اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:سرفصلهای قرآنی)
-
آصف بن برخیا (ع)
3312 سرفصلهای قرآنی
بنابر آنچه در برخی روایات و منابع تفسیری آمده است؛ آصف بن برخیا وزیر حضرت سلیمان(ع) و خواهر زاده حضرتشان بود. وی همچنین وصی حضرت سلیمان(ع) بوده که او نیز بعد از خود، حضرت زکریا(ع) را وصیّ خویش نمود
-
اخلاص
6546 سرفصلهای قرآنی
اخلاص همان روح عمل است و معنایش آن است که تنها خدا را شایسته عبادت دانسته و به دنبال آن، انگیزۀ اصلی ما در انجام کارها اظهار بندگی و کسب رضایت ذات حق تعالی باشد، نه کسب رضایت غیر او. به عبارت دیگر
-
ارمیاء (ع)
1746 سرفصلهای قرآنی
إرمیا بن حلقیا(ع) از پیامبران بنی اسرائیل بود که در زمان طغیان و نافرمانی بنی اسرائیل مبعوث شد و آنان را از عذاب الهی بیم داد. ایشان در زمان حملهی بخت النصر زنده بود. پس از حمله بخت النصر، یهودی
-
استغاثه
1582 سرفصلهای قرآنی
واژه «اِستغاثه» مصدر باب استفعال از ريشه «غ،و،ث» به معناى طلب یار و فريادرس و استمداد در حال شدّت و محنت، و كمکخواهى از خدا و نیز بندگان او ، هنگام بلا و رنج و گرفتارى است.
همچنین «اس
-
اصحاب شمال
5026 سرفصلهای قرآنی
«اصحاب شمال» در اصطلاح قرآنی به کسانی گفته میشود که کردارشان زشت بوده و در نتیجه، نامه اعمالشان در روز قیامت به دست چپشان داده میشود.«
در قرآن کریم و دیگر منابع اسلامی، ویژگیها و مجازات
-
امام ، امامت
8132 سرفصلهای قرآنی
"امام" در لغت به معنا قائد و پیشوا است و امامت به معنای پیشوایی و رهبری است. در قرآن کریم، اصطلاح «امام» برای پیشوایان دینی، کتاب آسمانی، دفتر اعمال، مسیر روشن و حتی برای سردمداران کفر مورد استفاده
-
أصحاب المشأمة
1045 سرفصلهای قرآنی
رجوع کنید: «اصحاب شمال».
-
بقیة الله
1600 سرفصلهای قرآنی
در لغت، «بقیه» به باقیماندهای گفته میشود که از چیزی باقی میماند.
در فرهنگ شیعی، به امام زمان(عج) «بقیة الله» میگویند و میتوان گفت که استفاده از این لقب برای حضرتشان برگرفته از آیه 86 س
-
بنیامین (ع)
5469 سرفصلهای قرآنی
بنیامین کوچکترین پسر یعقوب نبی(ع) است که با یوسف پیامبر(ع) از یک مادر بودند.
تاریخ از بنیامین و زندگی او مطالب در خور توجهی را ثبت نکرده است. در قرآن کریم نیز به نام او تصریح نشده است، بلک
-
تغابن، یوم التغابن
1964 سرفصلهای قرآنی
یکی از نامهای روز قیامت در قرآن کریم، «یوم التغابن» است. در روزى که انسان نتیجه اعمالش را میبیند، «غابن» (برنده) و «مغبون» (بازنده) شناخته میشوند، روزى كه روشن میشود چه كسانى در تجارت خود در
-
حضرت آدم (ع)
15799 سرفصلهای قرآنی
حضرت آدم(ع) اولین فرد از نسل فعلی انسان بوده و از این رو به حضرتشان «ابوالبشر» نیز میگویند. خداوند ایشان را از خاک آفرید و به فرشتگان دستور داد تا به او که قرار بود خلیفهاش در زمین باشد سجده کنند
-
حضرت ابراهیم (ع)
30062 سرفصلهای قرآنی
حضرت ابراهیم(ع) از پیامبران اولوالعزم و دارای شریعت و کتاب مستقل بود. نام ابراهیم(ع) و داستان زندگی آنحضرت در قرآن کریم فراوان و در سورههای مختلف بیان شده است.
معروفترین لقب حضرت ابراهیم
-
حضرت اسحاق (ع)
4478 سرفصلهای قرآنی
اسحاق نبی(ع) دومین فرزند حضرت ابراهیم(ع) و برادر حضرت اسماعیل(ع) میباشد. نام مادر آنحضرت؛ ساره(س) است. ساره یکی از بانوان بزرگ و مشهور تاریخ است که دختر لاحج نبی(ع) بود.
براساس گزارش قرآن
-
حضرت اسماعیل (ع)
6386 سرفصلهای قرآنی
حضرت اسماعیل(ع) فرزند بزرگ حضرت ابراهیم(ع) و هاجر(س) است.
قرآن کریم ایشان را پیامبری الهی دانسته که به همراه پدرشان در ساخت و نگهداری خانه کعبه و ترویج آیین توحید، نقشی اساسی داشتند. و بنا
-
حضرت ایوب (ع)
3482 سرفصلهای قرآنی
حضرت ایوب(ع) از پیامبرانی است که قرآن کریم او را به عنوان مظهر صبر و استقامت در راه خدا معرفی میکند و آنچه از این کتاب مقدس در مورد زندگی حضرتشان آمده، مهمترین بخش قطعی و تردیدناپذیر زندگی ایشان
-
حضرت داوود (ع)
6555 سرفصلهای قرآنی
حضرت داوود(ع) از پیامبران بزرگ بنیاسرائیل است که در سرزمین «بیت لحم» فلسطین، دیده به جهان گشود. قرآن کریم به پیامبری داوود(ع) و نزول وحی بر آنحضرت و داشتن کتابی آ
-
حضرت زکریا (ع)
4848 سرفصلهای قرآنی
حضرت زکریا(ع) از پیامبران برجسته بنی اسرائیل و از نوادگان حضرت داوود(ع) است که نام او هفت مرتبه در قرآن کریم آمده است.
همسر او «اشیاع» خاله «مریم بنت عمران» بوده و بعدها سرپرستی مریم(س) نی
-
حضرت سلیمان (ع)
12181 سرفصلهای قرآنی
سلیمان نبی(ع) از پیامبران بزرگ بنی اسرائیل بود که در سرزمین فلسطین و در شهر «بیت لحم» دیده به جهان گشود.
او فرزند داوود نبی(ع) بود که خداوند حكومت بینظیر و بسیار وسیعی را در اختیار او قر
-
حضرت عزیر (ع)
2263 سرفصلهای قرآنی
«عزیر» از نسل هارون پیامبر(ع) و یکی از پیامبران بنی اسرائیل است. در قرآن کریم یک مرتبه به نام عزیر(ع) تصریح شده است.
«عزير» در لغت عرب مترادف با «عزرا» در لغت يهود است که هنگام ورود به این
-
حضرت عیسی (ع)
14950 سرفصلهای قرآنی
حضرت عیسای مسیح(ع) از بزرگترین پیامبران الهی است. میلاد حضرتشان حدود پنج قرن قبل از میلاد پیامبر اسلام(ص) بوده و مبدأ سال میلادی میباشد. مادرش مریم بنت عمران(س)، بدون آنکه شوهری داشته باشد، عیسی
-
حضرت لقمان (ع)
2856 سرفصلهای قرآنی
لقمان؛ حکیمی بزرگ بود که در آیات قرآن و روایات، نصایح و گفتارهای نغز بسیاری از او نقل شده است. در مورد نَسَب او نقلهای مختلفی وجود دارد؛ برخی از منابع او را لقمان بن عنقاء بن سدون معرفی کرده، و ب
-
حضرت موسی (ع)
48631 سرفصلهای قرآنی
حضرت موسی(ع) سومین پیامبر اولوالعزم، ملقب به «کلیم الله»، دارای شریعت و کتاب مستقل بود. دین و شریعت او «یهود» و یا «یهودیت» و نام کتاب آسمانی ایشان «تورات» است.
قرآن کریم، معجزات فراوانی ر
-
حضرت هارون (ع)
8559 سرفصلهای قرآنی
هارون(ع) پسر عمران، برادر بزرگتر حضرت موسی(ع) و از پیامبران بنی اسرائیل بود. نام این پیامبر بزرگ الهی در قرآن کریم نوزده بار در کنار موسی و پیامبران دیگر ذکر شده و یکبار نیز به دودمان او با عنوا
-
حضرت یعقوب (ع)
10681 سرفصلهای قرآنی
حضرت یعقوب(ع) پسر حضرت اسحاق(ع) و نوه حضرت ابراهیم(ع) و برادر حضرت حضرت یوسف (ع)
18224 سرفصلهای قرآنیحضرت یوسف(ع) فرزند حضرت یعقوب(ع) و هر دو از پیامبران بنی اسرائیل بودند. نام مادر یوسف، «راحیل» بود.
نام این پیامبر، 27 بار د
- حضرت یونس (ع) ، ذو النون
7743 سرفصلهای قرآنیحضرت یونس بن متی(ع) از نوادگان بنیامین(ع) و یکی از پیامبران بنیاسرائیل است. بر
- خلیفه (خلیفة الله)
4909 سرفصلهای قرآنیاصطلاح «خلیفه» از ریشه «خلف» به معنای پشتسر، گرفته شده و به معنای جانشینی است. جانشینی گاه در امور حسی است، مانند این آیه قرآن «جَعَلَ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ خِلْفَة (شب و روز را جانشین یکدیگر قرا
- ذو القرنین (ع)
5634 سرفصلهای قرآنییکی از شخصیتهایی که در قرآن از او یاد شده و گزارشهایی در مورد او ارائه شده است، شخصی به نام «ذو القرنین» است. درباره اینکه نام اصلی او چیست و منطبق بر کدام شخصیت تاریخی شناختهشده است، بین مفسرا
- سموئیل (ع)
1689 سرفصلهای قرآنی«سموئیل» یکی از پیامبران بنیاسرائیل است که در قرآن کریم تصریحی در مورد نام وی
- شیطان
15220 سرفصلهای قرآنیكلمه «شيطان» که بارها در قرآن کریم از او یاد شده، از ریشه لغوی «شطن» میباشد. و «شاطن»؛ به موجود خبيث و پست، متمرّد و سركش، طاغى و نافرمان گفته میشود که ممکن است انسان، جنّ يا هر جنبنده ديگری با
- طالوت (ع)
2805 سرفصلهای قرآنیبر اساس برخی گزارشها «طالوت» فرزند بنيامين(ع) و از نوادگان يعقوب(ع) بود. از آنرو به او «طالوت» میگفتند که قد بلند و رش
- قلب (دل)
20593 سرفصلهای قرآنیآنچه با نگاهی مادی به عنوان قلب شناخته میشود، جسم صنوبری شکلی است که در میان قفسههای سینه انسانها قرار دارد.
اما با بررسی تمام مواردی که از واژه «قلب» و مشتقات آن در قرآن کریم استفاده ش
- معراج
6573 سرفصلهای قرآنی«معراج» در زبان عرب، به وسیلهای گفته میشود که با کمک آن، انسان به بلندیها صعود مینماید و در همین راستا، به نردبان نیز "معراج" گفته میشود.
خداوند در «سوره معارج» خود را
- نسخ
3770 سرفصلهای قرآنیمعناى لغوی كلمه «نسخ»، نقل يک نسخه از كتاب به نسخهاى ديگر است، و اين عمل را از آن جهت، نسخ میگويند، كه گويى كتاب اولى را از بين برده، و كتابى ديگر به جايش آوردهاند.
اما در علوم قرآنی
- یوم الحسرة
1860 سرفصلهای قرآنیاز آنجا كه در قیامت، گروه بزرگی از آدمیان به دلیل عملکرد بد خود در دنیا، غرق حسرت و اندوه میشوند؛ روز قیامت، «یوم الحسرة» نیز نامیده میشود و این نام در قرآن کریم به صراحت برای قیامت اعلام شده
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- حضرت یونس (ع) ، ذو النون