برای روشن شدن این موضوع ضروری است، نخست روایاتی که می گوید قیام امام زمان (عج) با اسب و شمشیر است تحلیل و بررسی شود، تا مقابله آن حضرت با سلاح های مدرن توجیه پذیر شود.

راوی می گوید: نزد امام صادق (ع) بودم که معلّى بن خنیس از آن حضرت پرسید: آیا امام زمان (ع) سیره و رفتارش، خلاف روش حضرت علی (ع) است؟ فرمود: آرى! به جهت آن که على (ع) رفتارش منّت نهادن و دست برداشتن (از مخالفین) بود؛ زیرا می دانست که پس از او شیعه‏اش مغلوب دست دشمن خواهد شد، ولى امام قائم که قیام کند رفتارش در میان آنان با شمشیر است و اسیر کردن، چون می داند که پس از او شیعه آن حضرت هرگز مغلوب دست دشمن نخواهد شد.[1]

امام صادق (ع) همچنین فرمود: زمانی که حضرت مهدی (ع) قیام می کند فرشتگان جنگ بدر به یاری حضرت می آیند. یک سوم از آنها بر اسبان سفید، و یک سوم بر اسبان ابلق و یک سوم دیگر بر اسبان قرمز سوار می شوند.[2]

اکنون با توجه به این روایات نکاتی قابل دقت و بررسی است.

1. با توجه به قراینی که در روایات آمده است، قیام با شمشیر، به معنای قهر و سلطه است، چنان که قرآن در آمادگی مسلمانان در مقابل دشمنان می فرماید: "هر چه توانایى دارید در برابر دشمنان از نیرو و قدرت و اسبهاى ورزیده براى جنگ با دشمن آماده سازید تا بدین وسیله دشمنان خدا و خود را بترسانید".[3]

مفسران در تفسیر "من قوة" گفته اند که منظور از قوت هر نوع سلاحی است که انسان به وسیله آن تقویت شود و بر دشمن حمله نماید. خواه نیزه، و خواه موشک، و... باشد. شاید سبب بکار بردن کلمه (قُوَّةٍ) یعنى نیرو، این باشد که شامل هر نوع اسلحه و نیروى جنگى و دفاعى که تا قیامت ساخته می شود بشود؛ چون در زمان نزول قرآن بزرگ ترین مظهر و مصداق نیرو و قدرت جنگى، اسب هاى جنگی بوده که آیه به آنها تصریح نموده است.

همچنین استفاده از اسب در قیام حضرت، نیز معنای کنایی دارد؛ زیرا در روایتی که از امام صادق (ع) نقل شد، آمده است که فرشتگانی که در بدر حاضر بودند، سوار بر اسبانی به کمک حضرت می آیند که مراد قدرت خدایی است.

2. از آن جا که پیامبران و اولیای الاهی در انتقال معارف، موظف بودند تا با مردم به مقدار فهم آنان سخن بگویند، در مورد قیام حضرت نیز این گونه بیان شده است؛ یعنی مقدار فهم مردم از ابزار جنگی را در نظر گرفته است.

امام صادق (ع) می فرماید: رسول خدا (ص) با مردم به اندازه عقل آنان سخن گفته، و سپس گفت: رسول خدا (ص)فرمود: ما گروه پیامبران دستور داریم که با مردم به اندازه عقل آنان سخن بگوییم.[4]

بنابر این، وسایل جنگی چون در آن زمان منحصر در اسب و شمشیر بوده و هنوز سلاح های جدید کشف نشده بود و چون تصوری از سلاح های جدید، در ذهن مردم نبوده، قیام حضرت این گونه ترسیم شده است.

وانگهی بر اساس آنچه در منابع اسلامی آمده است، اختیارات و امکاناتی که خداوند به امام زمان (عج) داده، منحصر در اسب و شمشیر نیست، تا این شبهه پیش آید که چگونه می شود با چنین امکانات اندکی، با سلاح های پیشرفته امروز مقابله کرد. با قراینی که در روایات آمده است، چه بسا ابزار امروزی، در راستای پیشبرد اهداف حضرت به کار گرفته شود زیرا؛ اراده خداوند بر این امر استوار گشته است، که توسط ایشان حکومت عدل در سراسر گیتی بر پا شود و خداوند کاری را که بخواهد انجام می دهد و اسباب و مسببات مربوط به امور عادی بشر است.

3. نکته پایانی این که در جهان امروز که با پیشرفت علم همه گونه ابزار جنگی در اختیار مردم است، در برخی از کشورها هنوز برای برقراری نظم، از امکانات ابتدایی؛ مانند اسب و شمشیر استفاده می کنند، از این رو بعید نیست که در زمان ظهور امام زمان، اسب و شمشیر به عنوان نماد سلاح های زمان پیامبر (ص) در کنار سلاح های پیشرفته، مورد استفاده قرار گیرد.