اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:فرقهها، مذهبها، گروهها)
-
اباضیه
2392 فرقهها، مذهبها، گروهها
«اباضیه» پيروان فردی به نام «عبداللّه بن اباض تميمی« میباشند كه گرایش به عقاید خوارج داشت، اما از خوارج افراطى كناره گرفت تا جایی که با هشام بن حکم، متکلم معروف شیعی روابط صمیمان
-
اخباریگری ، اخباریون
2689 اصطلاحات فقهی - اصولی
«اخباریه» كه همان اصحاب حدیث هستند، در شیعه آنها را اخبارىها و یا اخباریون مینامند. پیروان این مکتب، اجتهاد را باطل دانسته و ادعا میکنند که تنها از اخبار و اشاعره
2509 فرقهها، مذهبها، گروههابه پیروان مکتب فکری ابوالحسن اشعری «اشاعره» گفته میشود. در اواخر قرن چهارم هجری ابوالحسن اشعری به دلایلی؛ از جمله ناتوانی معتزله از پاسخ
- اصحاب الفیل ، عام الفیل
1680 سرفصلهای قرآنیچند دهه قبل از ظهور اسلام و به نقل مشهور در سال تولد پیامبر اسلام(ص)، شخصی به نام ابرهه که سپاهیان او فیلسوار بودند، به قصد تخریب
- اصحاب أخدود
2392 سرفصلهای قرآنی«اخدود» به معناى گودال بزرگ يا «خندق» است. در قرآن کریم به «اصحاب اخدود» اشاره شده که مفسران در ارتباط با آن معتقدند که کافران شکنجهگر، خندقهاى بزرگی مملو از آتش ایجاد میکردند تا مؤمنان را در آن
- اصحاب صفّه
- بنی اسرائیل
23195 سرفصلهای قرآنی«اسرائیل» نام دیگر حضرت یعقوب(ع) است؛ از اینرو به فرزندان و نوادگان ایشان «بنیاسرائیل» گفته میشود. علاوه بر آن در مواردی، عنوان «بنیاسرائیل» به «قوم یهود» گفته م
- بنی امیه ، امویان
3586 فرقهها، مذهبها، گروههابنیامیه در زمان جاهلیت از توانگران قریش بودند که شغل آنها تجارت و بازرگانی بود. عداوت و دشمنی بنیامیه با بنیهاشم به پیش از بنی عباس ، عباسیان
3145 فرقهها، مذهبها، گروههابنی عباس از نسل عباس بن عبد المطلب، عموی پیامبر اسلام(ص) بودند که از سال 123 تا
- جارودیه
1741 فرقهها، مذهبها، گروهها«جارودیه»، یکی از فرقههای «شیعه زیدیه» و پیرو فردی به نام «ابو الجارود» میباشند. برخی عقاید آنان عبارت است از: 1. پیامبر اسلام(ص)، امام على(ع) را تنها با بیان ویژگیها به امامت انتخاب کرد؛ اما مر
- خوارج
4541 فرقهها، مذهبها، گروهها«خوارج» یکی از پرحاشیهترین گروههایی به شمار میآیند که در تاریخ اسلام ظهور نمودند. آغاز شکلگیری این فرقه، هنگام پایان جنگ صفین بود که
- زید بن علی بن الحسین ، زیدیه
2818 شخصیتهازيد بن على بن الحسين(ع) فرزند امام سجاد(ع) از شخصيتهای ممتاز شیعه و جهان
- سرحوبیه
1534 فرقهها، مذهبها، گروههارجوع کنید: «جارودیه».
- صحابه
1895 فرقهها، مذهبها، گروهها«صحابه» به معنای همراهان و یاران است، اما این واژه در متون اسلامی بیشتر در مورد مسلمانانی مورد استفاده قرار میگیرد که مدتی از زمان زندگی آنان همعصر با زمان زندگی پیامبر اسلام(ص) بوده است.
- صفویه
2555 فرقهها، مذهبها، گروهها«صفویه» یا «صفویان» نام یکی از سلسله پادشاهان ایرانی است که از اوایل قرن دهم هجری قمری در ایران در رأس حکومت قرار گرفتند. این سلسله نام خود را از یکی از نیاکانشان به نام صفی الدین اردبیلی گرفته است
- غلو ، غالی ، غلات
3756 سرفصلهای قرآنی«غلو» در لغت به معنای زیادت و بلند شدن میباشد؛ به عبارت دیگر، غلو تجاوز کردن از حد و اندازه است. و به تعبیری بهتر تجاوز کردن و یا فراتر گذاشتن از اندازه و جایگاه در هر چیز، غلو است.
خداوند
- قریش
- کلبیون
1412 فرقهها، مذهبها، گروههارجوع کنید: «ملامتیه».
- لائیک ، لائیسم ، سکولاریسم
3465 فرقهها، مذهبها، گروههااندیشه «لائیک» و «سکولار» به معنای «تفکیک دین از حکومت» و یا «جدایى دین از جامعه» میباشد که به هر دو معنای آن مورد پذیرش مجوس(زرتشتیان)
3886 سرفصلهای قرآنیپیش از پادشاهی مادها و قبل از ظهور «زرتشت» – که شواهدی نشانگر پیامبر بودن ایشان وجود دارد - بومیان غیر آریایی ایران، دینی داشتند که «آیین مغان» نامیده میشد. کلمۀ «م
- محمد بن علی بن ابی طالب ، محمد بن حنفیه ، کیسانیه
3201 شخصیتهانام اصلی محمد بن حنفیه؛ «محمد بن على بن ابیطالب»، و نام مادر او «خوله» دختر «جعفر بن قيس بن مسلمة بن عبيد بن ثعلبة بن يربوع بن ثعلبة بن الدؤل بن حنيفة» است. او را به خاطر نام قبیلهی مادرش به حنفی
- مرجئه
1871 فرقهها، مذهبها، گروهها«مرجئه» از جمله فرقههای اسلامی است که در نیمه دوم قرن اول هجری با انگیزههای سیاسی شکل گرفته و سپس مبانی فکری خود را به عنوان تفکری کلامی سر و سامان داد. تحولات فکری مرجئه به شکلگیری انشعاباتی د
- مسیحیت،مسیحی،نصرانی
1409 سرفصلهای قرآنیبه آن دسته از پیروان عیسای مسیح(ع) که بعدها به پیامبر اسلام(ص) ایمان نیاوردند، مسیحی، نصرانی، ترسا و ... گفته میشود و آیین آنان با ع
- معتزله
3012 فرقهها، مذهبها، گروهها«اعتزال» در لغت به معنای دوری گزیدن و کناره گرفتن است و معتزله عنوان گروهی است که برجستگی آن در طرح مباحث کلامی بوده و در نیمۀ اول قرن دوم هجری(هشتم میلادی) در بصره بنیان گذاشته شده و بعدها به عنوا
- ملامتیه
2453 فرقهها، مذهبها، گروهها«ملامتیه» گروهی میباشند که با انجام کارهای ناپسند خلاف عرف و شرع، خود را در چشم مردم خوار نموده و وجههی مردمی خود را تباه مینمایند. گفته شده که آنان از مکتب «کلبیان» یا «کلبیون» که مؤسس آن، «آنت
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
با توجه به اینکه انسانها نمیتوانند بیش از چند روز بدون آب زنده بمانند، آیا این گزارش پذیرفتنی است که ام ایمن به پاسداشت خدمتش به حضرت زهرا(س) تا چندین سال نیاز به نوشیدن آب نداشت؟!
2240 حدیث 1400/10/01بر اساس گزارش برخی منابع هنگامی که حضرت فاطمه(س) به شهادت رسید، «ام ایمن» سوگند خورد که در مدینه نماند؛ چون طاقت نداشت که جای خالی حضرتشان را مشاهده کند؛ از اینرو عازم مکه شد، در میان راه هنگامی که به تشنگی شدیدی ...
-
آیا در قیامت، توقف ائمه اطهار(ع) به مدت 50 هزار سال برای شفاعت، اذیت و آزار آنان را به دنبال نخواهد داشت؟
12014 شفاعت 1393/03/13در پاسخ به این سؤال دو نکته را متذکر میشویم: 1. حوادث و ویژگیهای عالم قیامت را نباید با مسائل و ویژگی عالم دنیا قیاس کرد. به بیان دیگر؛ نباید ویژگیهای عالم دنیا را معیار بنیادی و تنها ملاک برای شناخت حوادث قیامت دانست، و در نتیجه ...
-
آیا کشیدن مسح سر، باید از فرق سر و از بالا به پایین و با دست راست باشد؟
186934 کیفیت وضو 1389/05/19فتوای مراجع عظام تقلید، درباره اندازه مسح سر چنین است:[وقتی سر را به چپ، راست، عقب و جلو تقسیم کنیم] یک قسمت از چهار قسمت سر، که مقابل پیشانى است جاى مسح مىباشد و هر جاى این قسمت را به هر اندازه مسح کند کافى است. اگر چه احتیاط ...
-
بر اساس روایات، آیا روزه دوشنبهها و پنجشنبهها ویژگی خاصی دارد؟
31258 درایه الحدیث 1394/03/09گفتنی است که حکم کلّی استحباب روزه، مقید به روز خاصی از هفته نیست، اما در مورد ویژگی دوشنبه و پنجشنبه در میان روزهای هفته تقریباً عموم اهل سنت، روزه این دو روز را دارای استحباب بیشتری میدانند، اما صاحبنظران شیعی در این مورد نظریات مختلفی مبنی بر ...
-
معنای تسنیم چیست؟ آیا در قرآن و روایات چنین لفظی وجود دارد؟
73745 تفسیر 1391/05/07«تسنیم» از ریشه «سنم» به قسمت بالای هر چیزی می گویند.[1] واژه «تسنیم» یک بار در قرآن کریم آمده است، آن جا که می فرماید: «وَ مِزاجُهُ مِنْ تَسْنیم»،[2] این واژه در آیه بعد چنین معنا شده است: «عَیْنًا ...
-
مختصری از زندگینامه حضرت اسماعیل(ع) را بیان کنید.
12210 اسماعیل 1398/09/16حضرت اسماعیل(ع) فرزند بزرگ حضرت ابراهیم(ع) و هاجر(س) است. تاریخ دقیق تولد اسماعیل(ع) – مانند تاریخ تولد پدرشان ابراهیم(ع) - مشخص نیست.در مورد همسران ایشان گزارش شده است که نام همسر اولشان «عمارة بنت سعید بن أسامة بن أکیل» و نامهای همسر دیگرشان؛ «السیدة بنت مضاض ...
-
قاعده «دفع ضرر محتمل» چیست؟ و چه کاربردی دارد؟
18891 General Terms 1398/02/21مفهوم اولیه این قاعده آن است که اگر در جایی ضرر یقینی وجود نداشته و تنها احتمال ضرر وجود داشته باشد، باز هم باید برای جلوگیری از آن اقدام کرد. با ذکر این مقدمه باید گفت؛ از ادلهی حجیت مطلق ظن این است که «ظن به حکم»، ...
-
آیا «اصل امتناع اجتماع نقیضین» ساخته و پرداخته پروردگار بوده و خداوند قدرت تغییر آنرا دارد؟
6351 کلیات 1399/11/23اصل امتناع اجتماع نقیضین از بدیهیات است؛ یعنی ذهن انسان، در برخی موارد با تصور موضوع، محمول و نسبت، حکم به چنین امتناعی میکند.[1] بنابراین، چنین قضایایی مخلوق انسان هستند و واضع این قضایا ذهن انسان است. در واقع این خاصیت ذهن انسان است که ...
-
«تفسیر تخصصی قرآن» به چه معنا است؟
7190 علوم قرآنی 1394/05/27«تفسیر» در اصطلاح علوم قرآنی؛ یعنی روشن کردن مفاهیم و معانى آیات قرآن.[1] برخی اندیشمندان رشتههای مختلف علوم اسلامی از منظر و دیدگاه رشته تخصصی خود به تفسیر قرآن کریم پرداختهاند که به چنین تفاسیری، تفسیر تخصصی قرآن گفته میشود؛ مثلاً: 1. ادیبان از ...
-
آیا حضرت زینب(س) پس از دیدن سر برادرشان، پیشانی خود را به چوبه محمل زدند؟ آیا این ماجرا میتواند تأییدی بر جواز قمهزنی باشد؟
40572 تاریخ 1387/11/09جریان «سر به چوبه محمل زدن حضرت زینب(س)» که در برخی کتابهای روایی از مسلم جَصّاص(گچکار) نقل شده است، با توجه به تحقیق انجام گرفته؛ از نقل چندان قابل اعتمادی برخوردار نبوده و با فرض پذیرش نیز مشخص نیست حضرت زینب(س) در آن شرایط سخت و بحرانی، به ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
890358 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
785465 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
752001 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
674063 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
655730 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
646810 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
595744 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
579309 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
563532 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
563128 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- اصحاب الفیل ، عام الفیل