جستجوی پیشرفته

اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:اصطلاحات فقهی - اصولی)

  • تحریر ، فکّ ، عتق ، آزادسازی بردگان
    3761 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «عتق» یا «تحریر رقبه» واژه‌ای قرآنی و فقهی به معنای آزاد کردن برده است.

    آزادکردن بردگان به خودی خود، عملی بسیار ارزشمند بوده و از

  • اخباری‌گری ، اخباریون
    2759 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «اخباریه» كه همان اصحاب حدیث هستند، در شیعه آنها را اخبارى‌ها و یا اخباریون می‌نامند. پیروان این مکتب، اجتهاد را باطل دانسته و ادعا می‌کنند که تنها از اخبار و اصول فقه

    1461 اصطلاحات فقهی - اصولی

    اصول فقه، دانشی است که در آن از قواعدی بحث می‌شود که نتیجه‌ی آن‌ قواعد در استنباط حکم شرعی مورد استفاده‌ی فقیه قرار می‌گیرد.

    پیشین

  • الجمع مهما أمکن أولی من الطرح
    1833 اصطلاحات فقهی - اصولی

    این قاعده در گستره‌های فراوانی مانند دانش فقه، بررسی روایات و ... کاربرد دارد و معنای ساده‌اش آن است که اگر دو گزارش وجود داشته باشد که به ظاهر با هم متفاوت‌اند، چند راه حل را پیش رو خواهیم داشت:

  • امانت ، امین
    5023 اصطلاحات فقهی - اصولی

    یکی از آموزه‌ها و تعالیم قرآن کریم موضوع «امانت» است. و به کسی که از امانت مردم حفاظت و نگهداری می‌کند «امین» و «امانت‌دار» گفته می‌شود. در منابع انقیاد ، منقاد

    1334 اصطلاحات فقهی - اصولی

    انقیاد، که در مقابل تجری استعمال می‌شود، عبارت از اين است كه، كسى خود را در برابر خداوند مسئول و پاسخگو دانسته و در همین راستا عملى را به

  • بیت المال
    3096 اصطلاحات فقهی - اصولی

    در متون دینی، عنوان «بيت المال» اصطلاحى عام است که شامل تمام درآمدهاى عمومى مسلمانان می‌شود كه اختیار آن در تصرّف حكومت اسلامى است. از رهگذر نگرشى فراگير به

  • تجری ، متجری
    1619 اصطلاحات فقهی - اصولی

    تجرّی يعنى جرأت و بی‌‏پروايى نشان‌دادن در مخالفت عملی با شرع مقدس، مانند آنکه فردی معتقد باشد که کار مورد نظر او، گناه و خلاف شرع است و با

  • حصر ، حصر حکمی و موضوعی ، حصر عقلی و استقرایی ، حصر حقیقی و اضافی
    2700 اصطلاحات فقهی - اصولی

    اصطلاح «حصر»، بیشتر در علوم ادبی کاربرد دارد، و عبارت است از: اختصاص دادن چیزی به چیز دیگر به طریق مخصوص. به عبارت دیگر، اثبات حکمی برای موردی معین و نفی آن حکم از موارد دیگر است.

    به عنوان

  • حیله شرعی
    1344 اصطلاحات فقهی - اصولی

    واژۀ حيله، به معناى چاره است كه شخص در تدبير كارش به آن منتقل می‌شود و آن يک نوع تغيّر و انفصال از حال اوّلى است. در واقع، این واژه، بر اثر گذشت زمان، معناى دوّمى نيز پيدا كرده، و آن عبارت است از:

  • رکوع
    4619 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «رکوع» یک واژه‌ی قرآنی است که در آیات مختلف با تعابیر گوناگون آمده است. البته این رکوع در آیات قرآن کریم می‌تواند به معنای تمام زکات

    6164 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «زكاة» در لغت، به دو معنا آمده است: يكى رشد و نموّ، و ديگرى پاكى. در فرهنگ اسلامی، معمولا كلمه‌ی «زكات» به سهمی اطلاق می‌شود که انسان مؤم

  • سجده ، سجود
    15478 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «سجود» یک واژه‌ی قرآنی است که در آیات مختلف با تعابیر گوناگون آمده است. سجده در آیات قرآن کریم گاه می‌تواند به معنای کل نماز باشد، از

  • طمث ، حیض ، قرء ،‌پریود ، عادت ماهانه
    3285 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «حیض» به خونى گفته می‌شود كه پس از بلوغ، به صورت عادت ماهانه، در ایامى خاص از رحم زن بیرون می‌آید. از حیض به «طمث» و «قرء» هم تعبیر می‌شود، و به بانوانی كه در حالت ح

  • عرف
    1782 اصطلاحات فقهی - اصولی

    عُرف دارای معانی گوناگونی می‌باشد، مانند:

    الف) امر پسندیده،

    ب) معرفت و شناسایی.

    ج) عادات موجود در یک جامعه.

    عرف در اصطلاح فقها به "عادات رفتاری و دیدگاه ذهنی مردم" گ

  • غناء ، رقص، موسیقی
    3108 اصطلاحات فقهی - اصولی
  • فساد ، فاسد ، مفسد ، مفسده
    11366 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «فساد» در مقابل «صلاح» است و به هر کار تخریبی فساد و مفسده می‌گویند. بنابراین، هر کاری که در جهت نقص و تخریب، و یا افراط و تفریط در مسائل فردی و اجتماعی باشد، عنوان فساد بر او صدق می‌کند و اشخاصی ک

  • قاعده فراغ ، قاعده تجاوز
    1945 اصطلاحات فقهی - اصولی

    یکی از قواعد فقهی پُرکاربرد در ابواب مختلف فقه؛ «قاعده‌ی فراغ» است. معنا و مفهوم این قاعده آن است که انسان عاقل و آگاه هرگاه عملى را انجام داده و سپس در كيفيت آن شک كند كه آيا آن عمل را صحيح به جا

  • قبح عقاب بلا بیان
    1655 اصطلاحات فقهی - اصولی

    قاعده «قبح عقاب بلا بيان»، قاعده‌ای عقلى بوده و مبتنى بر پذيرش «حسن و قبح عقلى» می‌باشد و معنایش آن است كه كيفر و مجازات كسى كه اطلاع از د

  • قرعه ، قرعه‌کشی
    2278 اصطلاحات فقهی - اصولی

    قرعه از جمله قواعد معروفی است كه در بسيارى از ابواب فقه - چه در منازعات چه در غير منازعات - به كار می‌رود و اندیشمندان دانش فقه در موارد فراوانی به آن تمسک کرده‌‌‌اند.

    اين قاعده، هم داراى م

  • لطیف ، لطف ، قاعده لطف
    4138 اصطلاحات فقهی - اصولی

    در قرآن کریم صفت «لطیف» به عنوان یک ویژگی خداوند بارها مطرح شده است که با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی، می‌تواند ناظر به چند معنا باشد که یکی از مهم‌ترین آنها توجه

  • مضاربه
    427 اصطلاحات فقهی - اصولی

    مضاربه نوعی قرارداد در فقه اسلامی است که به موجب آن، شخص مالک، سرمایه خود را در اختیار شخصی دیگر (عامل) قرار می‌دهد تا با آن تجارت کرده و در نهایت، هر دو در سود آن شریک باشند. 

  • نشوز
    3414 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «نشوز» یک اصطلاح فقهی و حقوقی در ارتباط با حقوق و وظایف زناشویی بین زن و شوهر است؛ لذا «ناشز» و «ناشزه» به مرد يا زنى گفته مى‌شود كه حقوق

  • نماز جمعه
    3929 اصطلاحات فقهی - اصولی

    نماز جمعه یکی از عبادات اجتماعی اسلام است که در قرآن نیز به آن تصریح شده است. این عبادت به اجماع فریق

  • نماز میت
    3407 اصطلاحات فقهی - اصولی

    یکی از نمازهای واجب، نماز میت است که خواندن آن بر هر مسلمانی که از دنیا رفته و شش سال او تمام شده باشد واجب است، و این نماز پنج تكبير دارد که بین هر تکبیر ذکری خوانده می‌شود. همان‌گونه احترام به مس

  • نیت
    2417 اصطلاحات فقهی - اصولی

    منظور از «نيت» همان عزم راسخ و اراده محكم ‏براى انجام ‏كار است، قطع ‏نظر از اين‌

  • ولایت فقیه ، ولی فقیه
    10484 اصطلاحات فقهی - اصولی

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها