مراد از ماه هاى حرام ماه هایى است که خداوند متعال رعایت حرمت آن ها را بر مؤمنان واجب نموده است. از زمان حضرت ابراهیم و اسماعیل(علیهما السلام) جنگ در این ماه ها ناروا دانسته شده است. این سنت تا ظهور اسلام همچنان طبق سیره عملى در میان عرب محترم شمرده مى شد، قرآن کریم نیز بر آن صحه گذاشته و حرمت ماه هاى حرام را امضاء کرد. چنان که خداوند مى فرماید: " شمار ماه ها به نزد خداوند، در کتاب الهى از روزى که آسمان ها و زمین را آفرید، دوازده ماه است چهار (ماه) از آن حرام است. دین درست این است. پس در آن (چهارماه) بر خویشتن ستم مکنید و با مشرکان به هنگام نبرد دسته جمعى پیکار کنید همان گونه که آن ها دسته جمعى با شما پیکار مى کنند و بدانید خدا با پرهیزگاران است."[1] ماه هاى حرام عبارتند از ذى القعده، ذى الحجه، محرم و رجب. حرمت این ماه ها بر اساس فلسفه ها و فوایدی است که در این رابطه می توان به احتمال پایان یافتن جنگ ها به خاطر مجال یافتن جنگجویان براى تفکر و اندیشه، دعوت به صلح و آرامش، امکان انجام مناسک حج، تجارت و .... اشاره کرد.

اسلام نه تنها جنگ در ماه های حرام را جایز ندانسته بلکه به نحوی سختگیرانه با آن برخورد نموده تا کسی فکر جنگیدن آن ماه ها را در سر نپروراند تا جایی که در آیه مورد سؤال، جنگ در آن را (گناهى) بزرگ شمرده است[2] و در قتل های غیر عمدی نیز دیه ها را افزایش داده است[3].

اما از آنجایی که مشرکان مکه در نظر داشتند از این مسئله سوء استفاده کرده و در ماه هاى حرام به مسلمانان هجوم آورند، ( زیرا گمانشان این بود، که در این ماه ها مسلمانان به مقابله برنمى‏خیزند.)خداوند دستور داد اگر آنها در ماه هاى حرام دست به اسلحه بردند، مسلمانان در مقابل آنها بایستند، مى‏فرماید:" ماه حرام در برابر ماه حرام است".[4]

یعنى اگر دشمنان احترام آن را شکستند و در آن با شما پیکار کردند شما نیز حق دارید مقابله به مثل کنید. " زیرا حرمات، قصاص دارد".[5]

بنا بر این گرچه اسلام، سنت تحریم پیکار در ماه هاى حرام (که از زمان حضرت ابراهیم در میان عرب وجود داشته است.) را امضا کرده است اما با توجه به سوء استفاده های دشمنان، برای این قانون استثنایى قرار داده و فرموده است:" درست است که جهاد در ماه حرام مهم است ولى جلوگیرى از راه خدا و کفر ورزیدن نسبت به او و هتک احترام مسجد الحرام، و خارج کردن و تبعید نمودن ساکنان آن، نزد خداوند از آن مهمتر است".[6]

سپس مى‏افزاید:" ایجاد فتنه (و منحرف ساختن مردم از دین خدا) از قتل هم بالاتر است".

چرا که آن، جنایتى است بر جسم انسان و این جنایتى است بر جان و روح و ایمان انسان و بعد چنین ادامه مى‏دهد که مسلمانان نباید تحت تأثیر تبلیغات انحرافى مشرکان قرار گیرند؛ زیرا " آن ها دائماً با شما مى‏جنگند تا اگر بتوانند شما را از دینتان باز گردانند" پس محکم و استوار در برابر آنها بایستید، و به وسوسه‏هاى آنها در زمینه ماه حرام و غیر آن اعتنا نکنید.[7]

احترام به ماه هاى حرام براى کسانى است که آن را محترم بدانند ولى کسانى که حرمت مسجد الحرام و حرمت ماه حرام و حرمت حال احرام را زیر پا بگذارند، رعایت این احترام بر آنها لازم نیست و با آنها حتى در ماه حرام و در مسجد الحرام نیز باید نبرد نمود تا بار دیگر اندیشه شکستن حریم ماه هاى حرام را نداشته باشند[8]