اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:سرفصلهای قرآنی)
-
ابتلاء
2380 سرفصلهای قرآنی
رجوع کنید: «امتحان».
-
امتحان ، ابتلاء ، بلا، دشواریها
13507 سرفصلهای قرآنی
امتحان به معنای آزمایش افرادی توسط دیگران است.
يكى از سنتهاى خدا در مورد بشر اين است كه او را همواره مورد آزمايش قرار میدهد. اين حقيقت در آيات و روایات فراوانی مورد تأکید قرار گرفته است و
-
انجیل
6232 سرفصلهای قرآنی
از برجستهترین کتابهای آسمانی، کتاب «انجیل» است که از طرف پروردگار بر حضرت عیسی(ع) نازل شد و اگر چه به عنوان «معجزه الهی» از سوی این پیامبر بزرگ مطرح نشده، اما کتاب هدایتی است که هم کتاب آسمانی قب
-
اوریا
1875 سرفصلهای قرآنی
اوریا نام یکی از فرماندهان نظامی بنی اسرائیل بود که در جنگی کشته شد و داوود نبی(ع) با بیوهاش ازدواج کرد و براساس برخی گزارشها، این
-
ایمان(مؤمن)
61195 سرفصلهای قرآنی
ایمان در معنای لغوی آن به معنای پذیرفتن حرف دیگری است، اما در کاربردهای دینی، ايمان به معنای دلبستگى نهايى انسان به اموری است كه براى او مقدس به شمار آمده و از این رو حاضر است براى آنها عشق و شجاعت
-
برزخ
11839 سرفصلهای قرآنی
«برزخ» در لغت به معنای حائل و واسط میان دو چیز است و در فرهنگ دینی به معنای زیست انسانها میان دو مبدأ و مقصد حیات انسانی، یعنی دنیا و قیامت است. انسانها پس از مرگ
-
تسبیح
14893 سرفصلهای قرآنی
در قرآن کریم بارها خداوند «تسبیح» شده و به افراد باایمان نیز توصیه شده تا به «تسبیح» خداوند بپردازند.
«تسبیح» به معنای منزه و مبرا و پاک و مقدّس دانستن خداوند است، از هرنقص و از هر نیاز و ا
-
تقوا (متّقی)
32343 سرفصلهای قرآنی
"تقوا" اصطلاحی قرآنی است که از دیدگاه لغتشناسی از ریشه "وقی، یقی، وقايه" استخراج شده است. «تقوی» به معناى قرار دادن خویشتن در پناهگاه است. و در اصطلاح شرع، به معناى خويشتندارى در برابر گناهان اس
-
توحید
11242 سرفصلهای قرآنی
توحید که از مهمترین اصول ادیان ابراهیمی است، در لغت به معنای یکی دانستن و در اصطلاح اهل کلام، یگانه دانستن و یکتا شمردن خدای متعال است. و در نقطۀ مقابل آن، شرک به خدا قرار دارد که قرآن مجید از آن
-
تورات
9550 سرفصلهای قرآنی
«تورات» کتاب آسمانی حضرت موسی(ع) و کتاب مقدس یهودیان میباشد که معنایش
- جبرئیل
7240 سرفصلهای قرآنیجبرئیل فرشتهای است که یکی از مهمترین وظیفههایش، رساندن وحی به پیامبران خدا است. در قرآن مجید از این فرشته با نامها و ویژگیهایی یاد شده است که نشان از عصمت و جلالت و مقرّب بودن او نزد خداوند دا
- چشم برزخی
1265 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «برزخ».
- حبل الله
1008 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «حبل».
- حدیث ، روایت
16008 اصطلاحات فقهی - اصولی«حدیث» در لغت به معنای سخن، کلام و داستان میباشد و آنچه در قرآن کریم از این واژه مورد استفاده قرار گرفته است، ناظر به همین معانی یادشده میباشد، اما «حدیث» معنای اصطلاحی دیگری دارد و به کلامی گفته
- حمد (ستایش)
13394 سرفصلهای قرآنی«حمد» در لغت به معنای «ستایش کردن» و در برابر ذم به معنای «نکوهش کردن» است.
ستایش کردن حقیقی، نوعی عمل و کردار است که نشانههایش میتواند در گفتار نیز ظاهر شود، اما سخن تنها را نمیتوان مدح
- روح الأمین
1570 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «جبرئیل».
- روح القدس
1788 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «جبرئیل».
- زبور
2657 کتابهابر اساس صریح قرآن، زبور کتاب آسمانی و مقدس داوود نبی(ع) است که از طرف پروردگار به او الهام شده است: «وَ آتَيْنا داوُدَ زَبُوراً». با این وجود و با توجه به آیات قرآن
- شریعت
2672 سرفصلهای قرآنیشريعت، در لغت به معنای راه آشكارا است. و در اصطلاح به معناى "مجموعهی تعاليم انسانسازی است كه از طرف خداوند در اختيار بشر نهاده شده و توسط پیامبران و جانشینان آنان تبيين گشته و به مرحلهی اجرا و ع
- شعر
5031 سرفصلهای قرآنیشعر نوعی هنر انسانی در مرتبکردن الفاظ است که در زمانها و مکانهای گوناگون با روشها و مدلهای مختلفی عرضه میشود که آموزههای دینی متکفّل این تقسیمبندیها نیست. شعر به خودی خود نه یک ارزش است و
- شکر
14242 سرفصلهای قرآنیواژۀ «شُکر»، به معنای یادآوری نعمت و اظهار و نشر آن است که «سپاس» را میتوان معادل فارسی آن دانست.
شکر در برابر نعمتها میتواند با زبان، قلب و یا دیگر اعضای بدن انجام شود؛ بر این اساس، حم
- شورا
2723 سرفصلهای قرآنیواژههای «مشاوره» و «مشورت» از ماده «شور» به معناى استخراج رأى و نظر صحيح است. به اين بیان كه انسان در مواقعى كه خود در باره انجام و یا ترک کارى به رأى و نظر صحيح نرسیده، به ديگرى مراجعه كرده و از
- صراط
11476 سرفصلهای قرآنی«صراط» در لغت به معناى راه و مسیر است و برخی آن را به بزرگراه وسيع و روشن معنا کردهاند. گروهی از لغتدانان نیز معتقدند که «صراط» در اصل «سراط» و از ریشه «سرط» میباشد كه به معناى بلعيدن است؛ و چ
- صراط مستقیم
1833 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «صراط».
- عزرائیل
3281 سرفصلهای قرآنیحضرت عزرائیل(ملک الموت) یکی از چهار فرشتهی مقرب الهی است. عزرائیل و فرشتگان در اختیار او وظیفه قبض روح و مرگ موجودات را بر عهده دارند. نام دیگر این فرشته، «ملک الموت» و یا «فرشته مرگ» است. قرآن در
- عصمت
16860 سرفصلهای قرآنی«عصمت» از ریشه لغوی «عصم» به معنای نگهداریکردن و محافظت است، چنانچه خدا خطاب به پیامبرش میفرماید: (والله یعصمک من الناس: خدا در مقابل مردم، نگهبان توست).
در اصطلاح روایی و کلامی، منظور از
- قلب سلیم
2272 سرفصلهای قرآنی«قلب» گاه به جسم مادی درون سینه انسانها گفته میشود، اما در گفتارهای دینی و معنوی بیشتر از قلبی سخن گفته میشود که با روح انسان در ارتباط است. در همین راستا «قلب سل
- قیامت
2975 سرفصلهای قرآنیقیامت نام دیگری از معاد و رستاخیز است که برای همه انسانها رخ میدهد.
ذیل سرفصل «معاد» میتوانید پاسخهای مرتبط با روز قیامت را بی
- مرگ ، موت
29540 سرفصلهای قرآنیمرگ عبارت است از: قطع علاقهی روح از عالم طبیعت و سفر کردن به دنیایی دیگر.
در ارتباط با «مرگ» نکاتی قابل گفتن است:
1 . در فرهنگ قرآن همانگونه که حیات و زندگی، امری وجودی است، مرگ ه
- مسجد ضرار
2001 سرفصلهای قرآنی«ضِرار» مصدر باب مفاعله از ریشه «ضرر» بوده و در لغت، به معنای زیان رسانیدن تعمّدی به دیگران است.
در قرآن کریم و در سورۀ توبه به ماجرای ساخت «مسجد ضرار» اشاره شده است. گرچه این مسجد از طرف ب
- مشورت(مشاوره)
1690 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «شورا».
- معاد ، رستاخیز ، آخرت
- ملک الموت
1194 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «عزرائیل».
- وام، دَیْن، قرض، قرض الحسنه
3934 سرفصلهای قرآنییکی از کارهای خداپسندانهای که میتوان با آن، گرهای از کار فرو بسته انسانی گشود، دلی را شاد کرد و اسباب خرسندی خداوند را به فراهم نمود، قرض دادنی است که در آن از «ربا» خبری نباشد. قرض الحسنه از سن
- وحی
13767 سرفصلهای قرآنی«وحى» در لغت به معناى اشاره سريع است كه میتواند از جنس كلام، يا از باب رمزگويى، و يا به صورت صوت مجرّد از تركيب، و يا به صورت اشاره و امثال آن باشد.
اين كلمه در قرآن كريم مكرر به كار رفته
- جبرئیل