جستجوی پیشرفته
بازدید
10193
آخرین بروزرسانی: 1397/07/09
خلاصه پرسش
روایاتی که حضرات آدم(ع) هنگام خروج از بهشت ، یعقوب(ع) هنگام دوری از فرزندش، یوسف(ع) در زندان، فاطمه(س) و سجّاد(ع) به خاطر پدرانشان را به عنوان بکّاؤون(بسیار گریه‌کنندگان) معرفی می‌کند، تا چه اندازه معتبر است؟
پرسش
آیا روایت «بکائون خمسه» دارای درجه اعتبار قوی است؟
پاسخ اجمالی
روایتی در برخی منابع وجود دارد که برخی از شخصیّت‌های والای معصوم، آن‌قدر گریه کردند که به «بکّاء(بسیار گریان)» شناخته شده‌اند. «بکّاء» صیغه مبالغه «باکی» به معنای گریان است:
از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: «کسانی که بسیار گریان بودند، پنج نفرند: آدم، یعقوب، یوسف، فاطمه دختر حضرت محمد و على بن الحسین(امام سجاد). آدم(ع)، به جهت [بیرون رفتن از] بهشت [به اندازه‌ای] گریه کرد که در گونه‌اش اثر گریه‌ای چون نهر پدید آمد. یعقوب(ع)، بر یوسف(ع) آن‌قدر گریست تا بینایی خود را از دست داد و به او گفتند: "به خدا سوگند که تو آن‌قدر یاد یوسف می‌کنى تا مشرف به مرگ شوى، یا بمیرى!".[1] یوسف نیز برای یعقوب آن‌قدر گریست که دیگر زندانیان به او گفتند: یا روز گریه کن و شب آرام باش یا شب گریه کن و روز آرام باش و او نیز برای آرامش آنان این موضوع را پذیرفت. فاطمه(س)، به خاطر رسول خدا(ص) چنان گریه کرد که مردم مدینه اذیت شدند و به او گفتند گریه‏ زیاد تو، ما را آزار می‌دهد؛ لذا آن‌‌حضرت بر سر قبر شهیدان می‌رفت و تا می‌خواست گریه می‌کرد. على بن الحسین(ع)، بیست سال برای حسین(ع) گریه کرد و هر خوراکى نزد آن‌حضرت قرار می‌دادند، گریه می‌کرد. تا یکى از خدمت‌گذاران به آن‌حضرت گفت: ای پسر پیامبر خدا! می‌ترسم خود را نابود کنید. امام در جواب او فرمود: "من غم و اندوهم را تنها به خدا شکوه می‌کنم؛ و از خدا چیزهایى می‌دانم که شما نمی‌دانید،[2] من هر وقت به یاد قتلگاه فرزندان فاطمه می‌افتم، گریه مرا فرا می‌گیرد».[3]
در ارتباط با این روایت باید گفت؛ اصل گریستن زیاد - حتی به دلیل امور عاطفی - ایرادی شرعی ندارد و از میان افرادی که در روایت بالا از آنان یاد شده،‌ ماجرای گریستن حضرت یعقوب(ع) برای دوری فرزندش که منجر به نابینایی ایشان شد، در قرآن کریم نیز گزارش شده است.
بخشی از محتوای این گزارش - مانند گریه کردن امام علی بن حسین(ع) - در روایات صحیح و قابل استناد دیگر وجود دارد.[4]
به هر حال، از منابع کهن، تفسیر عیاشی(م 320ق) نیز قبل از صدوق به صورت مختصرتر به روایت بکّاؤون خمس اشاره کرده است. [5] و در منابع متأخر نیز این روایت یا به نقل از عیاشی، یا به نقل از صدوق و یا بدون سند نقل شده است.
در پایان باید گفت که روایت بالا از آن جهت که در کتب معتبری مانند کتاب‌های شیخ صدوق(م 381 ق) نیز نقل شده است،[6] دارای ارزش استنادی می‌باشد، اما با توجه به معیارهای دانش رجال، از جهت سندی، آن‌را روایتی ضعیف ارزیابی می‌کنند.[7]

[1]. یوسف، 85.
[2]. یوسف، 86.
[3]. صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص 140، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق.
[4]. صدوق، محمد بن على‏، الخصال، ج ‏2، ص 518، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ اول‏، 1362ش.
[5]. عیاشى، محمد بن مسعود، التفسیر، ج ‏2، ص 188، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول‏، 1380ق. 
[6]. علاوه بر امالی، در کتاب خصال صدوق نیز آمده است: صدوق، محمد بن على‏، الخصال، ج ‏1، ص 272 - 273، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ اول‏، 1362ش. 
[7]. به جهت «محمد بن سهل بجرانی» که در سلسله سند آن وجود دارد که شخص مجهولی است. به علاوه؛ حدیث مذکور، مرفوعه است.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • سامری‌ها(سامریه) چه فرقه‌ای هستند؟
    16384 یهود 1393/12/25
    فرقه «سامریه» از فرقه‌های قدیمی دین یهود است. پس از مدتی که بنی‌اسرائیل وارد سرزمین فلسطین شدند به دو قسمت در شمال و جنوب این سرزمین رفتند. منطقه جنوب، با مرکزیت اورشلیم در اختیار تعدادی از فرزندان یعقوب(ع) بود که کتاب مقدس از این گروه صحبت بسیار کرده ...
  • آیا می‌شود برای کسی که در زمان زنده بودنش قرآن نمی‌خواند بعد از مرگش قرآن خواند؟
    8857 بیشتر بدانیم 1392/05/13
    برای کسی که در زمان زنده بودنش قرآن نمی‌خواند، اگر به قرآن اعتقاد داشت و منکر آن نبود -هر چند تلاوت نمی‌کرد- خواندن قرآن و هدیه ثوابش به آن میت، نه تنها اشکالی ندارد؛ چه بسا این کار از باب ارسال خیرات برای او موجب نزول رحمت الاهی ...
  • فرق تخالف و تقابل چیست؟
    16145 کلیات 1394/10/02
    1. «تخالف» در اصل از اصطلاحات علم کلام است و در تعریف آن گفته‌اند؛ هر گاه دو چیز در ماهیّت و لوازم آن باهم تغایر داشته باشند و این تغایر و تنافی به گونه‌ای باشد که مانع اجتماعشان در یک محل‏ نباشد و اجتماعشان در یک محل ...
  • واژه «حمیم» در قرآن به چه معنا است؟
    1566 تفسیر 1402/10/02
    واژه «حَمیم» صیغه مبالغه از ریشه «حمم» به ‌معنای داغ و حرارت شدید است.راغب اصفهانی در المفردات می‌گوید: آب گرمى را که از منبع خود خارج می‌شود، «حمّه» گویند. و به همین اعتبار به عرق انسان و حیوان حمیم گفته می‌شود. حمّام را به جهت آب گرم و یا ...
  • آیا برای اقامه قضای نماز آیات، باید غسل کرد؟
    15199 Laws and Jurisprudence 1390/11/24
    اکثر مراجع عظام تقلید یکی از غسلهای مستحب را، غسل کسی می دانند که نماز آیات را در وقت گرفتن خورشید و ماه، عمداً نخوانده است و آن در صورتى است که تمام ماه و خورشید گرفته باشد.
  • منظور از عبارت «لیس منا»؛(از ما نیست) که روایات آمده، چیست؟
    968 حدیث 1403/01/26
    خداوند مشرکان و گناهکارانی که به نوعی وابسته به یکی از اولیای خدا هستند را از آنان نمی‌داند، مانند آنچه قرآن کریم از نوح پیامبر(ع) نقل می‌کند، زمانی که آن‌حضرت از خداوند درخواست نمود که خدایا فرزندم از اهل من است و او را نجات ده، ...
  • در فرازی از یک دعا آمده که (حرسک الله یا فلان بن فلانة) ای فلانی فرزند فلان بانو! خدا نگهدارت! آیا این فراز باید به همین صورت خوانده شود؟
    14716 حدیث 1397/06/07
    یکی از حرزهایی که از معصومان(ع) نقل شده، حرزی جامع است که با این عبارت شروع می‌شود: «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ‏، بِسْمِ اللهِ "اخْسَؤُا فِیها وَ لا تُکَلِّمُونِ،"[1] "إِنِّی أَعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْکَ إِنْ کُنْتَ تَقِیًّا"[2] أَخَذْتُ بِسَمْعِ اللهِ وَ بَصَرِه ...
  • چه نوع آلات موسیقی را لهوی و حرام و چه نوع حلال است؟
    30019 Laws and Jurisprudence 1387/09/18
    در پاسخ به سؤال مذکور لازم به تذکر است که حضرت امام خمینی (قدس سره) و دیگر مراجع عظام تقلید از جمله حضرت آیت الله بهجت  معیار حرمت موسیقی را مطرب بودن و متناسب بودن آن موسیقی، با مجالس لهو و لعب دانسته و خرید، فروش، استماع،
  • مذهب چیست؟ این‌که می‌گویند مذهب ریشه عرشی دارد، مقصود چیست؟
    20021 چیستی دین 1397/10/04
    لغت‌شناسان برای واژه «مذهب» معانی متعددی ذکر کرده‌اند؛ مانند: آیین، دین، روش، سنت، شرع، شریعت، طریقه، طریقت، کیش، مسلک، مشرب، نحله، راه‌ و روش، طریقه، هریک از فرقه‌ها و گرایشات دینی با مجموعه‌‌ای از آیین‌‌ها و آموزه‌‌ها.[1] به نظر می‌رسد همه این معانی به ...
  • آیا دعایی برای قطع‌شدن گریه‌ی نوزاد وجود دارد؟
    22333 حدیث 1400/12/04
    گریه نوزاد وسیله‌ا‌ی ارتباطی میان نوزاد با اطرافیان، به خصوص مادرش می‌باشد. نوزادان از طریق گریه‌کردن نیازهای‌شان را اعلام می‌کنند و چه بسا فوائد دیگری غیر از اعلام نیاز هم وجود داشته باشد؛ از این‌رو گریه برایشان سودمند است، و نباید به دنبال آن باشیم تا ...

پربازدیدترین ها