1567
یکی از براهین اثبات وجود خدا، «برهان وجودی آنسلم» است. این برهان در قرن یازدهم میلادی(قرن پنجم قمری)، از سوی «قدیس سنت آنسلم» مطرح شد، و به نام ارائه کنندهی آن شهرت یافت.
تقریر این برهان چنین بیان شده است:
الف) خداوند بنا به تعریف، وجودی است که هیچ چیز کاملتر از او نتواند به تصور درآید.(این تعریف را هم معتقدان و هم غیر معتقدان به خدا میپذیرند).
ب) چیزی که فقط در ذهن وجود دارد یک چیز است و چیزی که هم در ذهن و هم در خارج از ذهن وجود دارد، چیز دیگری است.(مثلاً یک نقاشی که فقط در ذهن نقاش است، با چیزی که هم در ذهن او و هم روی بوم نقاشی وجود دارد مغایرت دارد).
ج) چیزی که هم در ذهن و هم در خارج ذهن وجود داشته باشد، کاملتر از چیزی است که فقط در ذهن وجود دارد.
د) بنابراین، خدا باید هم در ذهن و هم در خارج ذهن(در جهان واقع) وجود داشته باشد؛ زیرا اگر چنین نباشد، چون میتوانیم چیزی را که چنین باشد تصور کنیم، پس آن چیز کاملتر از او خواهد بود. اما خدا بر اساس تعریف(که هم معتقدان و هم غیر معتقدان به خدا آنرا قبول دارند)، بزرگترین وجود قابل تصور است. بنابر این، خدا باید وجود داشته باشد.
این برهان از ابتدای پیدایش تا به امروز از سوی حکمای غیر مسلمان و مسلمان با تقریرهای مختلفی مورد تأیید و نقد قرار گرفته است.