گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:قواعد عربی)
-
معنای اصلی واژه «نکاح» چیست؟
168673 1398/02/12 لغت شناسیواژه نکاح از ریشه نکح بوده و معنای ان در بیشتر موارد تزویج و عقد ازدواج است ؛ یعنی زن گرفتن و تشکیل خانواده. البته این واژه به معناى هم بستری و جماع نیز مورد استفاده قرار می گیرد. لسان العرب از قول ا
-
معنای نام «جعفر» چیست؟
46162 1398/02/09 لغت شناسیواژه جعفر در اصل به معنای نهر و رودخانه است. [ 1 ] اما عده ای از لغت شناسان ان را به نوع خاصی از رودخانه معنا کرده اند. بعضی ان را به معنای رودخانه بزرگ و وسیع دانسته ، [ 2 ] و عده ای معنای ان را رودی
-
چه تفاوتی بین دو کلمه «بلی» و «نعم» وجود دارد؟
10876 1398/01/25 لغت شناسیبا این که ظاهرا دو واژه بلی و نعم در معنا شبیه به هم هستند و هر دو معنای اثبات دارند ، اما کاربرد انها با هم متفاوت است ؛ در جایی که جمله ای منفی مطرح شده ، و در پاسخ بخواهیم ان جمله منفی را نادرست شم
-
تفاوت «مشی» و «انطلاق» چیست؟
7044 1398/01/10 تفسیردر قران کریم ، بارها از دو اصطلاح نسبتا مترادف مشی و انطلاق برای راه رفتن استفاده شده است. اگرچه در ارتباط با چنین مترادفاتی نیاز نیست که لزوما به دنبال نوعی تفاوت میان انها باشیم ، بلکه تفنن در عبارت
-
«به در می‌گویند که دیوار بشنود»، آیا مشابه این ضرب المثل را در آموزه‌های دینی داریم؟
11535 1398/01/08 لغت شناسیضرب المثل فارسى به در می گویند که دیوار بشنود ، نظیر ضرب المثل عربی است که می گوید: ایاک اعنى و اسمعى یا جاره ؛ یعنى به تو می گویم ، ولى اى همسایه تو گوش کن ! می گویند اصل این مثل عربى از داستانى گر
-
تعلیق به محال به چه معنا است؟
7614 1398/01/08 لغت شناسیتعلیق در لغت به معانی مختلف امده است: اویزان کردن ، اویزان بودن ، اویختگی ، انجام نشدن کاری یا بلاتکلیف ماندن امری بدون مشخص بودن زمان قطعی انجام یافتن ان ؛ چیزی در زیر کتاب یا نوشته ای نوشتن ؛ نام یک
-
عبارات «قبل» و «من قبل» در قرآن کریم، چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
7265 1398/01/06 لغت شناسیدر عبارت هایی ؛ مانند من قبل یا من تحت ، با قرائنی نظیر فعل موجود در جمله و انچه این ظرف و جار و مجرور ، متعلق به ان می شود ، گاه در ایاتی مانند قالوا هذا الذی رزقنا من قبل [ 1 ] ، [ 2 ] و و الذین من
-
معنای اصطلاح «سهل و ممتنع» چیست؟
29044 1397/12/20 لغت شناسیاصطلاح سهل و ممتنع ، در مواردی مورد استفاده قرار می گیرد که کار و یا موضوعی در مرحله نخست و در نگاه اول ، اسان به نظر می رسد ، اما در واقع با دشواری های فراوانی رو برو شده و یا اساسا امکان انجام ان وج
-
اصطلاح «جناس» در دانش بلاغت به چه معنا است و انواع آنرا بیان کنید؟
8658 1397/12/19 لغت شناسیواژه جناس از ریشه جنس [ 1 ] در اصطلاح علم بلاغت ، به شباهت ظاهری دو کلمه ، اطلاق می شود. [ 2 ] در کنار هم امدن دو لفظ مشابه چه در شعر و چه در نثر بر زیبایی و شیوایی سخن می افزاید و از این رو جناس ، جز
-
در زبان و ادبیات عرب چند نوع همزه وجود دارد؟ همزه وصل و همزه قطع معنایشان چیست؟
10995 1397/12/12 صرف و نحودر زبان و ادبیات عرب ، دو نوع همزه وجود دارد. همزه قطع و همزه وصل . همزه قطع همزه‌ای است که همیشه به هنگام تلفظ کلمه ، خوانده می‌شود ، بر خلاف همزه وصل که اگر در وسط جمله باشد ، هنگام تلفظ کلمه خوانده
-
معنای واژه‌های «لدن» و «لدی» چیست و از لحاظ معنایی، چه تفاوتی با واژه «عند» دارد؟
15304 1397/12/08 لغت شناسیواژه عند لفظی است که نشانگر قرب و نزدیک بودن می باشد [ 1 ] که گاهی در مکان ، [ 2 ] گاهی در اعتقاد [ 3 ] و گاهی در بیان منزلت [ 4 ] به کار می رود. واژه لدن نیز ظرف زمان و مکان [ 5 ] و تقریبا به همان م
-
معنای «مدح شبیه به ذم» و «ذم شبیه به مدح» چیست؟
10220 1397/12/05 فصاحت و بلاغتیکی از ارایه های ادبی کلام و زیبا سازی سخن ، تاکید المدح بما یشبه الذم و تاکید الذم بما یشبه المدح ؛ [ 1 ] است که به معنای بهتر ستایش کردن یک فرد با استفاده از چیزی که شبیه نکوهش است و نکوهش شدید با
-
کلمات «سُوء»(به ضمّ سین) و «سَوء»(به فتح سین) و «سوأی» که همه در قرآن مورد استفاده قرار گرفته‌اند، چه تفاوتی با هم دارند؟
9293 1397/11/08 لغت شناسیسو به فتح سین ، مصدر و سو به ضم سین ، اسم مصدر است که با وجود معنای نزدیکی که با هم دارند ، ارتباط ان دو مانند ارتباط دو واژه بد و بدی است. بدی در سو به ضم واو نهفته است ، اما سو به فتح واو بیشتر در
-
واژه‌های «نعیم»، «نعماء»، «ناعم» و دیگر مشتقات از ریشه «نعم» در قرآن کریم دارای چه معنایی می‌باشند؟
6529 1397/11/04 لغت شناسیمشتقاتی که برگرفته از ریشه نعم می باشند ، بیشتر در مواردی که حال خوش ، زندگی دلنشین و یا هر خیر و برکتی وجود داشته باشد ، مورد استفاده قرار می گیرند که هم شامل زندگی دنیوی و هم برکات معنوی می شود. مص
-
واژه‌هایی که از ریشه «سحق» در قرآن وجود دارند، چه تفاوتی با ریشه «لعن» دارند؟
6191 1397/11/03 لغت شناسیمعنای ریشه ای ماده لعن به معنای دوری از خیر و عطوفت ، و نسبت به خدا ، به معنای دوری از رحمت و لطف او است. [ 1 ] اما معنای ریشه ای سحق ، خارج کردن اشیا از حالت و جریان طبیعی ان است. بنابر این سحقا و
-
تفاوت واژه‌های «فقر»، «عیله» و «املاق» در چیست؟
4903 1397/11/02 صرف و نحوبا این که این کلمات ، معنای نسبتا مترادف و نزدیک به هم دارند و تمام انها به معنای نداری و نیازمندی است ، ولی در ریشه این کلمات ، تفاوت هایی بین این سه واژه دیده می شود. به عبارت دیگر ، اگرچه هر سه واژ
-
«علو»، «تعالی» و «استعلاء» چه تفاوتی با هم دارند؟
10095 1397/10/30 --- مشابه ---اصل ماده علو به معنای بالا و والا بودن است ؛ چه در امور مادی و چه در امور معنوی. [ 1 ] علا یعلو ماضی و مضارع ثلاثی مجرد از این ریشه هستند که معنایش ان است که برتر و والا شد و یا می شود. عالی اسم ف
-
معنای کلمه «فرائص» چیست و چه تفاوتی با قلب و فؤاد دارد؟
5598 1397/10/19 لغت شناسیدر بخشی از یکی از زیارات پیامبر خدا ص و در توصیف روز قیامت چنین امده است: و ترعد فیه الفرائص... ؛ [ 1 ] به کرم تو پناه می برم از این که مرا در جایگاه ذلت و خواری قرار دهی ؛ در ان روزی که حجاب ها و پر
-
واژه‌های «اقتراف»، «اکتساب»، «کسب»، «ابتغاء»، «اقتناء» و «اقتناص» چه تفاوتی با هم دارند؟
8039 1397/10/12 لغت شناسیدر زبان عربی نیز مانند زبان های دیگر ، کلمات هم معنا و مترادفی وجود دارد که هرچند معنای نزدیک به هم دارند ، ولی گاه تفاوت اندکی نیز بین انها وجود دارد. یکی از این موارد ، کلمه اقتراف است که در قران به
-
واژه «عفریت» از چه ریشه و به چه معنا است؟ آیا تنها نوعی جن شرور است، یا موجودی که خوب و بد دارد؟!
35963 1397/10/05 تفسیرواژه عفریت یک بار در قران کریم ، در داستان حضرت سلیمان ع مطرح شده است. ان جا که می فرماید: قال عفریت من الجن انا اتیک به قبل ان تقوم من مقامک و انی علیه لقوی امین ؛ [ 1 ] عفریتى از جن گفت: من ان تخت ر
-
«ابدال» در دانش صرف به چه معنا است و به عنوان نمونه، چرا در واژه «تکلان» که از ریشه «وکل» است، تاء جایگزین واو شده است؟
15370 1397/10/02 لغت شناسییکی از مسائل ادبیات زبان عربی که در علم صرف مورد بحث قرار می گیرد ، مسئله ابدال است. ابدال به معنای تبدیل یک حرف به حرف دیگر است. البته این مسئله اختصاص به زبان عربی نداشته و در زبان فارسی نیز وجود دا
-
اوزان جمع مکسر اسم فاعل کدام است؟
31095 1397/09/14 لغت شناسیجمع مکسر اسم فاعل بر وزن های مختلفی می اید. وزن های مشهور این کلمه عبارت اند از: 1. فعل: اسم فاعل هایی ؛ مانند شاهد ، ساجد ، راکع ، صائم ، غائب و غازی جمع مکسر ان بر وزن فعل می اید. بدین ترتیب: ش
-
با توجه به آیه «وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها»، فرق «خاب» و «یأس» چیست؟
7049 1397/08/27 لغت شناسییاس در لغت عرب ، به معنای قنوط ، [ 1 ] و قنوط ؛ یعنی: ناامید شدن و ناامیدی. [ 2 ] خاب از ماده خیب به معناى نرسیدن به مطلوب و ارزو ، [ 3 ] محروم شدن ، [ 4 ] و زیان کار شدن [ 5 ] است. خاب در ایه شریف
-
حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
23824 1397/08/26 لغت شناسیبر اساس نظر مشهور ادبا ، حروف مشبهه بالفعل پنج حرف بوده [ 1 ] که بر سر مبتدا و خبر وارد می شوند. این حروف عبارت اند از: ان ، ان ، لیت ، لکن ، لعل. عمل اصلی این حروف ، منصوب نمودن مبتدا به عنوان اسم و
-
واژه‌های «غرونا»، «خدعونا» و «غدروا بنا» در دعای ماه شعبان و در نگاهی وسیعتر، ریشه‌های «غرر»، «خدع» و «غدر» چه تفاوتی با هم دارند؟
6023 1397/08/24 لغت شناسیدر یکی از دعاهای ماه شعبان چنین امده است: احکم بیننا و بین قومنا فانهم غرونا و خدعونا و خذلونا و غدروا بنا و قتلونا و نحن عتره نبیک ؛ [ 1 ] خدایا ! میان ما [ که اهل بیت پیامبرت هستیم ] و قوم ما داوری
-
اصحاب القریه چه کسانی بودند و چه داستانی داشتند؟
14134 1397/08/13 تفسیربر اساس برخی گزارش ها ، اصحاب القریه ، مردم منطقه ای بودند که به دنبال مخالفت با فرستادگان حضرت عیسی ع دچار عذاب شدند. قریه در اصل نام براى محلى است که مردم در ان جمع می شوند ، و گاهى به خود انسان ها
-
«اصحاب شمال» که در قرآن از آنان یاد شده، چه کسانی هستند و چه ارتباطی با «اصحاب مشئمه» دارند؟
9261 1397/08/05 تفسیراصطلاح اصحاب شمال ترکیبی از دو واژه اصحاب به معنای یاران ، دوستان ، ملازمان ، و شمال به معنای چپ ، مقابل یمین به معنای راست است. [ 1 ] اصحاب شمال در اصطلاح قران کسانی هستند که در اثر تکذیب ، کفر ،
-
آیا اهل‌بیت(ع) در گفت‌وگوهای خود از کلمات و عباراتی که در عرف مردم رایج بوده و به ظاهر غیر مؤدبانه به نظر می‌رسد، نیز استفاده می‌کردند؟!
4739 1397/07/28 لغت شناسیمؤدبانه و غیرمؤدبانه بودن بسیاری از کلمات - و حتی رفتارها - تابع شرایط زمانی و مکانی و عرف مردم است و نمی توان به عنوان نمونه ، مؤدبانه بودن کلمات موجود در روایات و برخی اشعار کهن را با معیارهای امروز
-
معنای جمود و خمود در لغت و منابع دینی چیست؟
22908 1397/06/11 حدیثالف معنای جمود و خمود: جمود از ریشه جمد در اصل به معنای یخ بستن اب [ 1 ] و خشک شدن خون است. [ 2 ] و خمود از خمد به معنای فروکش کردن شعله اتش بدون این که کاملا خاموش شود ، به کار می رود ، [ 3 ] که می
-
با توجه به این‌که کلمه «زمان» منشأ فارسی دارد، آیا می‌توان وجود کلماتی، نظیر «صاحب الزمان» را در دعاها توجیه کرد و آیا احتمال جعلی بودن آنها نیست؟
6825 1397/06/06 لغت شناسیبا ان که واژه زمان ، مشابه واژه فارسی زمین است ، اما مشخص نیست که از عربی به فارسی رفته و یا از ریشه ای فارسی در زبان عربی مورد استفاده قرار گرفته است. به هر حال ریشه عربی زمن در کتب لغوی وجود دارد. ح
-
چرا در آیات قرآن کریم برای ارجاع به کلمه «انعام»، گاهی ضمیر مذکّر و در موارد دیگر، ضمیر مؤنث به کار گرفته می‌شود؟
9201 1397/05/25 تفسیردر ارتباط با این پرسش باید گفت ؛ به عنوان نمونه در دو ایه و ان لکم فی الانعام لعبره نسقیکم مما فی بطونه [ 1 ] و و ان لکم فی الانعام لعبره نسقیکم مما فی بطونها ، [ 2 ] ضمیری در دو عبارت بطونه و بطونها
-
دو جمع «أولوا، أولات» با دو جمع «ذوو، ذوات» با وجود ترادف معنایی که دارند، اما چه تفاوتی میان آنها وجود دارند؟
6680 1397/05/23 لغت شناسیکلمه اولو و اولات به معنای صاحب و دارای چیزی بودن ، مترادف با ذوو و ذوات است. این کلمات نیاز به مضاف الیه دارند و بدون ان ، معنای کاملی نداشته و مورد استفاده قرار نمی گیرند. اولو و اولات جمع هستند و ف
-
«عقوبت» و «عذاب» چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ آیا «عقوبت» مرتبط با مجازات‌های دنیوی و «عذاب» مرتبط با مجازات‌های اخروی می‌باشد؟ واژه‌های «عاقبت» و «عقبی» چطور؟
10231 1397/05/23 حدیثعقوبت و عذاب دو واژه تقریبا مترادف هستند و دلیلی هم وجود ندارد که یکی ویژه دنیا و دیگری مخصوص اخرت باشد. البته بیان این نکته نیز لازم است که واژه‌های عذاب ، عقاب و عقوبه عموما برای کیفر مورد استفاده
-
«وعده» و «وعید» در قرآن به چه معنا است، و تفاوت آنها چیست؟
27050 1397/05/22 قرآنوعد و وعید در لغت لغت شناسان معتقدند که واژه وعد هم در وعده خیر و هم در وعده شر کاربرد دارد ، ولى وعید فقط در وعده های تهدیدامیز مورد استفاده قرار می گیرد. [ 1 ] قران کریم هم در بشارت ها و هم در ته
-
معنای حدیث نفس و وسوسه چیست؟
37572 1388/07/11 حدیثوسوسه در لغت ، به معنای حدیث نفس ، و صدای پنهانی است ، و حدیث نفس که یک ترکیب اضافی می باشد- به معنای ؛ با خویشتن گفتن ، سخن با خویش گفتن ، به خود گفتن ، است. [ 1 ] وسواس ؛ یعنی صدای مخفی که از باد به
