شیعه چه می گوید(طبقه بندی موضوعی:هستی شناسی)
-
از مساوقت وحدت با وجود، چگونه به وحدت وجود خدا می‌رسیم؟
244 1403/06/20 وحدت وجودمساوقت وجود و ماهیت به این معنا است که این دو مفهوم هم از نظر مصداق و هم از نظر جهت صدق با هم مساوی هستند ؛ [ 1 ] یعنی وجود از ان جهت که وجود است واحد بوده ، و واحد نیز از ان جهت که واحد است ، موجود خ
-
قاعده «کل ممکن زوج ترکیبی» را توضیح دهید؟
868 1402/10/21 --- مشابه ---قاعده کل ممکن زوج ترکیبی ، از مهم‌ترین قواعد فلسفی است ، و در حکمت متعالیه جایگاه ویژه دارد. بر اساس این قاعده ، ریشه‌ی هرگونه ترکیب و امتزاج را باید در معنای امکان ذاتی جست‌وجو کرد ، چنان‌که بساطت و
-
آیا فلاسفه معتقدند که «قانون علیت» قابل اثبات نیست؟!
669 1402/09/19 --- مشابه ---قانون علیت از بدیهی‌ترین قوانین عقلی بوده و انکار ان مساوی با فرو ریختن بنیان تمام علوم و دانش‌ها است ، [ 1 ] تا جایی که برخی از اندیشمندان معتقدند ، این قانون به اندازه‌ای روشن و بدیهی است که حتی انک
-
چه دلایلی وجود دارد که نفس انسان‌ها بسیط است؟
888 1402/08/29 --- مشابه ---نفس انسان به دلیل اینکه موجودی غیر مادی است ، [ 1 ] به طور طبیعی دارای اجزای مادی نخواهد بود ؛ و فلاسفه به همین دلیل ، نفس را بسیط می‌دانند ؛ اما از طرف دیگر و از ان جهت که نفس دارای ابعاد مختلف اس
-
چگونه استدلال خداناباوران به «برهان وحی‌های متناقض» در نفی خدا را پاسخ می‌دهید؟
1620 1402/08/14 تفسیریکی از استدلال‌‌هایی که بعضی از خداناباوران برای نفی وجود خدا به کار می‌گیرند ، برهان وحی‌های متناقض است. انها در توضیح برهان خود می‌گویند: ادیان گوناگونی وجود دارند که اموزه‌های خود را مبتنی بر وحی
-
«برهان علیت» یکی از دلایل اثبات وجود خداست، پس چگونه برخی با استفاده از همین برهان، در صدد نفی وجود خدا برآمده‌اند؟!
1371 1402/07/26 علیت و معلولیتبرهان علیت که به نامهای برهان علت اول ، برهان سببیت و برهان کیهان‌‌شناختی نیز خوانده می‌شود ، با ان‌که یکی از برهان‌های محکم جهت اثبات وجود خدا است ؛ اما همان‌گونه که در پرسش امده است ، برخی د
-
برخی خداناباوران، با استناد به «برهان جهان سازنده»، جهان هستی را بی‌نیاز از آفریننده می‌دانند! نظر شما در مورد این برهان چیست؟
1973 1402/07/18 --- مشابه ---برهان جهان سازنده ، به این معنا است که جهان ، خود سازنده خود است و نیاز به افریننده‌ای غیر از خود ندارد ؛ این برهان هر چند از سوی فیزیکدان شناخته‌شده‌ای مطرح شده است ؛ اما نادرستی ان از نظر عقلی واضح
-
از دیدگاه عقل، تداوم سلسله علل و پایان نیافتن آنها به علتی که خود معلول نباشد، محال است؛ اما چگونه ازل و ابد که تداوم سلسله‌وار زمان‌هایی بی‌نهایت هستند، محال نیست؟!
1406 1402/01/22 علیت و معلولیتتسلسل علل به این جهت محال است که لازمه‌اش تناقض می‌باشد ؛ زیرا در ان‌جا توقف وجودی مطرح است که از یک‌سو تا علت تحقق پیدا نکند معلول محقق نمی‌شود ، و از سوی دیگر چون علت‌ها هیچ‌گاه به علتی که خود معل
-
در مورد این اصل فلسفی که «موجود بسیط نمی‌تواند هم فاعل باشد و هم قابل» توضیح دهید؟
2505 1401/12/07 --- مشابه ---در فلسفه قاعده‌ای است که می‌گوید: موجود بسیط هرگز نمی‌تواند هم فاعل باشد و هم قابل البسیط لا یمکن ان یکون فاعلا و قابلا . ملاصدرا برای اثبات برخی از مسائل به این قاعده استدلال کرده و ان‌را معتبر دان
-
بر اساس قواعد فلسفی، آیا هر موجودی که علتش کامل‌تر باشد، خود آن موجود نیز کامل‌تر خواهد بود؟
2906 1401/11/06 --- مشابه ---هر موجودی که علتش کامل‌تر باشد ، خود ان موجود هم کامل‌تر خواهد بود. این قاعده را شیخ اشراق مطرح نموده و برای اثبات برخی مسائل به ان استناد کرده است. وی می‌گوید: فما ورا نور الانوار ، ای من الانوار ال
-
در مورد قاعده فلسفی «کلّ أزلى لا یمکن أن یفسد» توضیح دهید؟
1639 1401/10/07 --- مشابه ---قاعده کل ازلى لا یمکن ان یفسد را نخستین فیلسوف اسلامى ، یعقوب بن اسحاق کندى متوفى 258 ه ـ ق مورد بحث و گفت‌وگو قرار داده و دیگر فلاسفه اسلامی نیز در کتاب‌های خود به ان اشاره نموده‌اند. بیان قاعده و
-
قاعده فلسفی «کلّ ذی ماهیّة معلول»، به چه معنا است؟
1334 1401/09/14 --- مشابه ---یکی از موضوعات فلسفی که بهمنیار ان‌را در مباحث حرکت کتاب التحصیل به مناسبتی مطرح کرده ، قاعده کل ذی ماهیه معلول است ، ولی چون ایشان در مقام بیان این قاعده نبود ، برای اثباتش استدلالی نیاورد. وی می‌گوی
-
چرا بر اساس قاعده «علّیّة کل شیء لنفسه محال»، هیچ چیزی نمی‌تواند علت خودش باشد؟
1547 1401/08/09 هستی شناسیعلیه کل شی لنفسه محال ، یعنی هیچ‌گاه شی چیزی نمی‌تواند علت خودش باشد ؛ زیرا علت همواره بر معلول مقدم است ؛ یعنی هنگامی که گفته می‌شود الف علت ب است ، مقصود این است که هستی ب از هستی الف است ؛ و این مع
-
برهان حرکت و یا قاعده فلسفی «کل متحرک فله محرک غیره» را توضیح دهید؟
2445 1401/08/04 هستی شناسییکی از براهینی که برخی از حکیمان برای اثبات وجود خداوند اقامه می‌کنند ، برهان حرکت است ؛ از این برهان گاهی به قاعده فلسفی کل متحرک فله محرک غیره تعبیر اورده می‌شود که به گونه‌‌های مختلف تبیین شده اس
-
حیثیت اطلاقی به چه معنا است؟
1661 1401/07/17 هستی شناسیاگر اتصاف موضوع به محمول به هیچ کدام از حیثیت‌های تعلیلی و تقیدی مقید نباشد ، می‌گویند محمول به حیثیت اطلاقی بر موضوع حمل می‌شود ، مثلا موضوع در گزاره حق تعالی موجود بالذات است ، بدون حیثیت تعلیلی موج
-
قاعده فلسفی «کل ممکن محفوف بالوجوبین» را توضیح دهید؟
2352 1401/06/22 --- مشابه ---معنای این قاعده فلسفی ان است که هر ممکن الوجوبی برای وجود خویش نیازمند دو وجوب است ؛ یعنی هر موجودی که به حسب مقام ذات خود ممکن باشد ، پیوسته در اغوش دو ضرورت است که از انها با نامهای وجوب سابق و وجو
-
قاعده «کل مجرد عاقل» را توضیح دهید؟
2181 1401/06/20 --- مشابه ---قاعده کل مجرد عاقل یا کل مجرد فهو عاقل از جمله قواعد بسیار مهم فلسفی است که در سرفصل علم و مباحث مربوط به نفس ناطقه ، همچنین علم حضوری و دانش ذاتی ، که خوداگاهی دائمی انسان را می‌توان با ان توجیه نمود
-
قاعده «کل عاقل فهو معقول» در مقام بیان چه حقیقتی است؟
1703 1401/06/19 --- مشابه ---بر اساس قاعده‌ای فلسفی ، هر انچه عاقل باشد معقول نیز خواهد بود ؛ زیرا هرگاه یک شی ، شی دیگری را تعقل نموده و با عقل خود ان‌را مورد ارزیابی قرار دهد ، تعقل دیگری نیز به وقوع می‌پیوندد ؛ زیرا زمانی که
-
آیا هر موجود عرضی لزوما باید به یک موجود ذاتی پیوند بخورد؟ اثبات این قاعده، چه کاربردهایی دارد؟
2853 1401/06/15 --- مشابه ---یکی از قواعد فلسفی ان است که هر موجود بالعرضی ناچار باید به یک موجود بالذات منتهی گردد ؛ زیرا عرض همواره تابع است ، و موجود بالعرض محکوم به احکام عرض است. تابع بودن عرض ، موضوعی است که تمام حکیمان ان
-
قاعده فلسفی «کلّ ذی ماهیه معلولٌ»، به چه معنا است؟
2006 1401/06/12 هستی شناسییکی از موضوعات فلسفی که بهمنیار ان‌را به مناسبتی در مباحث حرکت مطرح کرده ، قاعده کل ذی ماهیه معلول است ، ولی چون در مقام بیان این قاعده نبود ، برای اثباتش استدلالی نیاورد. وی می‌گوید: ذلک انه ثبت للحو
-
«برهان امتناع امکان بالغیر» چیست و چرا امکان بالغیر ممتنع است؟
3197 1401/06/08 هستی شناسیامتناع امکان بالغیر وجوب ، امتناع و امکان ؛ یعنی اصول کیفیات و عناصر عقود که به انها مواد ثلاث نیز گفته می‌شود ، از جمله معانی‌ای هستند که در لوح نفس انسانی بدون هیچ‌گونه واسطه نقش می‌بندند و از امور
-
منظور از صور موجودات که در عالم مثال وجود دارد چیست؟ آیا حوادث این عالم از عالم مثال نازل شده و سپس به آن عالم برمی‌گردد؟ آیا این موضوع با اختیار انسان منافات ندارد؟
2134 1401/05/25 تجرد یا مادیت صور نوعیمنظور از صور در این‌جا ، صورت طبیعی یا همان نوع است ؛ یعنی موجودات طبیعی. مقصود از حوادث ، همان پدیده است و نه تنها حوادث به معنای وقایع ناگوار. مراد از عود دوباره این است که حقایق هستی همان‌گونه در ا
-
چرا وجود را بسیط می‌دانیم و حد نداشتن وجود معنایش چیست؟
2339 1401/04/28 معقول ثانیبسیط بودن حقیقت وجود امری بدیهی و روشن است ؛ زیرا اگر مرکب باشد یا از اجزای موجود ترکیب می‌یابد یا از اجزای معدوم ؛ ترکیب از اجزای معدوم به معنای عدم ترکیب است و ترکیب از اجزای موجود به معنای ترکیب ی
-
معنای جعل بسیط چیست و چه تفاوتی با جعل تألیفی دارد؟
2943 1401/03/28 کثرت موجوداتخورشید وجود دارد ، خورشید گرم است . تفاوت جعل بسیط با جعل تالیفی ، همان تفاوت دو مثال بالا است که یکی در صدد اثبات اصل وجود خورشید بوده ؛ اما دیگری بعد از مفروض‌دانستن وجود خورشید به دنبال اثبات مو
-
چرا تخلف معلول از علت تامه محال است؟
2065 1401/02/25 علیت و معلولیتمحالبودن تخلف معلول از علت تامه ، از جمله مسائلی است که در تفکر فلسفی نقشی اساسی دارد ، به گونه‌ای که می‌توان ان‌را زیربنای بسیاری از مسائل ، بلکه جمیع مسائل فلسفی دانست ؛ زیرا اگر تخلف معلول از علت
-
آیا نیستی و عدم از دیدگاه عقل، شمارش‌پذیر نیست؟!
2393 1401/02/19 علیت و معلولیتعدم و نیستی در نظر عقل چیزی نیست که بتوان ان‌را متعدد به شمار اورد ؛ یعنی پیش از هستی و پس از هستی چیزی وجود ندارد که بتوان ان‌را واحد یا متعدد نامید. نیستی نه ماهیت دارد و نه ذات ؛ در مورد نیستی چیزی
-
«معطی الشیء لا یکون فاقداً له» آنکه دارای چیزی نباشد، نمی‌تواند آن را هدیه کند!
کاربرد این قاعده فلسفی چیست؟
3170 1400/12/18 علیت و معلولیتواضح است که یک فرد بخشنده ، تنها زمانی می‌تواند چیزی را ببخشد که خود دارای ان باشد ؛ چرا که بخشش در مقام ناداری هرگز امکان ندارد. مفاد این قاعده به مقتضای فطرت سالم ثابت شده است: ذات نایافته از هستی‌ب
-
قاعده «العرض لا یبقی زمانین»؛(عرض در دو زمان به یک حالت باقی نمی‌ماند) را توضیح دهید؟
2143 1400/12/14 جوهر و عرضعرض در دو زمان به یک حالت باقی نمی‌ماند ، بلکه همواره متجدد است و در هر ان در حال تغییر است . این قاعده را نخستین بار متکلمان اشعری به بحث گذاشته و برای اثبات ان برهان اقامه کرده‌اند. قدمای معتزله نیز
-
آیا از نظر فلسفی، سایه امری وجودی است؟ اگر آری، دلیل آن چیست؟!
2348 1400/07/21 کثرت موجوداتسایه از ان جهت که عدم نور است و عدم محض نیست ؛ بنابراین بهره‌ای از وجود دارد. توضیح اینکه سایه به جایی گفته می‌شود که قابلیت برای روشنایی داشته باشد. مثل یک طرف دیوار که مخالف با جهت خورشید است ؛ ا
-
هستی‌شناسی در علوم تربیتی به چه معنا است؟
3884 1400/06/31 هستی شناسیپرسشهایی مانند اینکه چه چیزهایی وجود دارند ؟ یا ممکن است وجود داشته باشند ؟ و نیز گروه‌‌بندی موجودات ، از مباحث هستی‌شناسی به شمار می‌ایند. به عبارت دیگر ، هستی‌شناسی ، مطالعه فلسفی طبیعت هستی ، شد
-
وجود انشائی به چه معنا است؟
5248 1400/01/11 هستی شناسیوجود انشائی یکی از اصطلاحات در علم اصول است ؛ این اصطلاح ظاهرا اولین بار توسط اخوند خراسانی به کار گرفته شده است. در اینکه مقصود اخوند از وجود انشائی چیست ؟ تعبیرات دانشمندان علم اصول در تفسیر ان مخ
-
آیا حرکت هم شعور دارد و خداوند را ذکر و تسبیح می‌گوید؟
3485 1399/06/25 حرکت جوهریحرکت موجودات ، هر چند وابسته‌ی به موجودات است ، اما حقیقتی است که بر اصل ذات موجود اضافه شده است ؛ مثلا گربه دارای ذاتی است مرکب از اجزا که گاهی خوابیده و گاهی در حرکت است ؛ حرکت یک وضعیتی جدای از وضع
-
مکتب «دئیسم» معتقد است که خداوند وجود دارد، اما در امور جهان، مداخله مستقیم ندارد؛ زیرا چنین دخالتی موجب پایین آوردن مرتبه‌ی الوهیت و خداوندی می‌شود! نظر اسلام در این مورد چیست؟
10576 1399/02/11 علیت و معلولیتمداخله و دخالت مستقیم خداوند در امور جهان را در دو بعد می‌توان بررسی کرد: بعد تکوینی و مدیریت فیزیک جهان هستی ؛ مداخله خداوند از این بعد نیز به دو گونه قابل تصور است: الف دخالت مستقیم و بدون واسطه خ
-
معنای بغض تکوینی چیست؟
3181 1399/01/08 هستی شناسیاصطلاحی با عنوان بغض و دشمنى تکوینی [ 1 ] خدا در برخی منابع امده ، و معنایش نیز این‌گونه بیان شده است که علم ازلی و دانایى خدا به اینده و به قرارگرفتن افراد احمق و بی‌خرد در مقام پست ، و شایسته نبودن
-
چرا این اصل فلسفی که «هر حادثی محدثی دارد» - و نیز هر اصل فلسفی دیگر - را برگرفته از دانشی تجربی و خطاپذیر ندانیم؟!
5084 1398/09/06 علیت و معلولیتحادث یعنی موجودی که زمانی نبوده و الان موجود است ؛ بنابراین بدون ان‌که نیاز به تجربه باشد - عقل حکم می‌کند که چنین موجودی خود بخود ایجاد نشده و نیاز به وجوداورنده دارد. [ 1 ] فلسفه هر چند از تجرب
