گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:قواعد عربی)
-
دو واژه «ذریعه» و «وسیله» چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
2101 1401/02/19 بیشتر بدانیدواژهی وسیله که در قران کریم نیز مورد استفاده قرار گرفته ، از ریشه‌ی وسل جمع ان وسیل و وسائل است ، و به معنای چیزی است که به کمک ان می‌توان به غیر رسید. [ 1 ] واژه‌ی ذریعه نیز از ریشه‌ی ذرع بوده و به
-
«وقف به حرکت» و «وصل به سکون» چیست؟ و آیا می‌توان در قرائت نماز، آخر آیات را با حرکت اعرابی آنها خوانده، ولی مکث و توقف نمود؟
11591 1401/02/17 قرائتاز جمله قواعد در تلاوت قران کریم ان است که هنگام وقف باید حرف اخر کلام با سکون خوانده شود ، هر چند دارای حرکت باشد ؛ مثلا ایه‌ی الرح۟من الرحیم هنگام تصمیم به وقف و نخواندن ادامه جمله ، با سکون و به صو
-
افعال لازم و متعدی چه تفاوتی با یکدیگر داشته و چگونه می‌توان یک فعل لازم را تبدیل به فعلی متعدی نمود؟
8726 1401/02/16 قواعد عربیفعلها در زبان عربى از جهت گرفتن مفعول به به دو دسته فعل متعدى و لازم تقسیم مىشوند: فعل‌های متعدی فعل‌های متعدی فعل‌هایی هستند که به فاعل بسنده نکرده و برای تکمیل معنای خود نیازمند یک یا چند مفعول
-
آیا ضمیر مؤنث موجود در کلمه‌ی «زوجها» در آیهی اول سوره‌ی نساء به حضرت آدم(ع) برمی‌گردد؟! برخی با استناد به این موضوع، معتقدند که آدم(ع) دوجنسیتی بوده و حوا(س) را به دنیا آورده است! آیا از این آیه می‌توان چنین نظری را اثبات کرد؟!
3315 1401/02/12 صرف و نحوخدای متعال در ابتدای سوره‌ی نسا از مردم می‌خواهد که تقوا پیشه کنند و بدانند که او مراقب رفتار انها است. در این میان و برای بیان لزوم این امر ، به مسئله‌ی افرینش ادم ع اشاره کرده و می‌فرماید: یا ایها
-
عبارت «فَصُرْهُنَّ إِلَیْکَ»، در آیهی 260 سوره‌ی بقره و در داستان حضرت ابراهیم(ع) به چه معنا است؟
4385 1401/02/07 تفسیرو اذ قال ابراهیم رب ارنی کیف تحی الموتى قال ا و لم تؤمن قال بلى و لکن لیطمئن قلبی قال فخذ اربعه من الطیر فصرهن الیک... ؛ [ 1 ] و بیاد اور ان زمان را که ابراهیم گفت: پروردگارا ! چگونگی زنده‌کردن مر
-
واژه‌ی «کُلّ» در زبان عربی با چه روش‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ در آیه 285 سوره بقره، «کلٌّ» به چه معنا است و از لحاظ ادبی چه جایگاهی دارد؟
3475 1401/02/05 صرف و نحوواژهی کل برای استغراق و شمول به همه افراد به کار برده می‌شود ؛ یعنی برای عمومیت‌دادن حکم برای همه افرادی که تحت یک عنوان کلی قرار می‌گیرند. استفاده از این واژه ، کاربردهای مختلفی دارد که در چند مورد
-
در مورد افعال رباعی مجرد و رباعی مزید توضیح دهید؟
16949 1401/01/20 قواعد عربیکلمهی رباعی از ریشه‌ی ربع به معنای چهار است. در ادبیات عرب به تمام کلماتی که چهار حرف اصلی داشته باشند ، رباعی گفته می‌شود. در همین راستا افعال رباعی به افعالی گفته می‌شود که دارای چهار حرف اصلی باشن
-
چرا آیهی 61 سوره‌ی یونس و آیهی 3 سوره‌ی سبأ با وجود شباهت زیادی که با هم دارند؛ اما اعرابشان متفاوت است؟
2361 1401/01/15 صرف و نحو...وما یعزب عن ربک من مثقال ذره فی الارض ولا فی السما ولا اصغر من ذلک ولا اکبر الا فی کتاب مبین ؛ ... و هیچ چیز در زمین و اسمان از پروردگار تو مخفی نمی‌ماند ، به اندازه سنگینی ذرهای و نه کوچک‌تر از
-
آیا عطف اسم ظاهر بر ضمیر مرفوعی که متصل به فعل است، صحیح می‌باشد؟
2660 1401/01/11 صرف و نحویکی از قواعد ادبیات زبان عرب این است که نمی‌توان اسم ظاهر را به ضمیر مرفوعی که متصل به فعل است ، عطف کرد ؛ زیرا این ضمیر مانند جزئی از فعل به شمار می‌رود و در این زمینه ، تفاوتی بین ضمیر مستتر و بارز
-
افعال ثلاثی مجرد بر چه وزن‌‌هایی می‌آیند؟
12704 1401/01/10 قواعد عربیدر ارتباط با اوزان افعال ثلاثی مجرد در فعل ماضی و مضارع باید گفت: فعل ماضی ماضی تمام فعلهاى ثلاثى مجرد در زبان عربی تنها سه وزن دارد: فعل ، فعل ، فعل ؛ یعنی حرف اول ماضى همیشه مفتوح است و اخر ان نیز
-
فعل معلوم چگونه به فعل مجهول تبدیل می‌شود و چه تفاوتی در معنای آن به وجود می‌آورد؟
3529 1400/11/25 قواعد عربیافعال بر اساس مشخص و نامشخص بودن فاعل به دو نوع معلوم و مجهول تقسیم می‌شوند: فعل معلوم فعل معلوم ان است که فاعل ان مشخص و معلوم باشد ، مانند نصر زید یعنی زید یاری نمود. البته گاهی فاعل به صورت اسم ظا
-
فرق دو واژه‌ی بغی و ظلم چیست؟
3260 1400/11/05 بیشتر بدانیدلغتشناسان برای واژه‌ی بغی معانی یا مصادیق متعددی ذکر کرده‌اند که در منابع لغوی می‌توان انها را یافت ؛ اما همان‌گونه که برخی نویسندگان متاخر به صورت خلاصه گفته‌اند ، معنای اصلی بغی طلب و اراده شدید و
-
مهمل و مستعمل به چه معنا است؟
5138 1400/11/03 قواعد عربیواژهی مهمل معانی گوناگونی دارد: الفاظ مهمل عبارت از الفاظ بدون معنا است ، مانند دیز ، مقلوب زید ؛ یعنی الفاظ در مرحله‌ی قبل از وضع و فاقد معنا مهمل‌اند ، به بیان دیگر ، به هر لفظی که معنایی برای ان
-
علم صرف و علم نحو چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
21419 1400/10/05 قواعد عربی. علم صرف یکی از شاخه‌‌های ادبیات عرب بوده و دانشی است که در ان از چگونگی تغییر و دگرگون‌کردن کلمه به شکل‌‌های مختلف ، برای به دست اوردن معانی متعدد بحث می‌شود. به عنوان مثال کلمه‌ا‌ی با ریشه صدق راست
-
آیا حرف «لا» در ابتدای آیهی 29 سوره‌ی حدید (لئلّا یعلم أهل الکتاب ...) لای زایده است؟
2800 1400/09/29 تفسیرپرسش را باید در ارتباط با این دو ایه بررسی نمود: یا ایها الذین امنوا اتقوا الله و امنوا برسوله یؤتکم کفلین من رحمته و یجعل لکم نورا تمشون به و یغفر لکم و الله غفور رحیم * لئلا یعلم اهل الکتاب الا یق
-
صفات متفاوتی از پروردگار؛ مانند وهاب، رحمان، رحیم، کریم، جواد و سخی، همگی معنای بخشنده بودن را می‌دهد، تفاوت آنها در چیست؟
6336 1400/07/20 صفات الهیمعانی صفاتی ؛ مانند وهاب ، رحمان ، رحیم ، کریم ، جواد و سخی ، تقریبا نزدیک به هم هستند ؛ به همین جهت گاهی یکی در ترجمه و تعریف دیگری به کار می‌رود. اما در مورد معنای خاص هر یک از انها -با قطع نظر از ا
-
در آیهی «وَأَسَرُّواْ النَّجْوَى الَّذِینَ ظَلَمُواْ»، فعل به صورت جمع بوده و به طور طبیعی ضمیر مرفوع موجود در آن، فاعل فعل است. پس چه نقشی غیر از فاعل را باید برای «الذین» - که بعد از مفعول قرار گرفته - در نظر گرفت؟!
3408 1400/07/04 صرف و نحوادبیات عرب پیچیدگی‌هایی دارد و افرادی که از پیچ و خم‌‌های این زبان بی‌اطلاع بوده و یا ان‌که اگاه بوده ، اما در صدد ورود اشکال به قران‌اند ، ادعاهایی را مبنی بر نقض قواعد عربی در قران مطرح می‌کنند. ان
-
آیا می‌توان ضمیر «رسالته» در آیهی تبلیغ را به «ما»ی موجود در «ما انزل الیک» برگرداند؟
2916 1400/05/23 تفسیردر ایه‌ی یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس ان الله لا یهدی القوم الکافرین ، [ 1 ] دو ما وجود دارد که اولین انها ما انزل موصوله و دیگری ما بلغت ن
-
چرا در آیهی دوم سوره‌ی مؤمنون، کلمه‌ی «صلاة» به صورت مفرد آمده؛ اما در آیهی نهم که نسبتا مشابه با آن است به صورت جمع «صلوات» ذکر شده است؟
4037 1400/05/20 تفسیرخدای متعال یکی از سوره‌های قران به نام سوره‌ی مؤمنون را با اعلام رستگاری افراد باایمان اغاز کرد ، [ 1 ] و سپس به تعیین مصادیق و بیان ویژگی‌های چنین افرادی می‌پردازد که از شرور و عذاب نجات یافته‌اند. د
-
چرا در آیه ی 23 سوره فجر، دو بار واژه‌ی «یومئذ» تکرار شده است؟!
3572 1400/04/13 قرآنو جی یومئذ بجهنم یومئذ یتذکر الانسان و انى له الذکرى ؛ [ 1 ] و در ان‌روز جهنم را حاضر می‌کنند ! ارى در ان‌روز انسان متذکر خواهد شد ، اما چه فایده ؟ ! همان‌گونه که در پرسش امده ، چینش این ایه به گ
-
چرا برای رساندن یک معنا در آیات 11 و 29 سوره‌ی مریم از دو تعبیر «وحی» و «اشاره» استفاده شده است؟ آیا تفاوتی میان این دو واژه وجود دارد؟
3050 1400/04/09 تفسیراگرچه تفنن در عبارت ، خود به تنهایی یکی از دلایل کاربرد واژه‌های مختلف برای یک معنا در ایات قران است و نیاز به ارائه‌ی دلیل دیگری نیست ؛ اما با این وجود در پرسش مورد نظر ، اختلاف تعبیر در این دو ایه ،
-
معنای قاعده "کثرة المبانی تدل علی کثرة المعانی" چیست؟
4566 1400/02/22 بیشتر بدانیددر ادبیات عرب قاعده‌ای وجود دارد به نام کثره المبانی تدل علی کثره المعانی . معنای این قاعده ان است که زیاد شدن حروف یک کلمه ، موجب زیاد شدن معنای ان نیز خواهد شد . به عبارت دیگر ، هر زمان به حروف اص
-
واژه‌هایی؛ مانند «وصول» و «بلوغ» که از ریشه‌های «وصل» و «بلغ» هستند، چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
3717 1400/01/20 صرف و نحوواژهی بلوغ از ماده بلغ به معنای رسیدن به انتهای مقصد و منتها از جهت مکان ، زمان و ... می‌باشد. [ 1 ] گاهی نیز به چیزی که در شرف رسیدن و یا انجام‌شدن باشد هم گفته می‌شود ، اگرچه کاملا به ان نرسیده باش
-
واژه‌ی «قربی» در آیهی «آت ذا القربی حقه» مؤنث است، پس منحصر به حضرت زهرا(س) بوده و نباید شامل حضرت علی(ع) شود؟!
4061 1400/01/17 صرف و نحواین پرسش از دو جهت قابل بررسی است: واژه‌ی قربی هرچند که در ظاهر شبیه و هم‌وزن اسم تفضیل مؤنث فعلی است ؛ اما باید گفت که این کلمه اسم تفضیل نیست ، بلکه قربی مصدر از باب قرب است که ان‌را به نزدیک بودن
-
میان دو واژه‌ی «البریه» و «الوری» که در قرآن و روایات مورد استفاده قرار گرفته است، چه تفاوتی وجود دارد؟
5772 1400/01/16 لغت شناسیالبریه و الوری ، تقریبا به یک معنا هستند ؛ هرچند که لغت‌شناسان ، اختلافاتی اندک میان این دو کلمه مطرح کرده‌اند: واژه‌ی البریه از ماده‌ی برا مشتق شده و به معنای مخلوقات است. [ 1 ] برخی نیز گفته‌اند که
-
بر اساس قواعد نحوی، اسم حروف مشبهة بالفعل باید منصوب باشد، پس چرا در آیهی «إِنْ هَذَانِ لَسَاحِرَانِ» کلمه‌ی «هذان» به صورت مرفوع آمده است؟!
5648 1400/01/16 صرف و نحونخست باید گفت ؛ ادیبان مشهور عرب ، درستی قواعد ادبیات را با قران می‌سنجند ، نه ان‌که قران را بر اساس ادبیات عربی که بعد از نزول قران تدوین شده است ، مورد ارزیابی قرار دهند. با این وجود به بررسی پرسش م
-
بر اساس آیهی «فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَکَ مِنْ بَعْدِکَ وَ أَضَلَّهُمُ السَّامِرِیُّ»، آیا در فتنه‌ای که توسط سامری رخ داد، تمام قوم حضرت موسی(ع) گمراه شدند؟
3130 1399/12/25 تفسیراسمی که معنایش دلالت بر بیش از یک نفر دارد ولی برای این اسم ، مفردی وجود نداشته باشد ، ان‌را اسم جمع می‌نامند. [ 1 ] تفاوتی از لحاظ معنا بین جمع و اسم جمع نیست ؛ بلکه تفاوت انها فقط از لحاظ لفظی است.
-
نقش نحوی واژه‌های «حَبَّة»، «رَطْب» و «یابِس» در آیهی 59 سوره‌ی انعام چیست؟
2755 1399/12/16 قرآنخداوند در قران برای بیان بی‌نهایت بودن علم خود به تمام اشیا فرموده است: و عنده مفاتح الغیب لا یعلمها الا هو و یعلم ما فی البر و البحر و ما تسقط من ورقه الا یعلمها و لا حبه فی ظلمات الارض و لا رطب و لا
-
«انشقاق» به معنای متلاشی‌شدن است. پس چرا در تفسیر آیهی «اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانشَقَّ الْقَمَرُ» گفته می‌شود که ماه به دو نیم شد؟
4289 1399/12/13 لغت شناسیمراجعه به لغت‌نامه‌های عربی نشان می‌دهد که شق و انشقاق به معنای متلاشی شدن نیست ؛ بلکه به معنای تکه شدن ، شکافتن و جدا شدن است ؛ از این‌رو شق را نیمه‌‌ای از یک شی گفته‌اند. [ 1 ] و شق الفجر را به زمان
-
چرا در آیهی «إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِیبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِینَ»، انطباق در جنسیت رعایت نشده و به جای «قریبة»، واژه «قریب» با صیغه‌ی مذکر ذکر شده است؟
5766 1399/11/30 صرف و نحوبر اساس ادبیات عرب ، در مواردی مانند صفت و موصوف ، فعل و فاعل ، مبتدا و خبر و اسم و خبر نواسخ لازم است که دو طرف ارتباط ، از لحاظ جنسیت مشابه یکدیگر باشند ، اما این قاعده هم ، مانند برخی از دیگر قوا
-
چند نوع الف و لام داریم و الف و لام در «السلام علیک یا أباعبدالله» چه نوع الف و لامی است؟
13198 1399/11/15 صرف و نحوال در زبان عربی بر سه نوع است: الف اسم موصول: در این نوع ، ال اسم بوده و به معنای الذی و دیگر فروعات ان است. این ال فقط بر سر اسم فاعل و اسم مفعول وارد می‌شود. گاهی نیز بر سر ظرف ، جمله‌ی اسمیه و فعل
-
فرق مِعراج(کسر میم) و مَعرج(فتح میم) چیست؟
3750 1399/10/09 لغت شناسیمعراج از ریشه عرج [ 1 ] و بر وزن مفعال است که یکی از وزن‌های اسم الت به شمار می‌اید ، [ 2 ] جمع ان نیز معاریج ، و معارج می‌باشد. [ 3 ] معنای لغوی معراج در زبان عرب ، وسیله‌ای است که با کمک ان ، انسان
-
افرادی با ویژگی‌های «ثرثارون»، «متشدقون» و «متفیهقون» در سخن رسول خدا(ص) مورد نکوهش قرار گرفته‌اند، آنها چه کسانی هستند؟
3865 1399/09/19 حدیثدر اموزه‌های دین اسلام نسبت به اخلاق فردی انسان‌ها و دوری از تکبر سفارش‌های زیادی شده است. به عنوان نمونه پیامبر اکرم ص فرمود: محبوب‌ترین و نزدیک‌‌ترین شما نزد ما در اخرت خوش‌اخلاق‌ترین شما هستند ، و
-
طریقه‌ی ساختن ماضی استمراری و ماضی بعید در زبان عربی چیست؟ و «ما کان یذهب» با «کان لا یذهب» از نظر معنا چه فرقی دارند؟
14294 1399/09/01 صرف و نحودر زبان عربی برای ساختن فعل ماضی استمراری ، فعل ناقصه کان و برخی از نظایر ان مانند اصبح ، اضحی ، مادام و... ان‌را به ابتدای فعل مضارع اضافه می‌کنند و از ترکیب این دو فعل ، ماضی استمراری تولید می‌شود.
-
در آیهی «وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْباطاً» از لحاظ ادبیات عرب آیا نباید به جای کلمات «أسباطا» و «اثنتی» از کلمات «سبطا» و «اثنی» استفاده می‌شد؟
5338 1399/07/08 صرف و نحوابتدا باید به این نکته توجه داشت که قران کریم مقدم بر قوانین ادبیات عرب است. به عبارت دیگر ، قبل از نزول این کتاب مقدس ، ادبیات عرب به صورت قواعد منسجم و مندرج در کتاب‌ها نبود. تنها بعد از نزول قران ب
