گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:قواعد عربی)
-
امیرالمؤمنین علی(ع) پیرامون تعریف اسم و فعل و حرف چه فرموده است؟
7983 1397/05/18 حدیث1. در مورد پرسش مطرح شده نقل شده است که ؛ وقتی ابو الاسود دوئلى پیش امیرالمؤمنین علی ع امد ، ان حضرت کاغذی را به او داد که در ان چنین نوشته بودند: بسم الله الرحمن الرحیم ، کلام سه قسم است: اسم و فعل و
-
ریشه «کبت» که سه بار در قرآن مورد استفاده قرار گرفته است، معنایش چیست و چه تفاوتی با «ذلّت» دارد؟
7265 1397/05/17 تفسیرکبت و ذلت دو ریشه ای هستند که مشتقات انها تقریبا دارای یک معنا می باشند. الف کبت مصدر فعل کبت به معناى ذلت و خوارى است. کبت الله العدو ؛ یعنى خدا دشمن را خوار کرد. [ 1 ] همچنین کبت به معنای رد به عن
-
صفت قیوم که در قرآن کریم برای خدای متعال ذکر شده، به چه معنا است؟
19618 1397/05/14 تفسیرصفت قیوم در سه ایه [ 1 ] قران کریم برای خدای متعال امده است. این صفت در هر سه ایه بعد از صفت حی ذکر شده است: الله لا اله الا هو الحی القیوم . کلمه قیوم صیغه مبالغه ای برای کلمه قائم بوده ، و در لغت ب
-
در دعایی که تناسب ریشه‌ها در آن رعایت شده می‌خوانیم «یا فاطر بحق فاطمه». می‌دانیم که دو واژه «فاطر» و «فاطمه» از یک ریشه نیستند. پس دلیل این هم‌نشینی چیست؟
17187 1397/05/11 لغت شناسیپرسش مطرح ناظر به این دعا است: یا حمید بحق محمد یا عالی بحق علی یا فاطر بحق فاطمه یا محسن بحق الحسن و الحسین و منک الاحسان . [ 1 ] ابتدا باید گفت ؛ اگرچه در بیشتر فرازهای این دعا ، میان صفات خدا و
-
فرق میان غصه، غم و حزن چیست؟
19538 1397/05/07 لغت شناسیحزن ، جمع ان احزان ؛ در زبان فارسی به معنای اندوه ، غم ، و غصه است و با هم مترادف می باشند. [ 1 ] اگر چه سه واژه غصه ، غم و حزن معنایی نزدیک به هم دارند ، اما در مقام استعمال و کاربرد در لغت عرب ت
-
باب تفعیل از ریشه صدق(تصدیق، مصدّق، صدّق)، آیا متعدی بنفسه است و یا باید با حروف جرّ متعدی شود؟
7134 1397/04/12 صرف و نحوواژه صدق از ریشه صدق ، به باب تفعیل رفته و متعدی بنفسه [ 1 ] شده است. بنابر این ، مفعول این فعل طبیعتا در ایاتی چون و صدق المرسلین [ 2 ] باید بدون حرف جر و به صورت منصوب اورده شود ؛ اما ایاتی نظیر و ص
-
معنای کلمه «نوح» چیست؟ و چرا حضرت نوح(ع) به این نام نامگذاری شده است؟
27291 1397/03/31 لغت شناسیبرخی نوح را واژه ای غیر عربی و به معنای راحت گرفته اند. [ 1 ] اما این ریشه در عربی نیز وجود داشته و گزارش هایی نیز وجود دارد که نشانگر تناسب میان نام ان پیامبر و این ریشه است. واژه نوح مصدر ناح ینوح ب
-
واژگان «غبن»، «ضرر» و «خسران» چه تفاوتی با هم دارند؟
8395 1397/03/31 لغت شناسیمعنای این سه واژه نزدیک به هم است ، البته با مقداری تفاوت: 1. واژه غبن: الغبن ، بالتسکین ، فی البیع ، و الغبن ، بالتحریک ، فی الرای. و غبنت رایک ای نسیته و ضیعته ؛ [ 1 ] غبن به سکون با در خرید و فرو
-
تفاوت «جعل» با «بدل»، در چیست؟
4154 1397/03/28 لغت شناسیجعل ، دارای معانی مختلفی است ؛ مانند: 1. معنایی نزدیک به تقدیر ، تقریر و تدبیر که پس از خلق و ایجاد شی ، انجام می گیرد. البته گاهی همراه با خلق است که اعتبارا متاخر از ان تلقی می شود ؛ [ 1 ] مانند: ه
-
نقش حرف «لا» در ابتدای برخی سوگندهای قرآنی مانند آیه نخست سوره قیامت چیست؟
15954 1397/03/24 تفسیردر ابتدای برخی سوگندهای قرانی ، حرف لا در ابتدای سوگند امده است ؛ مانند ایات اول و دوم ابتدای سوره قیامت که می فرماید: لا اقسم بیوم القیامه و لا اقسم بالنفس اللوامه و نیز ایه ابتدایی سوره بلد. در ای
-
تفاوت میان «مشابه» و «کفو» در چیست؟
4333 1397/03/23 لغت شناسیمشابه ، به معنای نازل کردن شی در مقام شی دیگر نازل منزله ان به دلیل وجود یک مناسبت و مشابهت بین ان دو شی در صورت و ظاهر است. برخلاف مماثلت که شباهت در ماده و ذات است . [ 1 ] کفو بودن به معنای همسان
-
در آیه 8 سوره مبارکه ملک، ضمیر موجود در «خزنتها» به چه چیزی برمی‌گردد؟ آیا ممکن است به فوج برگردد؟
6265 1397/03/22 تفسیرخدای متعال در قران کریم و در توصیف حالات جهنم می فرماید: تکاد تمیز من الغیظ کلما القی فیها فوج سالهم خزنتها ا لم یاتکم نذیر ؛ [ 1 ] نزدیک است که از شدت خشم متلاشى شود هرگاه گروهى در ان افکنده شوند نگ
-
چرا در قرآن کریم، از جبرئیل و میکائیل به صورت «جبریل» و «میکال» یاد شده است؟
8262 1397/03/17 تفسیرنام جبریل سه بار ، [ 1 ] و نام میکال یک بار [ 2 ] در قران مجید امده و نام این دو فرشته بزرگ الهی در این کتاب مقدس به صورت جبرئیل و میکائیل ذکر نشده است. البته در گزارش های تاریخی و روایی و نیز در گفت
-
امامان معصوم(ع) گاه به یاران خود می‌فرمودند که مادرت به عزایت بنشیند(ثکلتک أمک)! آیا چنین سخنی زیبنده آن بزرگواران بود؟!
15848 1397/03/09 معصومیندر سیره عملی پیامبر اکرم ص و ائمه اطهار ع می بینیم که انها هم در مقابل دشمنان و هم در سخن گفتن با دوستان از عبارت ثکلتک امک استفاده می کردند. در این زمینه ، قبل از هر چیز لازم است به مفهوم شناسی کلمه
-
تعداد و ویژگی‌های «افعال مقاربه» را بیان کنید؟
17511 1397/02/31 صرف و نحوافعال مقاربه - در علم نحو - نامی است برای دسته‌ای از افعال که دلالت بر نزدیکی وقوع رخداد دارند. البته نامگذاری تمام این افعال به افعال مقاربه از باب تغلیب است ؛ زیرا فقط برخی از انها دلالت بر نزدیکی
-
تعداد و ویژگی‌های «افعال قلوب» را بیان کنید؟
25605 1397/02/28 صرف و نحویکی از نواسخ مبتدا و خبر که سبب تغییر معنایی و اعرابی انها می شوند ، افعال قلوب می باشد. دلیل نامگذاری این افعال به افعال قلوب این است که معنای انها قائم به قلب تغییر است ؛ یعنی این افعال با تغییر و ا
-
مراد از «تنافر»، «غرابت» و «مخالفت قیاس لغوی» در علم فصاحت و بلاغت چیست؟
14370 1397/02/26 صرف و نحوعلم بلاغت به سه بخش معانی ، بیان و بدیع تقسیم می گردد. یکی از مواردی که در بخش معانی مورد بررسی قرار می گیرد ، فصاحت کلمه است. کلمه فصیح کلمه ای است که دارای تنافر ، غرابت و مخالفت با قیاس لغوی نبا
-
راه تشخیص اسم جامد از اسم مشتق چیست؟
28254 1397/02/25 صرف و نحودر دانش صرف ، اسم مشتق چنین تعریف شده است: اسمی که دلالت بر یک حدث معنایی قائم به غیر به همراه صاحب ان حدث داشته باشد ، و از فعل گرفته شده باشد . اسم جامد نیز این گونه تعریف می شود: اسمی که بر ذات یا
-
«نواسخ» در ادبیات عرب، چه جایگاهی داشته و به چند گروه تقسیم می‌شوند؟
22228 1397/02/22 لغت شناسینواسخ در ادبیات عرب به کلماتی گفته می شود که در ابتدای جمله اسمیه قرار گرفته و اعراب اولیه مبتدا و خبر - که هر دو باید مرفوع باشند - را از میان برداشته ، سپس خود در انها عمل می نمایند ؛ یعنی اعراب جدی
-
تعداد و ویژگی‌های «افعال ناقصه» را بیان کنید؟
1457 1397/02/18 صرف و نحوفعل ناقص به فعلی گفته می‌شود که فی نفسه دلالتش تام نبوده و نیازمند جزئی است که دلالت ان‌را تمام نماید. [ 1 ] از نگاهی دیگر ، فعل ناقص فعلی است که برای تقریر فاعل [ 2 ] بر صفتی وضع شده است. [ 3 ] ب
-
«استعاره» چیست و چه اقسامی دارد و فرق آن با «تشبیه» چیست؟
43817 1397/02/09 فصاحت و بلاغتاستعاره در لغت از ریشه عور به معناى درخواست عاریه دادن چیزی است. [ 1 ] و در اصطلاح علم بلاغت ، به کار بردن لفظى است در غیر معناى حقیقی اش به جهت علاقه ، پیوند و مشابهتى که بین معناى حقیقی و معنای مجاز
-
فرق «افق مبین» و «افق اعلی» از نظر مفسران و عارفان چیست؟
9831 1397/02/06 تفسیربسیاری از مفسران معتقدند که افق مبین و افق اعلی دو اصطلاح اند که در حقیقت بیانگر یک واقعیت اند. افق مبین افق روشن به معناى ناحیه ی ظاهر است ، اما ظاهرا اشاره به بالافق الاعلى ؛ یعنی بلندترین افق دارد
-
حرف جر «مِنْ» در آیه «یغفر لکم من ذنوبکم...»، چه نقشی دارد؟ آیا مراد از آیه، آمرزش تمام گناهان است و یا بخشی از گناهان؟
6806 1397/02/01 تفسیرمفسران در مورد جایگاه کلمه من در ایه یغفر لکم من ذنوبکم... ، [ 1 ] اختلاف نظر دارند. برخی معتقدند من در این جمله زائده بوده و تنها براى تاکید است ؛ زیرا ایمان به خدا باعث بخشودگى تمام گناهان گذشته می
-
در سوره نوح(ع) به نقل از حضرتشان آمده است که آنان را جهراً خواندم و سپس به آنان اعلان کردم. تفاوت میان «جهر» و «اعلان» چیست؟
5945 1397/01/30 تفسیرحضرت نوح ع با پروردگار خویش مناجات می کند که من انجام وظیفه کردم و از قوم خود شکایت می نماید که دعوتم سودی نداشت. در همین راستا ، حضرتشان عرضه می دارد که با صداى بلند و اشکارا و مخفیانه و به هر نحوی ک
-
چند فعل مدح و ذمّ وجود دارد و ویژگی آنها چیست؟
1023 1397/01/29 صرف و نحوافعال مدح و ذم چهار تا هستند: نعم ، حبذا ، بئس ، سا . نعم و حبذا برای مدح و ستایش و بئس و سا برای ذم و نکوهش به کار می‌روند. [ 1 ] علاوه بر ویژگی معنایی بالا ، ویژگی لفظی افعال مدح و ذم ان است که
-
آیا توصیه اخلاقی مشهور «از تو حرکت از خدا برکت»، ریشه در آموزه‌های قرآنی دارد؟
11589 1397/01/20 تفسیرایه ای که تصریح بر این معنا داشته باشد در قران وجود ندارد ، اما در عین حال می توان این معنا و این توصیه اخلاقی را از چندین ایه در فرازهای مختلف قرانی برداشت کرد ؛ مانند: 1. اى کسانى که ایمان اورده ای
-
آیا کلمه «بصطة» در قرآن از ریشه «بسط» است؟ پس چرا با «صاد» نوشته می‌شود؟
11473 1397/01/08 لغت شناسیشاید ننوشتن این کلمه با سین به جهت حفظ و اتحاد رسم الخط نسخ قران باشد. ضمن این که بسطه و بصطه هر دو به یک معنا هستند. حرف س کوچکی که در بالای حرف ص در کلمه بصطه و در ایه 69 سوره اعراف وجود دارد ، به
-
تفاوت «بصیرت» و «فرقان» که به هر دوی آنها در قرآن اشاره شده چیست؟
7783 1397/01/07 لغت شناسیفرقان واژه فرقان از ریشه فرق به معنای جدایی است ؛ به همین جهت به گروهی از مردم که به گونه ای از دیگران جدا هستند ، مثلا مذهب یا اداب و رسوم ویژه ای دارند ، فرقه گفته می شود ؛ چنان که گروهی از ملائکه
-
معنای «تحکیم» یا «حکمیت» که خوارج، معتقد به آن‌را کافر می‌دانستند چیست؟
6881 1397/01/03 جنگهای امام علی عتحکیم و حکمیت از ریشه حکم به معنای داوری کردن است. حکم ، حکیم و حاکم از صفات خداوند بوده و از نظر معنا نزدیک به هم می باشند و همگی معنای داور را می دهند. حکومت در اصل به معنای جلوگیری از ستم می باش
-
فعل منحوت چیست؟
15219 1396/12/23 صرف و نحووا ژه منحوت اسم مفعول از ماده نحت است که به معنای تراشیدن چوب و ساختن اشیا و وسائل از ان است. [ 1 ] بنابراین ، منحوت ؛ یعنی چیزی که از طریق تراشیدن چیز دیگر ، حاصل شده است. یکی از اصطلاحات علم صرف ،
-
ریشه و فلسفه کلمه «آمین» چیست؟ آیا این کلمه در قرآن آمده و نیز آیا ربطی به «آمن» خدای مصریان باستان دارد؟
27046 1396/12/17 لغت شناسیواژه امین و امین به مد و قصر [ 1 ] بعد از دعا و درخواست از خداوند استعمال می شود. برخی از لغت شناسان گفته اند: امین مرکب از یک فعل و اسم بوده و معنای ان اللهم استجب لی است ؛ یعنی: خدایا ! دعایم را به
-
حضرت خضر(ع) نوجوانی را قبل از وقوع جنایت کشت، پس چرا امام علی(ع) با آن‌که می‌دانست که ابن ملجم قاتل ایشان است، از کشتن او خودداری کرده و آن‌را قصاص قبل از جنایت دانست؟!
8896 1396/11/16 تفسیران ولی خدا که نامش را خضر اعلام کرده اند و مدتی را با حضرت موسی ع سپری کرد ، در این مدت همراهی - مانند دیگر پیامبران و اولیا - مامور به ابلاغ و اجرای تکالیف تشریعی نبود ، بلکه ماموریت ایشان ، اجرای بر
-
ترجمه صحیح عبارت «أَ فَإِنْ مِت» در آیه 34 سوره انبیاء چیست؟ «اگر مُردی» یا «اگر بمیری»؟
5270 1396/11/15 لغت شناسیا فان مت فهم الخالدون اگر تو بمیری ایا انان تا ابد زنده خواهند ماند ؟ ! واژه مت از ریشه موت و صیغه مفرد مخاطب از فعل ماضی است و با ان که اولین صیغه ماضی ان مات است ، اما مانند موارد مشابه ، در صیغه ش
-
چرا در مواردی نظیر «أورثتموها»، «کرهتموهن» و ... در انتهای بسیاری افعال موجود در قرآن و میان دو ضمیر منصوبی متصل به آن، یک «واو» اضافه وجود دارد؟
8425 1396/11/09 صرف و نحوافعالی که فاعل ، نائب فاعل و یا مفعول به انها ضمیر متصل بارز کم و تم بوده و بعد از ان نیز یک ضمیر منصوبی قرار گیرد ، حرکت میم انتهای فعل که در حالت عادی ساکن است ، ابتدا به ضمه تغییر یافته ، سپس اشباع
-
توصیف قرآن کریم به «حبل المتین» به چه معنا است؟
43720 1396/10/23 تفسیرحبل در لغت ، به معنای ریسمانی طولانی و محکم است که با ان چیزی را می بندند. [ 1 ] در نگاهی دیگر ، حبل عبارت است از چیزی کشیده طویل که برای رسیدن به مقصود به ان چنگ می اندازند. و این وسیله ای است که هم
