گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:لغت شناسی)
-
منظور از روز «عبوس» و «قمطریر» چیست؟ و چرا ابرار و نیکان نیز از آن‌روز می‌ترسند؟!
20703 1394/07/25 تفسیرخدای متعال در بیان یکی از ویژگی‌های ابرار و نیکان ، از زبان خودشان می‌فرماید: انا نخاف من ربنا یوما عبوسا قمطریرا ؛ [ 1 ] ما از پروردگارمان می‌ترسیم از ان‌روز که عبوس و شدید است. عبوس از عبس ؛ یعنى
-
چرا در آیاتی از قرآن، اموال و پسران به عنوان پشتوانه‌ای از طرف پروردگار برای مردم اعلام شده و سخنی از دختران به میان نیامده است؟!
21337 1394/07/18 تفسیردر ایاتی از قران کریم ، بنون به عنوان نعمتی گوشزد می شود که از جانب خدا در اختیار بسیاری از مردم قرار داده شده است: و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا ؛ [ 1 ] و شما را با اموا
-
معنای «تسویل» و «زینت دادن اعمال زشت توسط شیطان» چیست؟
32297 1394/06/16 لغت شناسیالف. معنای تسویل در قران واژه تسویل مصدر سول به معناى جلوه دادن چیزى است که نفس ادمى بر ان حریص است ، به گونه ای که زشتی هایش هم در نظر زیبا می شود. [ 1 ] سولت له نفسه کذا ، زینته له ؛ [ 2 ] نفس ا
-
واژه «شفاعت» در فرهنگ قرآن به چه معنا است؟
14078 1394/06/16 توسل، شفاعت، تبرک و ...واژه شفاعت در قران کریم با ترکیب های مختلف ؛ مانند الشفاعه ، شفاعه و شفاعتهم سیزده بار مورد استفاده قرار گرفته است. انچه در هر سیزده مورد تکرار ان در قران امده ، تنها به فتح شین است. همچنین حدود سی
-
بین جرم خیانت و جاسوسی از نظر نسب اربعه چه رابطه‌ای برقرار است؟
11365 1394/06/14 احکام قضاییواژه شناسی جاسوس ، از ماده جس ، در لغت به معنای تفتیش و با خبر شدن و اطلاع پیدا کردن پنهانی از باطن اشیا و کارهای مردم ، همراه با دقت و ظرافت خاص است. [ 1 ] و غالبا نیز در شر و بدی استعمال می شود ؛ [
-
در فرهنگ قرآن واژه «تحت» با «اسفل» چه تفاوت دارد؟
7951 1394/06/03 تفسیر1. تحت به معنای زیر و پایین ، مقابل فوق یعنی بالا است. تحت از ظروف مکانیه است ، در مقابل فوق ؛ مانند تحت ارجلهم ، و ما تحت الثرى ، تحت اقدامنا ، تحت الشجره ، که در این موارد تحت به مکان پایین اطلاق
-
فرق بین «شطریت» و «شرطیت» چیست؟
10321 1394/05/17 لغت شناسیشطر ، اسم مفرد بر وزن فلس ، جمع ان اشطر و شطور است. [ 1 ] در لغت به معنای جز ، نصف ، وسط ، بعض ، جانب ، جهت و... می باشد ، ولی استعمالش در جز و نصف بیشتر است. [ 2 ] شرط نیز اسم مفرد بر وزن فلس که ج
-
واژه‌هایی که از ریشه «نسل» در تعابیر قرآنی وجود دارند، به چه معنا هستند؟
8450 1394/05/17 تفسیرنسل در لغت به معنای جدایی از چیزی است: نسل الوبر عن البعیر و القمیص عن الانسان ؛ کرک از شتر و پیراهن از انسان جدا شد. فرزند را از ان جهت نسل می گویند که از انسان جدا می شود. [ 1 ] برخی از مفسران نسل
-
آیا مقدم داشتن دختران بر پسران در آیه 49 سوره شوری، اشاره به نکته‌ای دارد؟
9732 1394/05/05 تفسیرخداوند در قران کریم در زمینه مشیت و قدرت مطلقه خود می فرماید: لله ملک السماوات و الارض یخلق ما یشا یهب لمن یشا اناثا و یهب لمن یشا الذکور ؛ مالکیت و حاکمیت اسمان ها و زمین از ان خدا است هر چه را بخواه
-
فرق میان «حرز»، «تعویذ» و «حجاب» چیست؟
62346 1394/04/15 لغت شناسی1. حرز ، مفرد احراز و در لغت ؛ به معنای پناهگاه ، جاى محکم و استوار ، و هر چیزی که انسان را حفظ کند و انسان در ان پناه گیرد امده است. حرز در اصطلاح ، به دعاهایى گفته می شود که خواندن یا نوشتن و همراه
-
«جن» و هر واژگانی که برگرفته از ریشه «جنن» است، معنایشان چیست و چه تفاوتی با واژگانهایی دارد که از ریشه «غشی» استخراج شده اند؟
11277 1394/04/08 لغت شناسیاین دو ریشه ، در اصل معنای پوشش و پوشیده بودن با هم اشتراک دارند ، اما در نحوه و نوع پوشش اختلاف دارند. ریشه جن هم درباره پوشش های ملاصق چسبیده و هم غیر ملاصق غیر چسبیده به کار می رود ، ولی ریشه غشی ف
-
واژگانهای زیرمجموعه «تَوَلَّی» و «وَلَّی» در قرآن به چه معنا هستند؟ دوستی و محبّت و یا دوری و تنفّر؟!
16157 1394/04/07 تفسیربسیاری از کلمات می توانند معانی گوناگونی داشته باشند و این اصل را می توان در تمام زبان ها مشاهده کرد. در همین راستا ، برخی از افعال در زبان عربی ، در شرایط گوناگون ، معانی مختلفی دارند ؛ مثلا کلمه اشت
-
در دعای عهد، اعراب کلمه «مستشهدین»؛ به کسر هاء صحیح است یا به فتح آن؟ و معنای این کلمه با فرض کسر هاء و فتح آن چیست؟
15013 1394/02/07 درایه الحدیثدر بخشی از دعای عهد چنین امده است: اللهم اجعلنی من ... المستشهدین بین یدیه ؛ [ 1 ] یعنی خدایا ! من را از کسانی قرار ده که در برابر او امام زمان به شهادت می رسند. تلفظ کلمه مستشهدین به فتح ها صحیح اس
-
تحلیل نحوی «یا ایها الذین آمنوا» چیست و چرا علی‌رغم غایب بودن فعل، در فارسی آن‌را به صورت مخاطب ترجمه می‌کنند.(ای کسانی که ایمان آوردید)؟
62145 1394/02/06 اسلام و ایمانعباراتی ؛ مانند یا ایها الذین ، یا ایها الناس و... ، که با حروف ندا اغاز می شوند جملاتی نداییه هستند که در فرض سؤال ، یا از ادات ندا و ای منادای نکره مقصوده است که ظاهرش مبنی بر ضم است ، ولی محلا من
-
منظور از مرصاد در آیات قرآن چیست؟
68235 1394/01/31 تفسیرمرصاد از ماده رصد بوده و رصد به معناى امادگى براى مراقبت از چیزى است. [ 1 ] مرصاد اسم مکان است به معناى جایگاهى که در ان کمین می کنند ؛ یعنی کمین گاه. بعضى نیز گفته اند مرصاد صیغه مبالغه است ، به مع
-
واژه «ظهور» در قرآن و نیز در عبارات عربی به چه معناست؟
14954 1394/01/23 لغت شناسیظهور از ماده ظهر و بر وزن فعول است که این وزن هم در اوزان مصادر ثلاثی مجرد استعمال شده ؛ مانند خروج ، جلوس و... ، و هم در اوزان جمع مکسر ؛ مانند شموس که جمع شمس و فلوس که جمع فلس است. حال اگر ظهور مص
-
فرق بین «سکرات موت» با «احتضار» چیست؟
30548 1394/01/22 حقانیت مرگواژه احتضار از باب افتعال و از ریشه حضر به معنای حاضر شدن است. برخی گفته اند به این دلیل که مرگ و فرشتگان قبض روح برای شخص حاضر می شوند ، به این حالت ، حالت احتضار می گویند. [ 1 ] به کسی که چنین حالتی
-
آیا کلمه «حضرت» در روایات نیز به کار برده شده است؟
14759 1394/01/22 لغت شناسیکلمه حضرت در لغت به معنای حضور و نزد می باشد. [ 1 ] این کلمه در عربی به صورت حضره نوشته می شود. مثلا وقتی می گوییم: حضرت امام صادق ( ع ) در روایات نیز به کار برده شده است که فارسی زبانان به عنوان احتر
-
کلمات تشکیل‌دهنده و نیز معنای واژه «اللهمّ» چیست؟
33692 1393/12/18 لغت شناسیاندیشمندان نحو در این که واژه اللهم در اصل از چه کلماتی تشکیل شده ، اختلاف نظر دارند. گروهی از انان معتقدند: واژه اللهم منادای مفرد معرفه است که در اصل یا الله بود و بجای یای حرف ندائی که از اولش حذف
-
اغلال و سلاسل در قرآن به چه معنا است؟
21542 1393/11/26 تفسیر1. اغلال جمع غل ، در لغت به معنای ، طوق ، بند و زنجیر اهنین است که به گردن و دست محبوسان بندند. [ 1 ] این واژه در قران کریم در مواردی از جمله در ایه 157 سوره اعراف امده است: همان ها که از فرستاده [
-
ما کتابهایی چون «تذکرة الأولیاء» و عباراتی چون «تذکره‌نویسی» داریم. «تذکره» به چه معناست؟
8019 1393/11/18 لغت شناسیواژه تذکره از ماده ذکر ( یاداوری ) و از باب تفعیل است. باب تفعیل چندین مصدر دارد که یکی از انها تفعله است. [ 1 ] بنابراین ، کلمه تذکره مصدری از باب تفعیل است که به معناى چیزى را به یاد کسى اوردن ( متذ
-
تردید چند نوع است؟ آیا «شک»، «تردید» و «ریب» مشترک لفظی‌‌اند یا مشترک معنوی؟
22547 1393/11/07 لغت شناسیتردید ریشه اصلی واژه تردید ، ردد است که به معنای برگرداندن چیزی پس از دریافت کردن می اید. [ 1 ] البته تردید چون به باب تفعیل رفته معنای زیادتری را افاده می کند ؛ یعنی انکه این برگرداندن چندین بار تکر
-
منظور از «دون الله» چیست؟
28340 1393/06/30 تفسیردون در لغت ، دارای معانی متعددی است ؛ مانند: غیر ، حقیر ، پائین ، جلو و عقب. [ 1 ] در قران کریم حدود 74 بار عبارت دون الله تکرار شده است که به معنای غیر ، به جز و نیز در مواردی به جای خدا است ؛ یعنی
-
معانی مختلف کلمه «لباس» و مشتقات هم‌ریشه آن در قرآن چیست؟
21195 1393/03/04 تفسیرکلمه لباس و نیز مشتقات هم ریشه ان در چندین ایه قران و با معانی مختلف اما مرتبط مشاهده می شود: 1. در برخی ایات ، لباس در معنای مصطلح خود استفاده شده و همان معنای حقیقی لباس اراده شده است: ... لباسهم
-
معنای «رشد»، «غی»، «هدایت» و «ضلالت» در قرآن چیست و چه ارتباطی با هم دارند؟
24826 1393/01/25 تفسیرکلمه رشد که هم با ضمه را و هم با ضمه را و شین خوانده می شود نقیض غی ؛ به معناى رسیدن به واقع مطلب و حقیقت امر و راه میانه است. [ 1 ] بنابر این ، رشد و غی اعم از هدایت و ضلالت است ؛ براى این که هدایت ب
-
مقصود از «عوج» و «قیم» در آیه 1 و 2 سوره کهف چیست؟ و چرا قرآن به قیم توصیف شده است؟
15584 1392/10/25 تفسیرالحمد لله الذی انزل على عبده الکتاب و لم یجعل له عوجا * قیما... ؛ [ 1 ] حمد مخصوص خدایى است که این کتاب ( اسمانى ) را بر بنده ( برگزیده ) اش نازل کرد ، و هیچ گونه کژى در ان قرار نداد. در حالى که ثابت
-
ریشه های «حبر» و «حبس» چند بار در قرآن ذکر شده است و معنای آنها چیست؟
11765 1392/08/29 تفسیرعین دو واژه حبر و حبس به صورت سه حرفی در قران ذکر نشده ، ولی مشتقات ان دو به اشکال مختلف امده است ، که به ذکر چند مورد بسنده می شود. الف. حبر: مشتقات این کلمه به دو صورت جمع مکسر ان ؛ یعنی احبار [ 1
-
معنای کلمه قرآنی «أکواب» چیست؟
11761 1392/06/13 تفسیرکلمه اکواب جمع کوب در لغت ؛ به معناى ظرفى است که نه دسته داشته باشد و نه لوله. [ 1 ] این کلمه در ایاتی از قران کریم ذکر شده است ، که به همان معنای لغوی است. در این جا به دو نمونه از این ایات اشاره می
-
معنای کلمه «أسر» در قرآن به چه معنا است؟
13197 1392/06/09 تفسیرکلمه اسر امر از ماده اسرا مصدر باب افعال است و ثلاثى مجرد ان یعنى سرى ( با ضمه سین ) به معناى سیر در شب است. [ 1 ] واژه اسر ( به صورت فعل امر ) در دو ایه از قران کریم امده است که در هر دو مورد به معنا
-
کلمه «لطیف» به چه معنا است؟
90443 1392/05/30 تفسیرکلمه لطیف از ماده لطف به معنای دوستی [ 1 ] و نرمی و ظرافت در شی به کار می رود. [ 2 ] لطیف ، از جمله صفات الهی است که در قران امده ، در مورد خداوند این واژه به معنای دوست داشتن بندگان ، رساندن انچه به
-
تفاوت میان خالق و فاطر در قرآن کریم چیست؟
42537 1392/01/20 تفسیر1. فطر به معنای شکافتن در طول است. این لفظ به معنای ابداع و ایجاد اشیا توسط خداوند ، در قران کریم به کار رفته است. [ 1 ] با در نظر گرفتن معناى اولى فطر ، افریدن از ان جهت فطر نامیده شده که خداوند موجو
-
معنای اسم «خداوند»، «مبین» و «مبیّن» چیست؟
56993 1391/12/20 اسمای الهیمعانی کلمات مورد پرسش به شرح زیر است: 1. خداوند: واژه خدا از عبارت خود اغاز کننده یا خود زنده گرفته شده است و در قاموس کتاب مقدس به معنای از خود به وجود امده [ 1 ] تفسیر شده است. این کلمه به معانی صا
-
چرا در آیه 3 سوره انسان: "اما شاکرا و اما کفورا"، در مورد شکر از اسم فاعل، ولی در مسئله کفر از صیغه مبالغه استفاده شده است؟
20760 1390/09/02 تفسیرواژه شاکر اسم فاعل از ریشه شکر و کفور صیغه مبالغه از ریشه کفر است. در این که یکی به صیغه اسم فاعل و دیگری صیغه مبالغه امده است ، مفسران چنین گفته اند: از ان جا که شاکران تعدادشان نسبت به ناسپا
-
فرق بین ذنب و اثم و عصیان و سیئه و خطیئه چیست؟
75057 1390/08/09 تفسیراین کلمات با مشتقات ان در قران کریم ، در موارد زیادی استعمال شده است. [ 1 ] کلمات ذنب ، اثم ، سیئه ، و خطیئه در زبان فارسی از نظر معنا مترادف هستند ، اما در عین حال در کلام عرب تفاوت هایی برای انها
-
از نظر استعمال قرآنی، چه فرقی بین «إنّ» و «أنّ»،«مودّت» و «محبّت»، «مُلک» و «ملکوت» وجود دارد؟
28647 1390/06/30 تفسیر1. فرق مشهور میان این دو حرف ان و ان این است: ما بعد ان ( به کسر اول ) جمله بوده و ما بعد ان ( به فتح اول ) تاویل به مصدر رفته ، در حکم مفرد است. 2. مفسران قران ، از جهت استعمالات قرانی ، مودت
