برای درک دقیق فرق بین این اصطلاحات؛ به طور مختصر تعریف هر یک از آنها بیان می‌شود.
1. سیره: سیره به معناى روش، طریقه، هیئت، حالت، عرف و عادت است. به عبارت دیگر؛ سیره؛ یعنى چیزى که برخاسته از فطرت و عقل سلیم بوده و در میان مردم رواج پیدا کرده و مورد قبول عموم مردم قرار گرفته است.[1]
2. سیره مستمرّه همان سیره است که برای مدت طولانی به آن عمل شده باشد.
3. سیره عقلا: عادت عقلى عقلا بر انجام یا ترک کارى سیره عقلا، و به معناى روش و شیوه مستمرّ عملى همه عقلاى عالم بر انجام یا ترک عملى است.
توضیح این‌که: عقلاى عالم، با این‌که در زمان‌ها و مکان‌هاى مختلف زندگى می‌کنند و داراى دین، مذهب و فرهنگ متفاوت می‌باشند، در مواردى بدون توافق قبلى، عملى یکسان را به طور مستمرّ انجام می‌دهند؛ براى مثال، همه آنها ظواهر کلام را حجت دانسته و به آن تمسک می‌نمایند و یا همه عقلا در چیزهایى که علم و تخصّصى درباره آنها ندارند به خُبره و متخصّص رجوع می‌کنند؛ چنان‌که مریض به پزشک و جاهل به عالم رجوع می‌کند.[2]
سیره عقلا سه کاربرد دارد:
یک. گاهى سیره عقلایى موضوع حکم شرعى را تبیین می‌نماید؛
دو. گاهى سیره عقلایى ظهور الفاظ را روشن نموده و در کشف مراد متکلم، چه شارع و چه غیر آن، دخالت می‌کند؛
سه. گاهى سیره عقلایى سبب استنباط حکم شرعى می‌گردد، و آن در جایى است که در مسئله، نصى وجود نداشته باشد.[3]
4. بنای عقلا: همان سیره عقلا است.[4] اما بنابر دیدگاه شهید صدر؛ اصطلاح «بنای عقلا» تنها شامل عمل و سلوک و روش عقلا نیست، بلکه شامل «مرتکزات عقلایی»؛ یعنی آن احکام عقلایی که در ژرفای ادراک و فطرت خردمندان وجود دارد، هرچند بر طریق آن سلوک و روش عملی ندارند، نیز می‌شود.[5]
5. سیره متشرّعین: سیره متشرّعه، به معناى استمرار روش و شیوه مستمر عملى میان پیروان دین، مذهب و یا گروهى خاص بر انجام عملى و یا ترک آن است، مانند: اتفاق متشرعه بر حجیت خبر ثقه‏. بنابر این، در صورتى که همه مسلمانان و یا پیروان مذهب خاصى از مسلمانان، مثل امامیه، بناى عملى بر انجام و یا ترک کارى داشته باشند، به آن، سیره مسلمین و یا سیره متشرّعه، گفته می‌شود.[6]
6. عرف: هر گفتار، یا رفتار، یا ترک گفتار و رفتارى که مردم آن‌را بشناسند و بر اساس آن عمل کنند، عرف نام دارد.[7] عرف تقسیمات متعددى دارد از جمله: عرف عام، عرف خاص، عرف عملى، عرف قولى، عرف صحیح و عرف فاسد.
عرف عام: عرف عام یا همان بناى عقلا عبارت است از چیزى که میان اغلب مردم در جوامع مختلف، از اقوام مختلف و در زمان‌هاى مختلف رواج داشته و بسیارى از امور عمومى اجتماع بر آن استوار است؛ مانند رجوع جاهل به عالم.[8]
عرف خاص: عرف خاص عرفى را گویند که در میان گروه خاصى که عاملى خاص آنها را جمع کرده رواج دارد؛ مانند پوشیدن لباس سفید توسط کادر پزشکی.
بنابر این، با توجه به آنچه در تعاریف بالا آمد؛ بنای عقلا همان سیره عقلا است و فرق بین موارد مختلف روشن شد.

---