جستجوی پیشرفته
بازدید
26628
آخرین بروزرسانی: 1393/08/11
 
کد سایت fa13749 کد بایگانی 13446 نمایه ملازم نبودن دوستی خدا با دوستی مردم
طبقه بندی موضوعی درایه الحدیث|محبت و دوستی
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی
خلاصه پرسش
آیا اگر پروردگار فردی را دوست داشته باشد، عموم مردم نیز دوستدار او خواهند شد؟!
پرسش
روایتی به این مضمون شنیدم که «وقتی خداوند بنده‏ای را دوست بدارد، به جبرئیل می‏گوید که من فلان بنده را دوست دارم، پس تو هم او را دوست بدار. پس جبرئیل او را دوست می‏دارد. و بعد جبرئیل در آسمان‏ها و زمین ندا می‏دهد که خدا فلان بنده را دوست می‏دارد، پس شما نیز او را دوست بدارید. در نتیجه تمام موجودات آن بنده را دوست خواهند داشت». آیا این روایت در مجامع روایی شیعه آمده است؟ لطفاً آدرس آن را ذکر فرمایید. همچنین از نظر سند و اعتبار در چه مرتبه است؟
پاسخ اجمالی

هرچند روایاتی وجود دارد که نشانگر آن است که پروردگار دوستی بندگان صالح خود را در دل مردم می افکند، اما باید دانست که پشتیبانی اکثریت مردم از یک شخص لزوما به معنای آن نیست که او مورد تأیید پروردگار بوده و در طرف مقابل، دشمنی عموم مردم با یک فرد نیز همواره نباید این گونه تعبیر شود که او از چشم خدا افتاده و ارزشی نزد او ندارد، بلکه در بسیاری موارد دقیقا بر عکس این قضیه اتفاق می­افتد!

 

آری! اگر محبت شخصی در دل افراد با ایمان و پرهیزگار قرار گیرد، می توان آن را نشانی از توجه پروردگار به آن شخص دانست.

پاسخ تفصیلی

خداوند در آیه­ای از قرآن کریم می­فرماید: "إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا"؛[1] آنانی که ایمان آورده و اعمال نیک انجام دادند، پروردگار محبت آنان را در دلها خواهد افکند.

 

حدیثی از پیامبر اکرم (ص) نیز چنین روایت شده است: "إن الله إذا أحب عبدا قال لجبرائیل إنی أحب فلانا فأحبوه و یوضع له القبول فی الأرض"؛[2] پروردگار زمانی که بنده ای را دوست بدارد، خطاب به جبرئیل می فرماید: که من فلانی را دوست دارم، بنابر این شما نیز او را دوست داشته باشید؛ و بدین ترتیب او در زمین مورد اقبال عمومی قرار خواهد گرفت.

 

روایات مشابه دیگری نیز همین موضوع را اعلام می کنند.[3]

 

این دسته از روایات نیاز چندانی به بررسی سند ندارند؛ زیرا به نظر می رسد که در راستای همان آیه اشاره شده در اول گفتار باشد، اما آنچه مهم است شناخت دقیق معنای آیه و روایات است.

 

آیا معنای آنها این است که هر فردی که در جامعه مورد اقبال عمومی قرار گرفته و به نوعی پشتیبانی اکثریت افراد حاضر در جامعه را به دنبال دارد، دوست خدا و هرآنکه عموم مردم رهایش کرده و از همراهی با او خودداری ورزیدند، دشمن خداست؟!

 

مطمئنا چنین معنایی نمی تواند مورد نظر باشد؛ زیرا به تصریح آیات فراوانی از قرآن کریم، پیامبران بسیاری وجود داشته­اند که در دوستی آنان با خدا جای هیچ شک و شبهه­ای نبود، اما از پشتیبانی عمومی مردم برخوردار نبودند.

 

نوح پیامبر را به خاطر آورید! او بنده ای شکرگذار[4]، برگزیده پروردگار[5]، مورد هدایت خدا[6] و وحی او[7] بود، اما با تبلیغ نزدیک به هزار ساله خویش[8]، جز هواداران اندکی نیافت![9]

 

آیا به همین دلیل می توان او را جسارتا دشمن خدا به شمار آورد؟!

 

آری! اگر محبت شخصی در دل افراد با ایمان و پرهیزگار قرار گیرد، می توان آن را نشانی از توجه پروردگار به آن شخص دانست.

 

اکنون که با دقت در آیات قرآن، توانستیم به این برداشت برسیم که مراد از افکندن دوستی دوستان خداوند در دل مردم، به معنای پشتیبانی اکثریت آنان از او نیست، توجه شما را به این نکته جلب می کنیم:

 

زمامدارانی که بعد از پیامبر اسلام (ص) و در طول زندگانی پیشوایان معصوم (ع) به ناحق و با زور و فریب، حکومت را در دستان خود قبضه کردند و از لحاظ ظاهری، آن امامان بزرگوار را به گوشه ای رانده و ارتباطشان را جز با گروه اندکی از مؤمنان ثابت قدم قطع کردند، تلاش داشتند تا پایه های حکومت جائرانه خویش را با مبانی عقیدتی و دینی نیز مستحکم کنند، و به همین دلیل، با استفاده از بخشی از آموزه های دینی و به فراموشی سپردن عمدی پاره ای دیگر از آنها، فریبکارانه تلاش نمودند تا پشتیبانی ظاهری عموم مردم از خود و در اقلیت قرار گرفتن امامان معصوم را، نشانی از حقانیت خویش و بطلان راه شیعه قلمداد کنند. این تلاش فریبکارانه تا حدی پیش رفت که در اندرون برخی از شیعیان نیز تردیدهایی نمایان شد.

 

در همین راستا یکی از شیعیان به امام صادق (ع) عرضه داشت که نزد ما افرادی هستند که عقیده- شان آن است که هرگاه پروردگار، بنده­ای را دوست داشته باشد سخنگویی از آسمان فریاد بر می آورد که خدا این بنده را دوست دارد پس شما نیز او را دوست داشته باشید و خداوند بدین وسیله محبت و دوستی این دوست خود را در دل دیگر بندگان خویش قرار می دهد، اما اگر خدا نسبت به بنده ای غضبناک باشد، سخنگویی از آسمان فریاد بر می آورد که خدا این بنده را دشمن دارد پس شما نیز او را دشمن داشته باشید و بدین وسیله دشمنی این دشمن خود را در دل مردم قرار می دهد!

 

امام که به دیوار تکیه زده بود با شنیدن این سخنان، خود را از آن جدا کرده و به صورت جدی نشسته، آستین­ خود را تکاند و [بدون تکذیب صریح چنین روایتی]فرمود:

 

این گونه نیست، بلکه [گاهی] پروردگار بنده ای را دوست داشته، اما مردم را با او دشمن می کند تا بر علیه او چیزهایی بگویند که برای او پاداش و برای دشمنانش گناه به دنبال داشته باشد، اما گاه بنده ای را دشمن دارد ولی دوستی او را در میان مردم می افکند تا به هواداری او سخنانی دروغ بر زبان آورند و هم صاحبان سخن و هم آن دشمن خدا بر گناهانشان افزوده شود! سپس امام(ع) شواهدی بر این سخن خویش عرضه داشته و ادامه دادند:

 

چه کسی از یحیای پیامبر (ع) نزد خدا دوست داشتنی­تر بود که پروردگار دشمنی او را در دل مردم قرار داد و با او چنان رفتاری داشتند که می دانید؟!

 

پروردگار چه کسی را از حسین بن علی (ع) بیشتر دوست داشت؟ آیا مردم به دشمنی او برنخاسته و او را به شهادت نرساندند؟! و ...[10]

 

امام با این سخنان بر این نکته تأکید کردند که برخلاف سخن زمامداران ستمگر، پشتیبانی اکثریت مردم از یک شخص لزوما به معنای آن نیست که او مورد تأیید پروردگار بوده و در طرف مقابل، دشمنی عموم مردم با یک فرد نیز همواره نباید این گونه تعبیر شود که او از چشم خدا افتاده و ارزشی نزد او ندارد، بلکه در بسیاری موارد دقیقا بر عکس این قضیه اتفاق می­افتد!

 

البته در بخشهای کوچکی از تاریخ، اکثریت مردم یک منطقه، پشتیبان حق و حقیقت شده اند که نمونه­هایی از آن را می توان در حکومت های سلیمان پیامبر(ع)، پیامبر اسلام(ع) و امام علی(ع) مشاهده کرد.

 

توجه به این نکته نیز ضروری است که در بسیاری از موارد بزرگی مردان خدا حتی بر دل دشمنان و منافقان نیز چیره می شود.

 

یکی از دعاهای پیامبر (ص) برای امیرالمؤمنین (ع) آن بود که خدایا! محبت علی را در دل مؤمنان استوار کرده و هیبت و عظمت او را بر دل منافقان بیفکن![11]

 

و به خوبی می بینیم که این دعای پیامبر در حق علی و فرزندانش چه زیبا به اجابت رسیده و آن پیشوایان حتی زمانی که در اقلیت محض بودند، در دل دوست و دشمن جای داشتند، تا آنجا که فرزدق شاعر در مقابل پرسش امام حسین (ع) که مردم کوفه را چگونه دیدی؟ پاسخ داد که "قلوبهم معک و سیوفهم علیک"؛[12] دل هایشان با توست و شمشیرهایشان بر علیه تو!

 

 

[1] مریم، 69.

[2] الدیلمی، الحسن بن أبی الحسن، إرشاد القلوب، ج 1، ص 170، دار الشریف الرضی للنشر، قم، 1412 هـ ق.

[3] به عنوان نمونه: الکوفی، محمد بن محمد الأشعث، الجعفریات، ص 11، مکتبة نینوی الحدیثة، تهران، بی­تا.

[4] اسراء، 3.

[5] آل عمران، 33.

[6] انعام، 84.

[7] نساء، 163.

[8] عنکبوت، 14.

[9] هود، 40.

[10] الدیلمی، الحسن بن أبی الحسن، أعلام الدین، ص 434، مؤسسة آل البیت، قم، 1408 هـ ق.

[11] العیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج 2، ص 141، المطبعة العلمیة، تهران، 1380 هـ ق.

[12] الطبری، محمد بن جریر، دلائل الإمامة، ص 75، دار الذخائر للمطبوعات، قم، بی­تا.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها