جستجوی پیشرفته
بازدید
19634
آخرین بروزرسانی: 1397/07/12
خلاصه پرسش
در آیه 8 سوره نمل و در ماجرای حضرت موسی(ع)، منظور از کسی که در آتش است و کسی که اطراف آتش است چیست؟
پرسش
در آیه 8 سوره نمل منظور از کسی که در آتش است و کسی که اطراف آتش است چیست؟
پاسخ اجمالی

در این که منظور آیه 8 سوره نمل چیست؟ مفسران نظریات گوناگونى بیان کرده‏اند. برخی برآنند: منظور از کسی که در آتش است (مَنْ فِی النَّارِ)، خدا است و معنایش این است که مبارک است آن کسى که سلطنت و قدرتش در آتش ظهور کرده؛ چون صداى گفت و گو از درخت برمى‏خاست، درختى که به شهادت آیات سوره قصص، آتش اطرافش را احاطه کرده بود. عده ای نیز می گویند: منظور از آتش در این جا نور است و کسی که در آتش است قدرت خدا است و کسی که اطراف آتش است حضرت موسی است. بعضى دیگر از مفسران گفته‏اند: مراد از "مَنْ فِی النَّارِ" ملائکه‏اى است که در آتش حاضر بوده‏اند، همچنان که مراد از "من حولها" موسى (ع) است. گروه دیگر عکس آن را معتقدند؛ یعنى گفته‏اند: مقصود از جمله اولى موسى (ع) و مراد از دومى ملائکه است.

پاسخ تفصیلی

"فَلَمَّا جاءَها نُودِیَ أَنْ بُورِکَ مَنْ فِی النَّارِ وَ مَنْ حَوْلَها وَ سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ"؛ هنگامى که نزد آتش رسید، ندایى برخاست که مبارک باد آن کس که در آتش است، و کسى که در اطراف آن است، و منزه است خداوندى که پروردگار عالمیان است.

 

در این که منظور از"کسى که در آتش است" و" کسى که در اطراف آن" است، چه کسی است؟ مفسران نظریات گوناگونى بیان کرده‏اند. قبل از بیان دیدگاه های مفسّران، توضیح این نکته ضروری به نظر می رسد که کلمه "بورک" در آیه، فعل ماضى مجهول از "برک" باب مفاعله- مبارکه است و "مبارکه" به معناى دادن خیر بسیار است. گفته مى‏شود: "بارکه" و نیز "بارک علیه"، و همچنین "بارک فیه"، یعنى خیر بسیارى به او پوشانید و خلعت بسیارى به او آویخت.[1]

 

در سوره "طه" وقتى در داستان موسى (ع) به این جا مى‏رسد، به جاى این جمله در این که چه ندایى از آتش برخاست، فرمود: "فَلَمَّا أَتاها نُودِیَ یا مُوسى‏ إِنِّی أَنَا رَبُّکَ فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً وَ أَنَا اخْتَرْتُکَ فَاسْتَمِعْ لِما یُوحى‏"؛ من پروردگار توام! کفش هایت را بیرون آر، که تو در سرزمین مقدّس «طوى» هستى! و من تو را (براى مقام رسالت) برگزیدم اکنون به آنچه بر تو وحى مى‏شود، گوش فرا ده!.[2]

 

اما این که مراد از"مَنْ فِی النَّارِ- آن که در آتش است" کیست؟ سخنان مفسران مختلف است که در این جا به برخی از آنها اشاره می کنیم:

 

1. برخی برآنند: منظور از کسی که در آتش است (مَنْ فِی النَّارِ)، خدا است و معنایش این است که مبارک است آن کسى که سلطنت و قدرتش در آتش ظهور کرده؛ چون صداى گفت و گو از درخت برمى‏خاست، درختى که به شهادت آیات سوره قصص، آتش اطرافش را احاطه کرده بود. بنابر این تفسیر، معناى آیه این مى‏شود که مبارک است آن کسى که با کلام خود از آتش براى تو تجلى کرد و خیر کثیر به تو داد. طبق این تفسیر، جمله "وَ سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ" تنزیه خدا است از این که جسم یا جسمانى باشد و مکان بدو احاطه یابد و یا در دسترس حوادث قرار گیرد.[3]

 

2. گروهی دیگر در بیانی دیگر گفته اند: منظور از آتش در این جا نور است و کسی که در آتش است قدرت خدا است و کسی که اطراف آتش است موسی (ع) است. معنای آیه طبق این نظر چنین است، آنچه را که موسی گمان می کرد آتش است، آن نور مبارکی بود که خداوند با قدرت خویش ایجاد کرد، و موسی که در اطراف آن ایستاده بود نیز مبارک است؛ برای این که خداوند او را برای رسالت خویش در زمین برگزید.[4]

 

3. بعضى دیگر از مفسران گفته‏اند: مراد از "مَنْ فِی النَّارِ" ملائکه‏اى است که در آتش حاضر بوده‏اند، همچنان که مراد از "من حولها" موسى (ع) است.[5]

 

در بیانی دیگر آمده است: منظور از "من حولها" در آیه مورد بحث، کسى است که پیرامون آتش بوده، که یا موسى به تنهایى بوده، یا اگر دیگران هم بودند او نیز حضور داشت، و مراد از مبارکه بودن او، همان برگزیدن او بعد از تقدیس او است. [6]

 

4. گروه دیگر عکس آن را معتقدند؛ یعنى گفته‏اند: مراد از جمله اولى موسى (ع) و مراد از دومى ملائکه است.[7]

 

به عبارت روشن تر؛ منظور از کسى که در آتش است، حضرت موسى (ع) بوده که به آن شعله آتش که از میان درخت سبز نمایان شده بوده، آن قدر نزدیک گردید که گویى در درون آن قرار داشت، و منظور از کسى که اطراف آن قرار دارد فرشتگان مقرب پروردگار است که در آن لحظه خاص، آن سرزمین مقدس را احاطه کرده بودند. یا این که منظور از کسانى که در آتش اند فرشتگان الاهى هستند و کسى که در گرد آن قرار دارد حضرت موسى است.[8]

 

 

[1] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج 1، ص 119، دارالعلم الشامیة، بیروت، 1412ق؛ طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج ‏15، ص 487، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1374.

[2] طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج ‏15، ص 487.

[3] طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن ، ج‏7، ص 331، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372.

[4] مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، ج‏6، ص 8، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، 1424ق.

[5] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏15، ص 407-408، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374.

[6] طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج ‏15، ص 487.

[7] آلوسی، سید محمود، روح المعانى، ج 19، ص 160،دارالکتب العلمیة، بیروت، 1415ق.

[8] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏15، ص 407-408.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها