جستجوی پیشرفته

اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:اصطلاحات فقهی - اصولی)

  • اجماع تشرّفی
    2341 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «اجماع تشرّفی» در جایى است که فقیهى در زمان غیبت امام معصوم(ع) خدمت آن‌حضرت مشرّف شود و رأى و نظر ایشان را در مسئله‌اى بشنود، ولى با توجه به اینکه در زمان «غیبت کبرى»، ادعای ملاقات با امام زمان(عج)

  • اجماع تقیّه‌ای
    2121 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «اجماع تقیه‌اى»، به این معنا است که فقیه، حکم را از شخص امام معصوم(ع) و در زمان حضور بشنود، ولى به سبب تقیه و خوف نتواند حکم را به امام(ع) نسبت دهد و از همین رو به جای انتساب حکم به امام، ادعای

  • اجماع ریاضتی
    1736 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «اجماع ریاضتی» زمانی رخ خواهد داد که فقیهی از راه ریاضت و رسیدن به مقام کشف و شهود، به حکمى دست یابد و نخواهد کسى از نحوه به دست آوردن حکم بدین کیفیت آگاه شود و از این رو ادعای اجماع مدرکی

    2704 اصطلاحات فقهی - اصولی

    یکی از تقسیم‌بندی های مرتبط با «اجماع»، تقسیم آن به «اجماع مدرکی» و «اجماع تعبّدی» است. «اجماع مدرکی» به مواردی گفته می‌شود که در موضو

  • استحاضه
    1784 اصطلاحات فقهی - اصولی

    خونی که از رحم بانوان خارج می‌شود از دیدگاه فقهی به سه گروه «حیض»، «نفاس» و «استحاضه» تقسیم می‌شود و «خون استحاضه» به هر خونی گفته می‌شود که از رحِم زن خارج شده و خون زخم و جراحت نبوده و نیز خون حی

  • استصحاب
    3020 اصطلاحات فقهی - اصولی

    یکی از مباحث مهم اصول فقه، اصول عملیه است و اصل «استصحاب» در میان این اصول از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

    «استصحاب» از ماده «صحب» در لغت به معنای همراه داشتن است. حکم به ا

  • اعتکاف
    3745 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «اعتکاف» در لغت به معنای اقامت کردن و ماندن در جایی و ملازم بودن با چیزی است که می‌تواند در مسیری مثبت و یا منفی مورد استفاده قرار گیرد. در شرع مقدس اسلام، اعتکاف به معنای اقامت در مکانی مقدس به م

  • اقاله
    1653 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «اقاله» به معنای درخواست فسخ معامله از جانب یکی از طرفین و پذیرش آن توسط طرف مقابل می‌باشد. در روایات توصیه شده که در حدّ امکان، درخواست طرف مقابل برای فسخ معامله را بپذیریم، گرچه او هیچ راه قانونی

  • ایلاء
    2451 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «ایلاء» در لغت به معناى قَسم خوردن در هر چیزی بوده و در اصطلاح قرآنی و فقهی، سوگند مرد، در خصوص ترک آمیزش با همسر دائمی خود - به مدت بیش از چهار ماه - است؛ که دادگاه با بررسی و اثبات موضوع، چهار ما

  • برده ، کنیز ، برده‌داری
    8318 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «برده» و یا «عبد» به افرادی گفته می‌شد که در زمان‌های گذشته و‌ در جنگ‌ها، طرف‌های درگیر جنگ از سربازان طرف مقابل به عنوان اسیر و غنیمت جنگی ‌گرفته و یا افرادی آنان ر

  • تسبیحات اربعه
    4399 اصطلاحات فقهی - اصولی

    تسبیح به معنای منزه و پاک و مقدّس دانستن خداوند است که ذکرهای متفاوتی برای آن وجود دارد. یکی از این ذکرها «تسبیحات اربعه» بوده و شامل چهار ذکری است که در نمازهای روز

  • تسبیحات فاطمه زهرا(س)
    2400 اصطلاحات فقهی - اصولی

     

    ذکرهای متنوعی برای تسبیح خداوند وجود دارد و تسبیحات حضرت فاطمه زهرا(س) از برجسته‌ترین آنهاست که

  • حدیث ، روایت
    17205 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «حدیث» در لغت به معنای سخن، کلام و داستان می‌باشد و آنچه در قرآن کریم از این واژه مورد استفاده قرار گرفته است، ناظر به همین معانی یادشده می‌باشد، اما «حدیث» معنای اصطلاحی دیگری دارد و به کلامی گفته

  • حضانت
    2766 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «حضانت» از ریشه «حضن» گرفته می‌شود که در لغت به «فاصله زیر بغل تا پهلو» گفته می‌شود. «احتضان» هم به معنای حمل کردن اشیاء می‌باشد. «الحضانة» - و یا در نگارش فارسی، «حضانت» - به فعالیت‌های مرتبط با ت

  • ذبح
    3019 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «ذبح» در لغت به معنای پاره‌كردن گلو است و در استعمال قرآنی هم برای بریدن گلوی انسان‌ها مورد استفاده قرار گرفته است آنجا که روزه

    10835 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «روزه» در لغت، به معنی خودداری، امساک و بازایستادن است و در اصطلاح شرعی، خودداری از انجام برخی کارها در طول روز(از اذان صبح تا اذان مغرب)، به نیت انجام دستور الهی می‌باشد.

  • روزه وصال
    1402 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «روزه وصال» از روزه‌هایی است که در فقه اسلامی، حرام و ممنوع اعلام شده است که به دو صورت قابل فرض است: 1 . فرد نیّت کند که دو روز پشت سر هم را روزه بگیرد، بدون آن‌که دراین میان، روزه خود را افطار کن

  • سد ذرایع ، فتح ذرایع
    2067 اصطلاحات فقهی - اصولی

    واژه‌ی «سدّ»، در لغت به معنای بستن و جلوگيری كردن، و واژه‌ی «فتح» به معنای رفع مانع نمودن است.

    «ذرائع»، جمع «ذریعه» است و ذریعه در لغت به معنای وسیله‌ای است که انسان می‌تواند با کمک آن به چ

  • صوم وصال
    1470 اصطلاحات فقهی - اصولی

    رجوع کنید: «روزه وصال».

  • طلاق
    7157 اصطلاحات فقهی - اصولی

    در اصطلاح، به جدا شدن زن و شوهر از یکدیگر به وسیلۀ فسخ عقد ازدواج «طلاق» می‌گویند. طلاق از ایقاعات است؛ یعنی انشاء و ایجاد آن یک طرفه و از طرف مرد است و نیاز به رضایت و مداخله زن ندارد. بنابراین مر

  • طلاق بائن
    2313 اصطلاحات فقهی - اصولی
    طلاق خلع
    1568 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «طلاق خُلع» طلاقی است که شوهر تصمیم به طلاق نداشته اما زن به‌واسطۀ بیزاری از شوهرش با دادن مال یا بخشیدن مهریۀ خود، او را راضی به طلاق کرده و از او طلاق می‌گیرد. این طلاق در برابر « طلاق رجعی

    2075 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «طلاق رجعی» طلاقی است که در مدت عده، بدون عقد مجدّد جایز است که شوهر به ‌زن رجوع کرده و زندگی‌شان ادامه یابد. این طلاق در مقابل «طلاق بائن

  • طلاق مبارات
    1687 اصطلاحات فقهی - اصولی
    عاقله
    2064 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «عاقله»، در لغت جمع عاقل است و در اصطلاح، به مردانی از خويشاوندان پدری - مانند برادر، عمو و فرزندان آنان – گفته می‌شود كه به حكم شارع مقدس، ضامن ديۀ قتل و جراحت اشتباهی فرد جانی‌اند. فقها از این وا

  • فرسخ
    1966 اصطلاحات فقهی - اصولی

    فرسخ؛ یکی از واحدهای اندازه‌گیری مسافت است. هر فرسخ، سه «مِیل» و هر میل، - بنابر نظر مشهور - چهار هزار «ذراع» و طول هر ذراع نیز 24 «انگشت» یا دو وجب شخص معمولى است. بنابراین، فرسخ، بر حسب ذراع دواز

  • قسامه
    1620 اصطلاحات فقهی - اصولی

    معنای «قسامه» در لغت و فقه؛ سوگندهایی است که بین اولیای مقتول تقسیم می‌شود، و یا جمعی که بر چیزی قسم می‌خورند تا حقی را بگیرند.

    مبدأ تشريع قسامه، زمان پيامبر اسلام(ص) بود. حكمت آن، محفوظ ما

  • قصد رجا (قصد رجاء)
    20725 اصطلاحات فقهی - اصولی

    در انجام یک عمل شرعی گاه مستند انجام آن، منبعی مورد اعتماد و قابل پذیرش است و گاه منبع چندان قابل اعتمادی برای این عمل شرعی (نماز مستحب، دعا، زیارت و ...) وجود ندارد که در این صورت اگر شیوه و محتوا

  • ما فی الذمه
    8504 اصطلاحات فقهی - اصولی

    اصطلاح «ما في الذمة» یا «هر آنچه بر عهده‌ است» در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مکلّف در نوع تکلیف خود دچار تردید می‌شود؛ توضیح اینکه، گاهی مکلّف در انجام عمل عبادی شک می‌کند که نیّتش باید چگ

  • مستحاضه
    1108 اصطلاحات فقهی - اصولی

    رجوع کنید: «استحاضه».

  • منخنقه
    2170 اصطلاحات فقهی - اصولی

    در زبان عرب، به حیوانى که خفه شده باشد، «منخنقه» گفته می‌شود. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.

  • موقوذه
    2268 اصطلاحات فقهی - اصولی

    در زبان عرب، به حیوانى که بدون ذبح و تنها بر اثر ضربات وارده بر او کشته شده باشد، «موقوذه» گفته می‌شود. این واژه برگرفته از «وقذ» به معناى ضربت شدید است. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره

  • نذر
    3666 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «نذر» آن است که انسان متعهد شود برای خدا کاری از کارهای خیر را انجام دهد، یا کاری را که ترکش نیکو است، ترک نماید. نذر بر دو نوع است:

    1 . نذر مشروط؛ نذر مشروط یا «نذر شکر» است، مانند این‌که

  • نطیحه
    2802 اصطلاحات فقهی - اصولی

    در زبان عرب، به حیوانى که به دنبال شاخ زدن حیوان دیگری به او جان داده باشد، «نطیحه» می‌گویند. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.

  • هروله
    1623 اصطلاحات فقهی - اصولی

    «هروله» به نوعی از راه رفتن می‌گویند که چیزی بین راه رفتن معمولی و دویدن است. این نوع راه رفتن در بخشی از سعی بین صفا و مروه در اعمال حج مستحب است.

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها