پیش‌بینی امام علی(ع) در باره شکست خوارج در جنگ نهروان، از رخ‌دادهایی است که در منابع گوناگون به آن پرداخته شده و از معجزات آن‌حضرت محسوب می‌شود. به عنوان نمونه، در خطبه 59 نهج البلاغه می‌خوانیم:
 «مَصَارِعُهُمْ دُونَ النُّطْفَةِ وَ اللَّهِ لَا یُفْلِتُ مِنْهُمْ عَشَرَةٌ وَ لَا یَهْلِکُ مِنْکُمْ عَشَرَةٌ»؛[1] قتل‌گاه آنها جلوتر از آب نهر قرار دارد، به خدا سوگند کمتر از ده نفر آنها از مرگ نجات پیدا نمی‌کنند، و از شما ده نفر کشته نخواهد شد!
امام علی(ع) در این عبارت، واژه «نطفه» را کنایه از آب نهر به کار برده، و این فصیح‌‌ترین کنایه است، هر چند آب نهر زیاد و فراوان باشد.[2]
ابن ابى الحدید در شرح این سخن امام می‌گوید: این گزارش از گزارش‌هایی است که در اثر اشتهار نزدیک به متواتر است و همگان چنین سخنی را از علی(ع) نقل کرده‌‏اند و بر این اساس، از معجزات و اخبار غیبى به شمار می‌آید.‏[3]
امام علی(ع) هنگامی این سخن را بر زبان آورد که فردی به حضور رسیده و گفت: ای امیر المؤمنین! بشارت باد! به مجرّد خبرِ رسیدن شما به این منطقه، خوارج از رودخانه عبور کرده و رفتند. خداوند پیروزى را نصیبتان گرداند. حضرت فرمود: «خدا را در نظر بگیر، تو خودت دیدى که آنان از نهر گذشتند»؟ عرض کرد، آرى خودم دیدم! امام(ع) فرمود: «به خدا سوگند از رود نگذشته و نخواهند گذشت، قتل‌‌گاه آنها این طرف رود است. سوگند به آن‌که دانه را شکافت و جنبندگان را زندگى بخشید، جز سه نفر آنان به نهر نخواهند رسید، پیش از آن‌که به اردوگاه کنار رود برسند، خداوند آنها را خواهد کشت، افترا زنان زیان می‌‏برند».[4] پس از این، افراد دیگری آمده و همین گزارش را دادند. حضرت بر اسب سوار شد و به سوى نهر به راه افتاد تا به کنار رود رسید، و تمام خوارج را ملاحظه کرد که غلاف‌هاى شمشیر خود را شکسته، اسب‌هایشان را رها کرده، به نوعى خاص بر زانوهاى خود نشسته، ذکر خاصّى را به صورت هماهنگ و با صداى بلند و غنادار می‌خوانند.
نقل شده است هنگامى که امام از محلّ قتل‌گاه خوارج خبر داد،‌ جوانی آن‌جا بود و با خود گفت: او ادعا می‌کند که غیب می‌داند! سوگند به خدا، همین جا می‌مانم و اگر دیدم که خوارج از نهر گذشته‌اند، نوک نیزه‌ام را در چشمش فرو خواهم کرد! امّا دیدم که آنان از نهر عبور نکرده‌اند. این‌جا بود که از اسب فرود آمدم و آنچه بر قلبم گذشته بود را با امام(ع) در میان گذاشته و از حضرتشان خواستم تا مرا ببخشد. حضرت فرمود: این خدا است که تمام گناهان را می‌آمرزد، از خدا طلب آمرزش کن!
در گزارشی دیگر در همین زمینه آمده است که امام علی(ع) به ابو ایّوب انصارى که فرماندهی سمت راست لشگر بر عهده او بود، فرمود: هنگامى که با دشمن روبرو شدیم بر آنها حمله‌ور شوید، به خدا سوگند، ده نفر از آنها نجات نخواهد یافت و از شما ده نفر هم کشته نمی‌شود. پس از قتل خوارج دریافتند که از آنها نه نفر فرار کرده‌اند و از یاران امام(ع) هشت نفر کشته شده‌‏اند، و این‏ دو خبر از کرامات و معجزات آن بزرگوار بود.[5]
بر اساس برخی از منابع تاریخی، جنگ نهروان در سال 39 قمری روى داد؛ که قبل از آغاز نبرد و حرکت خوارج، دو هزار نفر از آنان از نبرد منصرف شده و برگشتند، اما چهار هزار نفر تصمیم به نبرد گرفتند و جنگ میان آنها و نیروهای علی(ع) هنگام زوال خورشید شدت یافت و به اندازه دو ساعت از روز ادامه داشت که تمام نیروهای خوارج مگر به تعداد کمتر از ده نفر کشته شدند، و از اصحاب على(ع) کمتر از ده نفر به شهادت رسیدند.[6]

---