حضرت ابوالفضل العباس(ع) فرزند امام علی(ع) نام مادرش ام‌البنین است، بر اساس گزارش برخی از تاریخ‌نویسان متأخر، در سال 26 هجری تولد یافت.^[1] و در سال 61 هجری در کربلا در سن 34 سالگی به شهادت رسید.^[2] با توجه به عمر شریف امام حسین(ع) که 57 سال بوده،^[3] اختلاف سنی حضرت عباس با آن‌حضرت حدود 23 سال بود.

آغازین روزهای ماه «شعبان» است و دلم در اوج لحظه های سبز، با یادت پر می گیرد؛

تا آن سوی پروازهای آبی عشق!

تا آن سوی تبسّم های سپید یاس!

تا سبزترین کوچه، در نگاهِ مشتاق «مدینه»!

تا آبی ترین آستانه احساس!

باز هم کربلا! کربلا! باز هم در اوج لحظه های سبز، با فراوانی یادت همراه می شوم؛ مدینه! و «قنداقه ای» که فرشتگان برای تماشایش، از روح القدس علیه السلام نوبت می گیرند!

مدینه و هیجان توّلد نیمه دوم سیب!

مدینه و تبسّم های تازه شکفته پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم !

مدینه و عشق بازیِ نگاه عاشقانه مولا علیه السلام !

مدینه و آغاز مرثیه ای در چکامه زهرا علیهاالسلام !

مدینه و کوچه هایی که در عطر سیب گم می شوند!

مدینه و...

باز هم کربلا، باز هم تصویر میدان: نیزه و شمشیر و زخمی سختْ جانکاه!

آه! نمی شود بی نام کربلا، یاد از «حسین علیه السلام » کرد.

باز هم ذهن مرا «قنداقه» ای آکنده از عطر سیب، از کربلا به سمت مدینه می برد؛ هنگامی که تمام فرشته ها، برای دیدارش نوبت می گرفتند و آسمان به پاسِ قدمش، کهکشانی از نور، زیر پایش گسترده بود.

تولّدی بسیار شبیه به هم! یکی سبزسبز عروج می کند، دیگری سرخ سرخ!

یکی از آغوش مدینه به معراج می رود، دیگری از آغوش کربلا!

عرش، به تبسّم امام حسین علیه السلام لبخند می گشاید و به گلخند علی اصغر علیه السلام ، تلخ می گرید!

مولا جان، ای زیباترین نام شهادت، ای جاودانه ترین داغ کربلایی!

خوش آمدی، که اگر نمی آمدی، عاشق شدن معنایی نداشت!

فدای دقایق شیرین تبسّمت که آکنده از عطر سیب بود.

دوره حیات امام موسی بن جعفر علیه السلام عصر سیاهی و تباهی بود و به سبب اوج گرفتن حاکمیت عباسیان، جامعه اسلامی به شدت از معیارهای الهی تهی شده بود. امام در عصری می زیست که خلفا و فرمانروایانی که باید الگوی تقوا باشند و در راه دین و تعالی جامعه دینی بکوشند، در فساد «هزار و یک شب» بغداد غرق شده و به بزرگترین عامل سیاهی و تباهی جامعه تبدیل شده بودند.

در این عصر که به عصر هارونی معروف است. همه تبهکاریها به نام دین انجام می گرفت و خلیفه در ظاهر مدعی حمایت از دین و رهبری جامعه دینی بود ولی رفتار او و اطرافیانش نه تنها هیچ تناسبی با معیارهای دینی نداشت بلکه دقیقاً با دستورات و ارزشهای دین در تضاد بود. گرچه رفتار هارون و اطرافیانش مغایر با اصول تعالیم دین بود ولی او توانست بخش بزرگی از جامعه را بفریبد و خود را جانشین رسول خدا معرفی نماید. گروهی نیز با تهدید و تطمیع تسلیم شده بودند و مخالفتی نمی کردند. در این اوضاع و احوال. فقط کسانی که در روشنایی نور ولایت امام کاظم علیه السلام قرار داشتند، توانسته بودند در راه مستقیم دین گام بردارند و از هر نوع انحرافی مصون بمانند.

قبل از پرداختن به اصل مسئله، یعنی قوامیت مردان بر زنان، از نگاه قرآن بیان نکاتی چند برای روشن شدن جایگاه و منزلت زن در دین اسلام ضروری به نظر می‌­رسد.
1. زن به عنوان نیمی از جمعیت دنیا و عضوی فعال در کانون بزرگ جامعه انسانی، همچنین یکی از دو رکن پدید آورنده بنیان خانواده، در طول تاریخ داوری‌­های گوناگونی را نسبت به خود دیده است. نگاهی گذرا به تاریخ نشان می‌­دهد که زن در بیشتر جوامع از نوعی محرومیت رنج برده است. هرچند در فرهنگ‌­ها و جوامع مختلف، در طول تاریخ این تمایز و اختلاف شدت و ضعف متفاوتی داشته است، ولی استمرار و فراگیری آن غیر قابل انکار است. زنده به گور کردن دختران در جاهلیت عرب، کشته شدن زنان به دست مردان در جامعۀ سومری و یا فروش آنان برای ادای دین،[1] نمونه‌­ای از ظلم‌­های بی‌­حد و حصر نسبت به زنان است. جفاهایی که در طول قرون و اعصار تا به امروز نسبت به زنان رفته و می‌­رود، چه از ناحیۀ آنانی که معتقد به مرد سالاری و خدایگانی مرد در خانه بوده­‌اند و چه از ناحیه، جریان‌­های تند و رادیکال که به آزادی مطلق زن می‌اندیشند، بیان آنها در توان این مختصر نیست، بلکه این نوشته به طور خیلی خلاصه و تنها از باب نمونه در صدد تبیین جایگاه و تجدید حیات زن در اسلام و احقاق حقوق آنان توسط مکتب حیات بخش اسلام است.

تعالیم و آموزه­های دینی به ما می­گوید که خداوند «ستار العیوب» است؛ یعنی عیب­های بندگان را می‌پوشاند و مخفی نگه می‌دارد. منظور از عیب­ها در این­جا گناهان و خطاهایی است که از بندگان سرمی­زند. نکتۀ جالب و قابل دقت این است که این صفت خداوند به صیغه «مبالغه» بیان شده است؛ یعنی بسیار پوشاننده؛ یعنی فراتر از آنچه را که برای ما قابل تصور است. این صفت از ویژگی­های خداوندی است که نسبت به بندگانش بسیار مهربان و بخشنده می­باشد؛ رحمتش بر همه چیز و همه کس گسترده است؛ لذا اگر گناهی را بخشید نه تنها آن‌را می­پوشاند و منتشر نمی­کند، بلکه حتی آن‌را به روی خود بنده نیز نمی­آورد تا وی در مقابل عظمت و بزرگی‌اش شرمنده شود.

یکی از نعمت­های خدای متعال برموجودات هستی، آب است که حیات زمین و موجودات به آن وابسته است و آب نهرها، چشمه­ها، رودخانه­ها و ... همگی از آب باران است. بنابراین، منبع تمام آب­ها قابل شرب در روی زمین اعم از چشمه ­ها، چاه ­ها، نهرها و ... آب باران است؛ به همین جهت است که کمبود نزولات آسمانی، کاستی این آب­ها و در نتیجه خشک سالی و ... را در پی دارد. این سخن گهر بار پیامبر اکرم (ص) که می­فرماید: « لیس ماء فی الارض الا و قد خالطه ماء السماء»؛ هیچ آبی در زمین نیست، مگر آن­که آمیزه­ای از آب باران دارد،۱ به همین مسئله اشاره دارد.

از مجموع آنچه در متون و منابع معتبر دینی در باب دولت و حکومت آمده است، چنین برمی‌آید که اسلام بر شکل خاصی از ساختار نظام سیاسی با جزئیات مشخص اصرار ندارد، بلکه چارچوب کلی و کلانی را معرفی کرده که آن چارچوب در درون خود تغییرات، پیشرفت‌ها و اشکال متعدّد و متنوعی را پذیرا می‌شود. اسلام نه به طور کلی مردم را به حال خود رها کرده که هر چه خواستند انجام دهند و نه شکل بسته و محدودی را برای حکومت معرفی می‌کند که فقط در شرایط زمانی و مکانی محدودی قابل اجرا باشد. از آن چارچوب کلی و کلانی را که اسلام برای حکومت معرفی کرده به «حکومت و نظام اسلامی» تعبیر می‌شود.

1. آتش‌بازی و استفاده از مواد محترقه و ساخت و خرید و فروش آن، به خودی خود حرام نیست مگر این‌که؛ «موجب اذیّت و آزار دیگران باشد و یا تبذیر و اسراف مال محسوب شود و یا خلاف قانون و مقرّرات نظام جمهورى اسلامى باشد، که در این‌صورت جایز نیست».[1]
2. اما درباره حکم شرعی این بازی‌ها در روز چهارشنبه پایانی سال که به «چهارشنبه‌سوری» معروف شده است، باید گفت:

از مذاهب دوره ساسانی که قلمروی وسیعی داشته، دین مانی است. این دین بر اثر مبارزه ادیان دیگر(زرتشتیت، مسیحیت، اسلام...) با آن؛ قرن‌ها است که از میان رفته و تنها اثراتی از آن در دیگر ادیان باقی مانده است.[1]
مانی از پدر و مادری اشکانی و با نژادی کاملا ایرانی،[2] در بابل در سال 216 (و به قولی 215)[3] میلادی متولد شد.[4]نام پدر او پاتیگ بوده که در همدان زندگی می‌کرد و از آن‌جا که همواره در جست‌وجوی حقیقت بود، آن‌جا را به مقصد بابل که سرزمین افکار و عقائد مذهبی بود، ترک کرد.[5]

امام حسن عسكری(ع) در روز جمعه هشتم ربيع الثانی[1] سال 232 هجری قمری[2] به دنیا آمد. پدرش امام دهم حضرت امام هادی(ع) است. در مورد نام مادر آن‌حضرت که ام ولد[3] نیز بوده گزارش‌های مختلفی وجود دارد. در برخی از منابع، نام او؛ «حدیث»، «سَوسَن»،[4] یا «سليل»[5] ذکر شده است.