآن، از عبارت «تجری من تحتها الانهار» استفاده شده و تنها در یک آیه، حرف جر «مِن» وجود ندارد؟
8365 1398/10/07 تفسیردر ایات متعددی از قران ، پاداش کسانی که عمل صالح انجام می‌دهند را باغ‌هایی در بهشت معرفی می‌کند که نهرهایی در زیر درختان ان جریان دارد [ 1 ] : 1. و بشر الذین امنوا و عملوا الصالحات ان لهم جنات تجری من
-
سواد اعظم در فرهنگ روایات و فرهنگ عرفان و تصوف به چه معنا است؟
8749 1398/08/20 اصطلاحاتسواد اعظم در فرهنگ روایات به معنای جمعیت انبوه و اکثریت افراد جامعه است. به نظر می‌رسد این لفظ ذاتا دارای بار منفی یا مثبت نیست ؛ بلکه به حسب قرائن و موارد به کار گرفته شده متفاوت است ، گاهی بار منفی
-
رسم تام و رسم ناقص در علم منطق چه نوع تعریفی است؟
11962 1398/07/14 منطقالف رسم تام تعریفى است که از جنس قریب و عرض خاص تشکیل شود ؛ مانند تعریف انسان به: حیوان ضاحک ، یا حیوان کاتب ، یا حیوان متمدن . و مانند تعریف مثلث به: شکلى که مجموع زوایاى ان مساوى دو قائمه باشد . اب
-
«قضیه شرطیه منفصله» چیست و «منفصله حقیقیه»، «مانعة الجمع» و «مانعة الخلو» چه تفاوتی با هم دارند؟
36120 1398/07/11 منطقهرگاه حکم در قضیه شرطیه به انفصال باشد ، به ان‌که یک قضیه‌ای که دائر مدار نفی و اثبات است ، در واقع مرکب از دو قضیه شرطیه باشد ، ان‌را قضیه شرطیه منفصله می‌خوانند ؛ مانند قضیه این عدد یا زوج است یا فر
-
جهل بسیط چه تفاوتی با جهل مرکب دارد؟
30770 1398/07/10 منطقجهل و نادانی ، در مقابل علم و دانستن قرار می‌گیرد که به دو زیر مجموعه جهل بسیط و جهل مرکب تقسیم می‌شود. الف جهل بسیط بدین معنا است که انسان چیزى را نداند ، اما متوجه این جهل و نادانى خودش باشد ، مانن
-
در آیاتی از قرآن کریم، علامتی تجویدی به شکل «لوزی» مشاهده می‌شود. معنای این علامت چیست؟
29187 1398/05/12 صرف و نحوعلامت تجویدی لوزی در قران ، برای اگاهی دادن به قاری قران بوده ، تا به او تذکر داده شود که شیوه خواندن کلمه‌ای که این لوزی در کنارش قرار دارد ، با قواعد کلی تجوید ان نوع از قرائت ، متفاوت است. این علام
-
چرا قرآن برای بیان وقایع روز قیامت، گاه از فعل‌های ماضی(گذشته) استفاده می‌کند؟
10694 1398/04/30 تفسیردر ادبیات عرب - و نیز برخی زبان‌های دیگر - با اینکه فعل ماضی به صورت پیش‌فرض بر انجام فعل در زمان گذشته دلالت دارد ، اما در شرایط خاصی از حالت پیش‌فرض خود خارج شده و نشانگر زمان اینده خواهد بود ، که
-
چرا در مناجات شعبانیه، عبارات «یدنیه منک» و «یقرّبه منک» مورد استفاده قرار گرفته است، با آن‌که با توجه به معنا باید گفته می‌شد: «یدنیه إلیک» و «یقرّبه إلیک»؟!
5416 1398/04/04 لغت شناسیدر زبان عربی ، به طور معمول ، هر فعل ، یک یا چند حرف جر ویژه خود را دارد که در عبارت‌پردازی‌ها تنها از ان حروف استفاده می‌شود [ 1 ] که برای اگاهی دقیق از انها باید کتاب‌های لغتی که شیوه گفتاری مردم عر
-
چرا در متون اسلامی برای نشان دادن جهت چپ و راست از حرف جر «مِن» و برای اشاره به چهار جهت دیگر از حرف جر «عَن» استفاده می‌شود؟
5173 1398/04/01 لغت شناسیزبان عربی ؛ مانند زبان های دیگر ، دارای قواعد و قوانینی است که برخی از انها در رشته های مختلف ادبیات ؛ نظیر صرف ، نحو و بلاغت جمع اوری شده است. اما بیشتر انچه که در این کتب امده ، قواعدی کلی است که مع
-
در مورد نقش نحوی عبارت قرآنی «... و المقیمینَ الصلاةَ و ...» در آیه 162 سوره نساء توضیح دهید و اینکه چرا اِعراب آن با قبل و بعدش هماهنگ نیست؟
8135 1398/03/23 تفسیردر پاسخ ابتدا باید به این نکته توجه داشت که در زبان عربی ، این تنها فعل نیست که دارای فاعل و مفعول می باشد ، بلکه برخی اسم های مشتق نیز با داشتن برخی شرایط ، می توانند مانند فعل ، در اسم های دیگر عمل
-
انواع «قصر» چیست و اصطلاح «قصر قلب» به چه معنا است؟
14430 1398/03/21 تفسیرعبارت قصر القلب ، یک اصطلاح در علم بلاغت است که به معنای محصور کردن و منحصر کردن به صورت عکس تصور مخاطب است. برای قصر یا همان حصر ، تقسیمات مختلفی ارائه شده است. از جهتی ، به حقیقی و غیر حقیقی اضافی
-
در آیه 31 سوره فصلت، دو بار عبارت «فیها» وجود دارد. آیا ضمیر موجود در هر دو به آخرت برمی‌گردد، یا آن‌که یکی از ضمایر به دنیا و دیگری به آخرت برگشت می‌کند؟
5249 1398/02/30 قرآنخداوند متعال در قران بشارت های متعددی به صابران داده است. [ 1 ] ایه 31 سوره فصلت نیز یکی از این ایات است: نحن اولیاؤکم فی الحیاه الدنیا و فی الاخره و لکم فیها ما تشتهی انفسکم و لکم فیها ما تدعون ؛ م
-
«فی هذه الساعة و فی کل ساعة» در دعای سلامتی امام مهدی(عج) متعلق به «کن لولیک» است و یا «صلواتک»؟
7870 1398/02/18 صرف و نحودعای معروفی که برای سلامتی امام مهدی عج خوانده می شود ، به عبارت های مختلف نقل شده است که در اکثر انها جمله صلواتک علیه و على ابائه وجود نداشته ، بلکه به این صورت اغاز می شود: اللهم کن لولیک فلان بن
-
چه تفاوتی بین دو کلمه «بلی» و «نعم» وجود دارد؟
10943 1398/01/25 لغت شناسیبا این که ظاهرا دو واژه بلی و نعم در معنا شبیه به هم هستند و هر دو معنای اثبات دارند ، اما کاربرد انها با هم متفاوت است ؛ در جایی که جمله ای منفی مطرح شده ، و در پاسخ بخواهیم ان جمله منفی را نادرست شم
-
عبارات «قبل» و «من قبل» در قرآن کریم، چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
7341 1398/01/06 لغت شناسیدر عبارت هایی ؛ مانند من قبل یا من تحت ، با قرائنی نظیر فعل موجود در جمله و انچه این ظرف و جار و مجرور ، متعلق به ان می شود ، گاه در ایاتی مانند قالوا هذا الذی رزقنا من قبل [ 1 ] ، [ 2 ] و و الذین من
-
اصطلاح «جناس» در دانش بلاغت به چه معنا است و انواع آنرا بیان کنید؟
8713 1397/12/19 لغت شناسیواژه جناس از ریشه جنس [ 1 ] در اصطلاح علم بلاغت ، به شباهت ظاهری دو کلمه ، اطلاق می شود. [ 2 ] در کنار هم امدن دو لفظ مشابه چه در شعر و چه در نثر بر زیبایی و شیوایی سخن می افزاید و از این رو جناس ، جز
-
در زبان و ادبیات عرب چند نوع همزه وجود دارد؟ همزه وصل و همزه قطع معنایشان چیست؟
11100 1397/12/12 صرف و نحودر زبان و ادبیات عرب ، دو نوع همزه وجود دارد. همزه قطع و همزه وصل . همزه قطع همزه‌ای است که همیشه به هنگام تلفظ کلمه ، خوانده می‌شود ، بر خلاف همزه وصل که اگر در وسط جمله باشد ، هنگام تلفظ کلمه خوانده
-
واژه‌هایی که از ریشه «سحق» در قرآن وجود دارند، چه تفاوتی با ریشه «لعن» دارند؟
6228 1397/11/03 لغت شناسیمعنای ریشه ای ماده لعن به معنای دوری از خیر و عطوفت ، و نسبت به خدا ، به معنای دوری از رحمت و لطف او است. [ 1 ] اما معنای ریشه ای سحق ، خارج کردن اشیا از حالت و جریان طبیعی ان است. بنابر این سحقا و
-
تفاوت واژه‌های «فقر»، «عیله» و «املاق» در چیست؟
4933 1397/11/02 صرف و نحوبا این که این کلمات ، معنای نسبتا مترادف و نزدیک به هم دارند و تمام انها به معنای نداری و نیازمندی است ، ولی در ریشه این کلمات ، تفاوت هایی بین این سه واژه دیده می شود. به عبارت دیگر ، اگرچه هر سه واژ
-
چرا در قرآن لفظ «لیل» (شب) همیشه قبل از لفظ «نهار» (روز) آمده است؟
22816 1390/08/04 تفسیرواژههای لیل و نهار شب و روز فراوان در قران به کار رفته ، و دو ایت و نشانه از ایات الهی معرفی شده‌اند ؛ و به همین جهت خداوند به انها سوگند یاد کرده ، و اختلاف و امد و شد شب و روز را نشانههایى برا
-
چرا خداوند در قرآن برای خودش از ضمیر مذکر استفاده کرده است؟
70251 1389/04/28 صرف و نحوعلت اینکه خداوند در قران کریم از ضمیر مذکر برای خودش استفاده نموده ، این است که قران به زبان عربی نازل شده است ، و استفاده از ضمیر مذکر برای خداوند متعال مطابق قواعد و ادبیات زبان عربی است ؛ چون خداو
-
فرق اعمال خیر، حسنه و صالح چیست؟
24153 1385/10/06 صرف و نحوواژههای خیر ، حسنه و صالح هرچند از نظر ریشه‌ی لغوی معانی متفاوتی دارند ، ولی از نظر مصادیق و موارد استعمال با هم تفاوتی ندارند.
