گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:منطق و فلسفه)
-
قاعده فلسفی «کلّ ذی ماهیه معلولٌ»، به چه معنا است؟
1981 1401/06/12 هستی شناسییکی از موضوعات فلسفی که بهمنیار ان‌را به مناسبتی در مباحث حرکت مطرح کرده ، قاعده کل ذی ماهیه معلول است ، ولی چون در مقام بیان این قاعده نبود ، برای اثباتش استدلالی نیاورد. وی می‌گوید: ذلک انه ثبت للحو
-
«برهان امتناع امکان بالغیر» چیست و چرا امکان بالغیر ممتنع است؟
3088 1401/06/08 هستی شناسیامتناع امکان بالغیر وجوب ، امتناع و امکان ؛ یعنی اصول کیفیات و عناصر عقود که به انها مواد ثلاث نیز گفته می‌شود ، از جمله معانی‌ای هستند که در لوح نفس انسانی بدون هیچ‌گونه واسطه نقش می‌بندند و از امور
-
منظور از صور موجودات که در عالم مثال وجود دارد چیست؟ آیا حوادث این عالم از عالم مثال نازل شده و سپس به آن عالم برمی‌گردد؟ آیا این موضوع با اختیار انسان منافات ندارد؟
2096 1401/05/25 تجرد یا مادیت صور نوعیمنظور از صور در این‌جا ، صورت طبیعی یا همان نوع است ؛ یعنی موجودات طبیعی. مقصود از حوادث ، همان پدیده است و نه تنها حوادث به معنای وقایع ناگوار. مراد از عود دوباره این است که حقایق هستی همان‌گونه در ا
-
چرا وجود را بسیط می‌دانیم و حد نداشتن وجود معنایش چیست؟
2295 1401/04/28 معقول ثانیبسیط بودن حقیقت وجود امری بدیهی و روشن است ؛ زیرا اگر مرکب باشد یا از اجزای موجود ترکیب می‌یابد یا از اجزای معدوم ؛ ترکیب از اجزای معدوم به معنای عدم ترکیب است و ترکیب از اجزای موجود به معنای ترکیب ی
-
آیا درک ما از واقعیت حاوی خیال‌پردازی بوده و با اصل واقعیت متفاوت است؟
2045 1401/04/11 --- مشابه ---اگر ادعای موجود در پرسش که درک ما حاوی مقداری خیال‌پردازی است ، خود مطابق با واقعیت باشد ؛ یعنی خیال‌پردازی در ان دخالت نداشته باشد ؛ دیگر نمی‌توان گفت تمام انچه را که انسان درک می‌کند مطابق واقعیت نی
-
غایت و پایان حرکت وجودی و ایجابی چیست؟
2167 1401/03/30 غایت شناسی1. حرکت در بیان فلسفی عبارت است از: تغییر تدریجی یا خروج تدریجی چیزی از قوه به فعل ؛ یعنی حرکت ، نحوه وجودی است که شی‌ای به واسطه‌ی ان به تدریج از حالت قوه خارج شده و به فعلیت می‌رسد. [ 1 ] مقصود از
-
معنای جعل بسیط چیست و چه تفاوتی با جعل تألیفی دارد؟
2880 1401/03/28 کثرت موجوداتخورشید وجود دارد ، خورشید گرم است . تفاوت جعل بسیط با جعل تالیفی ، همان تفاوت دو مثال بالا است که یکی در صدد اثبات اصل وجود خورشید بوده ؛ اما دیگری بعد از مفروض‌دانستن وجود خورشید به دنبال اثبات مو
-
«الشیء ما لم یجب لم یوجد». توضیح مختصری در مورد این قاعده فلسفی ارائه نمایید؟
4116 1401/03/08 رابطه واجب و ممکندر ارتباط با این قاعده باید گفت ؛ هر ممکن الوجود ماهیت که نسبت به وجود و عدم ، حالتی کاملا مساوی دارد ، هرگاه بخواهد از حالت تساوی خارج شده و موجود شود ، نیازمند مرجح و علتی خواهد بود ؛ و ان مرجح و عل
-
آیا برهان صدیقین مبتنی بر تعصب بیش از حد به جایگاه عقل و بی‌مهری به علوم تجربی نیست؟
2111 1401/03/07 برهان صدیقیناولا: عقل نیرو و توانایی است که همه‌ی نیروهای ادراکی انسان حواس ، تخیل ، حافظه و ... تحت اشراف و نظارت او عمل می‌کنند. البته رابطه بین عقل و حس دو سویه است ؛ یعنی عقل بسیاری از حقایق را از راه حس و تج
-
حضور و وابستگی موجودات مادی به خداوند چگونه قابل توجیه است؟ ارتباط یک موجود مادی با صورت عقلی و مثالی‌اش چگونه است؟
2255 1401/02/29 علم غیب. در مورد پرسش اول می‌توان مشکل را به این صورت حل کرد که بر اساس فلسفه‌ی اسلامی و حکمت متعالیه ، عالم ماده از ان جهت که معلول عالم عقول و عالم مثال است ، وجودش عین تعلق و وابستگی به ان عوالم است ، پس
-
جایگاه anthropomorphize به معنای انسان‌وارگی در کسب معارف چیست؟
2308 1401/02/28 مبدأ شناسیانتیپومورفیزید ، anthropomorphize یا انسان‌انگاری و انسان‌وارگی به معنای تعبیر انسان‌گونه از هرگونه مفهوم یا هر چیزی است ؛ مثل این‌که در معارف دینی ، براى خدا جنبه انسانى قائل شویم. [ 1 ] در مورد جای
-
«ثبوت شیء لشیء فرع لثبوت المثبت له». توضیح مختصری در ارتباط با این قاعده فلسفی و ناهمخوانی آن با ثبوت ماهیت برای وجود ارائه نمایید.
3476 1401/02/26 منطق ارسطو و دیالکتیکقاعده ثبوت شی لشی ، فرع ثبوت المثبت له که در کتاب‌های فلسفی به نام قاعده فرعیت معروف شده است ، به زبان ساده عبارت است از این‌که ثبوت یک چیز برای چیز دیگر تنها هنگامی می‌تواند صحیح باشد که ان چیز دیگر
-
چرا تخلف معلول از علت تامه محال است؟
2040 1401/02/25 علیت و معلولیتمحالبودن تخلف معلول از علت تامه ، از جمله مسائلی است که در تفکر فلسفی نقشی اساسی دارد ، به گونه‌ای که می‌توان ان‌را زیربنای بسیاری از مسائل ، بلکه جمیع مسائل فلسفی دانست ؛ زیرا اگر تخلف معلول از علت
-
آیا نابودی خود به خودی موجودات امکان‌پذیر نبوده و هیچ چیزی -حتی حرکت- به خودی خود نابود نمی‌شود
1677 1401/02/24 فلسفهقاعده فلسفی الشی لا یعدم بذاته ، قاعده‌ای است که به مقتضای ان ، هیچ چیزی خود به خود نابود نمی‌شود و ذات شی هرگز مقتضی نیستی خود نیست ، بلکه همواره نیستی عارض بر ذات شی می‌شود ؛ زیرا اگر ذات هر چیزی نی
-
آیا هر موجودی که از ماده و لوازم آن مجرد باشد، به هیچ وجه قابل تکثیر نیست؟
2843 1401/02/24 فلسفهکل مجرد عن الماده ، نوعه منحصر فی فرده . هر موجودی که دارای ماده و لوازم ان نیست ، پیوسته نوع منحصر به فرد بوده و به هیچ وجه قابل تکثیر نیست ؛ زیرا تکثر افراد در هر نوعی از انواع ، همیشه از طریق عوارض
-
آیا از راه برهان نمی‌توان به حقیقت یک شیء و یا به تعبیر منطقی، به حدّ آن دست یافت؟
1200 1401/02/19 منطقدر نگاه و نظر اهل منطق ، معرفت و شناخت حقیقت یک شی که حد ان به شمار می‌اید ، هرگز از راه برهان به دست نمی‌اید ؛ زیرا هر حدی نسبت به محدود خود همواره یک امر ذاتی به شمار می‌اید و چیزی که نسبت به یک شی
-
آیا نیستی و عدم از دیدگاه عقل، شمارش‌پذیر نیست؟!
2355 1401/02/19 علیت و معلولیتعدم و نیستی در نظر عقل چیزی نیست که بتوان ان‌را متعدد به شمار اورد ؛ یعنی پیش از هستی و پس از هستی چیزی وجود ندارد که بتوان ان‌را واحد یا متعدد نامید. نیستی نه ماهیت دارد و نه ذات ؛ در مورد نیستی چیزی
-
معنای اصطلاحات «علت تامه»، «علت ناقصه» و «علت مُعد» چیست؟
9669 1401/02/11 بیشتر بدانیددر پاسخ به این پرسش باید به تفاوت انواع علت‌ها دقت کرد که از یک نگاه به علت تام ، علت ناقص و علت معد تقسیم مىشود: علت تام: علتی است که وجود او موجب وجود معلول خواهد شد ، و عدم او عدم معلول را در پی
-
در مباحث منطقی؛ چرا جنس را یک ماهیت مبهمه می‌دانند؛ اما نوع را این‌گونه ارزیابی نمی‌کنند؟
2609 1401/01/21 معقول ثانیبیگمان جنس مانند دیگر کلیات منطقی در زمره‌ی معقولات ثانی به شمار می‌اید. در این مسئله نیز تردید وجود ندارد که بین این ماهیت و سایر ماهیات یک تفاوت اشکار وجود دارد. تفاوت بین ماهیت جنس با دیگر ماهیات
-
«معطی الشیء لا یکون فاقداً له» آنکه دارای چیزی نباشد، نمی‌تواند آن را هدیه کند!
کاربرد این قاعده فلسفی چیست؟
3065 1400/12/18 علیت و معلولیتواضح است که یک فرد بخشنده ، تنها زمانی می‌تواند چیزی را ببخشد که خود دارای ان باشد ؛ چرا که بخشش در مقام ناداری هرگز امکان ندارد. مفاد این قاعده به مقتضای فطرت سالم ثابت شده است: ذات نایافته از هستی‌ب
-
قاعده «العرض لا یبقی زمانین»؛(عرض در دو زمان به یک حالت باقی نمی‌ماند) را توضیح دهید؟
2117 1400/12/14 جوهر و عرضعرض در دو زمان به یک حالت باقی نمی‌ماند ، بلکه همواره متجدد است و در هر ان در حال تغییر است . این قاعده را نخستین بار متکلمان اشعری به بحث گذاشته و برای اثبات ان برهان اقامه کرده‌اند. قدمای معتزله نیز
-
رئوس ثمانیه چیست؟ و چه فرقی با اجزای علوم دارد؟
17077 1400/11/27 موضوع علمرئوس ثمانیه معمول است که دانشمندان و نویسندگان در کتاب‌ها و قبل از وارد شدن در یک دانش ، هشت مطلب را در مورد ان علم به عنوان مقدمه بیان می‌کردند و معتقد بودند که دانش‌اموز با دانستن این مقدمات ، بهتر
-
خداوندی که بسیط است، چگونه می‌تواند دارای همه‌ی کمالات باشد؟
3738 1400/11/20 صفات واجباین موضوع از مسائل مهم فلسفی است ؛ درک دقیق و عمیق ان نیاز به ممارست در علوم فلسفی دارد ؛ اما انچه که می‌توان به ان اشاره کرد این است همه‌ی کمالات در بسیط حقیقی که خداوند است به صورت اجمال ، یعنی به ص
-
قاعده «امکان اشرف» چیست و چه تفاوتی با قاعده «امکان اخسّ» دارد؟
4390 1400/11/19 مبدأ شناسیقاعده امکان اشرف عبارت است از این‌که در تمام مراحل وجود ، لازم است ممکن اشرف موجود ممکنى که از حیث وجودى والاتر و شریف‌تر است ، بر ممکن اخس موجود ممکنى که از حیث رتبه وجودى در مرتبه‌اى پایین‌تر قرار د
-
اصطلاح تحصیل حاصل به چه معنا است؟
13672 1400/11/11 معرفت شناسیتحصیل حاصل ؛ کنایه از دریافت دریافته است ؛ یعنی به دست اوردن چیزی که شخص از قبل ، ان‌را دارد. در مواردی که مورد طلب موجود باشد ، تحصیل حاصل محال است ؛ مانند پر کردن ظرف پر. کاربرد اصلی این قاعده در مب
-
حکم الامثال فی ما یجوز و فی ما لا یجوز واحد. این اصطلاح را توضیح دهید.
4442 1400/11/10 کلیاتحکم الامثال فیما یجوز و فیما لا یجوز واحد ، یعنى هرگاه دو موجود از نظر ذات و عوارض وجود ، کاملا مانند یکدیگر باشند ، حکم یکسانى نیز خواهند داشت و هر انچه در مورد یکى از ان دو ممکن باشد در مورد دیگرى ن
-
انقلاب ماهیت یا انقلاب حقیقت چیست؟
2759 1400/11/06 ماهیتانقلاب حقیقت یا ماهیت ، عبارت است از: این‌که ماهیت چیزی ، از ان نظر که ماهیت ان شى است ، بر حسب معنا و مفهوم به ماهیت شى دیگر منقلب شود. این‌گونه انقلاب از نظر عقل محال است ؛ زیرا ماهیت ، از ان جهت که
-
نسبت کلی منطقی، طبیعی و عقلی با معقولات اولی، معقولات ثانی فلسفی و معقولات ثانی منطقی چیست؟
3603 1400/09/25 منطق و فلسفهدر نظر اهل منطق و فلسفه ، مفهوم کلی اقسام متعددی دارد ، و در یک تقسیم‌بندی و به یک لحاظ بر سه قسم است: کلی منطقی که همان مفهوم کلی است ؛ یعنی هر مفهومی که بر مصادیق متعددی صدق می‌کند. کلی طبیعی ؛ یعن
-
چگونه ثابت می‌شود خداوند موجودی هدف‌مند و صاحب شعور است؟
2405 1400/09/15 برهان نظماین جهان ، دارای نظم دقیقی است ؛ یکی از ابعاد نظم ، وجود هدف خاص در هر موجود است ، مثلا اجزای دستگاه گوارش یک مجموعه منسجم و منظم است که برای رسیدن به هدف خاص -رساندن مواد و عناصر مورد نیاز اجزای بدن
-
با توجه به روایتی که منشأ دانش را قلب خود انسان‌ها می‌داند، آیا علم‌آموزی با شیوه کنونی در حوزه‌های دینی توجیهی خواهد داشت؟!
3348 1400/09/03 حدیثانچه در پرسش امده ، ناظر به روایتی است که از امام علی ع در برخی منابع نقل شده است: لیس العلم فی السما فینزل الیکم ، و لا فی تخوم الارض فیخرج لکم ؛ و لکن العلم مجبول فی قلوبکم تادبوا باداب الروحانیین
-
آیا در تورات و انجیل هم مانند قرآن به امتحان و حکمت الهی اشاره شده است؟
2460 1400/08/05 ابتلا و امتحانحکمت و ازمایش الهی همان‌گونه که در قران امده ، در تورات و انجیل هم به ان اشاره شده است: ازمایش و حکمت الهی در تورات ان‌گاه خدا به حضرت موسی ع فرمود: حال از اسمان برای ایشان نان می‌فرستم. هر کس بخواهد
-
آیا از نظر فلسفی، سایه امری وجودی است؟ اگر آری، دلیل آن چیست؟!
2315 1400/07/21 کثرت موجوداتسایه از ان جهت که عدم نور است و عدم محض نیست ؛ بنابراین بهره‌ای از وجود دارد. توضیح این‌که سایه به جایی گفته می‌شود که قابلیت برای روشنایی داشته باشد. مثل یک طرف دیوار که مخالف با جهت خورشید است ؛ ا
-
برهان فرجه چیست؟ و چگونه بر اثبات واجب الوجود دلالت می‌کند؟
3669 1400/07/19 مبدأ شناسیبرهان فرجه برگرفته از روایتی است که هشام بن حکم از امام صادق ع نقل کرده و حکما ان‌را تقریر کرده‌اند. تقریر برهان فرجه این است که از فرض دو واجب الوجود فرجه لازم می‌اید ؛ چراکه باید وجه امتیازی میان
-
هستی‌شناسی در علوم تربیتی به چه معنا است؟
3841 1400/06/31 هستی شناسیپرسشهایی مانند این‌که چه چیزهایی وجود دارند ؟ یا ممکن است وجود داشته باشند ؟ و نیز گروه‌‌بندی موجودات ، از مباحث هستی‌شناسی به شمار می‌ایند. به عبارت دیگر ، هستی‌شناسی ، مطالعه فلسفی طبیعت هستی ، شد
-
چرا ابو علی سینا ترتیب کتب منطقی را عوض کرد؟
15343 1387/02/21 منطق و فلسفهابن سینا در منطق دو گونه نواوری دارد: نواوری در مسائل منطقی ، نواوری در ساختار منطق‌نگاری ، نواوری دوم محصول دو تامل او در ساختار منطق‌نگاری است. تامل نخست در حذف برخی از مباحث منطقی اشکار شد. به
