اصطلاحات و مدخل ها
-
منت
4621 سرفصلهای قرآنی
شايد در ابتدا چنین تصور شود که تعبیر «منت» تعبیری است که در همه جا بار منفی داشته و رفتاری نامناسب ارزیابی شود؛ اما هنگامى كه به ريشهی اصلى لغت «منت» باز میگرديم حقیقت این تعبیر كاملا روشن میشو
-
منجح بن سهم
1902 شخصیتها
«منجح بن سهم» نام یکی از غلامان امام حسین(ع) و از جمله شهدای کربلا است که در رو
-
منخنقه
1979 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که خفه شده باشد، «منخنقه» گفته میشود. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
-
منصوب به نزع خافض
1637 ادبیات
در ادبیات عرب، قانونی وجود دارد که بر اساس آن، اگر کلمهای از لحاظ معنایی میباید مجرور حرف جرّی قرار بگیرد، اما در ظاهر کلمه از آن حرف جرّ اثری نباشد، کلمه یاد شده دارای اعراب نصب شده و عنوان «منص
-
موقوذه
2168 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که بدون ذبح و تنها بر اثر ضربات وارده بر او کشته شده باشد، «موقوذه» گفته میشود. این واژه برگرفته از «وقذ» به معناى ضربت شدید است. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره
-
مولوی ، مولانا ، مثنوی
2394 کتابها
کلمهی «مولوی»یک اسم منسوب است؛ یعنی از اضافه شدن «یاء» نسبت به کلمه «مولی»، تشکیل شده است. این اصطلاح در بسیاری از مناطق اسلامی از جمله در بخشهای شرقی ایران و نیز کشورهای پاکستان، افغانستان و ...
-
مهاجر بن اوس
1621 شخصیتها
با توجه به نقلهای مختلف تاریخی، مهاجر بن اوس از برجستهترین دشمنان امام حسین(ع) بوده و در شهادت افرادی مانند مهجة القلب
3339 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور هفتم از «اطوار سبعه»، «مهجة القلب» و یا «قلب سلیم» میگویند که محلّ تجلّیات الوهیّت و اشراقات انوار ربوبیّت است و این مقام با قطع علاقه از ما
- مهرم حلال و جانم آزاد
1591 ضرب المثلهااین ضرب المثل در جایی مورد استفاده قرار میگیرد که زنی به دلیل بدرفتاری شوهرش با او تصمیم میگیرد که از حق دریافت مهر خود صرف نظر کرده و شوهرش را راضی به طلاق کند.
این ضرب المثل ناظر به دو
- میثم تمار
1296 شخصیتها«میثم بن یحیی» که به «میثم تمار» و یا خرمافروش شهرت داشت، از بزرگان شیعه و از افرادی بود که در راه مکتب خود و محبت میزان، وزن، ترازو
4956 سرفصلهای قرآنی«ميزان» که جمع آن «موازین» است، به وسيلۀ سنجش گفته میشود، تا با استفاده از آن، اندازه و ارزش چیزی معلوم شود. قرآن کریم این واژه را هم در
- میکال ، میکائیل
2624 سرفصلهای قرآنی«میکائیل» نام یکی از چهار فرشتهی مقرب درگاه الهی است. نام این فرشته تنها يکبار در قرآن کریم و به صورت «ميكال» و در کنار «جبرئیل» آمده است. اینکه نام این دو فرشته به صورت خاص بعد از آن در قرآن ذکر
- میهمانی و میزبانی ، اطعام و ضیافت ، ولیمه
6004 سرفصلهای قرآنیکاربر گرامی؛ برای دریافت اطلاعات مرتبط با این مدخل به آیات و پاسخهای ذیل مراجعه فرمایید.
به خواست خدا و در اولین فرصت، توصیف مختصری از مدخل بالا در همین بخش نگاشته خواهد شد.
- ناتان
2033 پیامبرانبر اساس گزارش برخی منابع تاریخی، «ناتان(ع)» ششمین فرزند «داوود نبی(ع)»، از ششمین همسرش به نام «اغلاء» بود. ناتان با آنکه در زمان پدرش داوود نبی میزیست، اما او نیز پیامبری بود که بر او وحی میشد.<
- نار (آتش)
25485 سرفصلهای قرآنی«نار» به معنای مطلق آتش است، اما این واژه در بسیاری از موارد - به ویژه در متون دینی - ناظر به «جهنم» و یا دوزخ میباشد.
- ناسوت
1817 طبقهبندی نشدهعرفا و فلاسفهی الهی برای عالم هستی مراتبی قائلاند و جهان را دارای مراتب میدانند و برای هر مرتبه نامی تعیین کردهاند. یکی از این مراتب «عالم ناسوت» است. مراد از ناسوت همين عالم دنيا و همين عالم م
- نافع بن هلال
2097 شخصیتهانافع بن هلال جملی که برخی گویا به دلیل سهو قلم نام وی را هلال بن رافع نگاشتهاند، از یاران امام علی(ع) بود و ارتباط خود را با ناقص
1475 ادبیاتاز دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف پایانی از حروف اصلی یا «لام الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «ناقص» نامیده میشود و اگر مانند «عفو» حرف علّه پایانی آن، واو باشد، «ناقص واوی» و اگر مانند «خشي»
- ناقص واوی
1459 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- ناقص یائی
1277 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- نبوّت ، رسالت ، پیامبری ، انبیا ، پیامبران
38084 سرفصلهای قرآنینبوت از مهمترین اصول اعتقادی ادیان الهی است که بر اساس آن، افرادی از جانب خدا برای هدایت بشر و توجه او به مبدأ و معاد مبعوث میشوند. نبوت یعنی اتصال مرموز و ناشناخته با ریشه وجود و سپس مأموریت برا
- نجم ، علم نجوم ، ستاره ، ستارهشناسی
6261 سرفصلهای قرآنیدر زمانهای گذشته، دانش ستارهشناسی کمتر در ارتباط با پژوهش پیرامون ستارگان بوده و علم نجوم را بیشتر در پیشگوییها و فالزدنها با استفاده از حرکت ستارگان مورد استفاده قرار میدادند. منجمان گاه مد
- نخل ، نخیل ، خرما
4359 سرفصلهای قرآنینخل به درخت خرما گفته میشود و به زمین و باغی که در آن درخت خرما کاشته شده و محصولش خرما باشد، در فارسی نخلستان میگویند.
نام درخت خرما یا همان نخل بارها در قرآن
- نذر
3506 اصطلاحات فقهی - اصولی«نذر» آن است که انسان متعهد شود برای خدا کاری از کارهای خیر را انجام دهد، یا کاری را که ترکش نیکو است، ترک نماید. نذر بر دو نوع است:
1 . نذر مشروط؛ نذر مشروط یا «نذر شکر» است، مانند اینکه
- نسخ
3846 سرفصلهای قرآنیمعناى لغوی كلمه «نسخ»، نقل يک نسخه از كتاب به نسخهاى ديگر است، و اين عمل را از آن جهت، نسخ میگويند، كه گويى كتاب اولى را از بين برده، و كتابى ديگر به جايش آوردهاند.
اما در علوم قرآنی
- نسیان (فراموشی)
9907 سرفصلهای قرآنی«نسیان» در لغت به معنای فراموشی است که گاه انسان به سبب غفلت، دچار آن شده، و گاه به صورت عمدی تلاش میکند آنچه در حافظه دارد را پاک کرده و به عبارتی خود را به فراموشی بزند.
برخی از اهل لغت،
- نشوز
3253 اصطلاحات فقهی - اصولی«نشوز» یک اصطلاح فقهی و حقوقی در ارتباط با حقوق و وظایف زناشویی بین زن و شوهر است؛ لذا «ناشز» و «ناشزه» به مرد يا زنى گفته مىشود كه حقوق
- نصر ، غلبه ، فتح ، کمک ، پیروزی
22445 سرفصلهای قرآنی«نصر» و «فتح» واژههایی قرآنی میباشند که خود این واژهها و نیز مشتقات آن، فراوان در قرآن به کار رفته و دو سوره پر محتوا نیز به همین نامها اختصاص یافته است.
البته قرآن، از ریشههای دیگری
- نصر بن ابی نیزر
1357 شخصیتها- نطیحه
2579 اصطلاحات فقهی - اصولیدر زبان عرب، به حیوانى که به دنبال شاخ زدن حیوان دیگری به او جان داده باشد، «نطیحه» میگویند. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
- نظم عمومی
258 اصطلاحات اخلاقیپرسش مرتبط: fa117908
- نعمان بن عمرو راسبی
1753 شخصیتهایکی از یاران امام حسین(ع) نعمان بن عمرو راسبی بود که به همراه برادرش حلاس، همرا
- نعمت
- نعیم بن عجلان الأنصاری
1743 شخصیتهانعیم بن عجلان انصاری یکی از یاران امام حسین(ع) و یکی از شهدای کربلا بود که روز
- نفاق (منافق، منافقون)
16580 سرفصلهای قرآنیواژه «منافق» از ریشه «نفق» به معنای خروج است و نیز «نِفاق»، مصدر است به معنای منافق بودن.
در اصطلاح دینی «نفاق» را اینگونه معنا کردهاند: «نفاق، آشکار کردن ایمان با زبان و پنهانکردن کفر در
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
از آنجا که خداوند فیاض مطلق است، چرا انسانها از همان اول در بهشت آفریده نشدهاند؟
12458 بهشت و جهنم 1387/10/01بهشت و جهنم نتیجه و ثمره اعمال اختیاری انسان است. پس بهشت که نهایت مسیر است بدون وجود دنیا و عمل صالح درآن به دست نمی آید و این منافات با فیاض مطلق بودن خداوند ندارد؛ چون فیض خداوند براساس حکمت ...
-
آیا امکان دارد گوشهای از تاریخ دولت اندلس را بیان کنید؟
14280 تاریخ 1391/07/17اندلس یا اسپانیای امروزی در جنوب غربی قاره اروپا قرار دارد. در قرن اول هجری در پی فتح آفریقا توسط مسلمانان، فرماندهان در صدد برآمدند تا افراد بیشتری را به اسلام دعوت نمایند؛ لذا متوجه اندلس گردیدند. مردم اندلس نیز از آنجا که از ظلم و جور ...
-
«شعور جمعی» چیست؟ آیا همان نظریه «صد میمون» بوده و آیا مخالفتی با اسلام دارد؟
6155 بیشتر بدانید 1399/01/26به نظر میرسد اثبات شعور جمعی به تفسیر و قرائتی که در قانون مورفیک و صد میمون کن کایز آمده، مشکل است؛ زیرا این نظریه به صورت مطلق معتقد است، هر آگاهی فردی به آگاهی جمعی مرتبط است؛ و بر این باور است: زمانی که سطح جدید آگاهی ...
-
آیا رهبر و ولی فقیه بر اساس اصل 110 قانون اساسی، میتواند تمام مجرمان را عفو کند و یا آنکه این عفو مقید به ضوابط و شرایطی است؟!
2158 ولایت فقیه و حکومت اسلامی 1401/02/22بر اساس اصل 110 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رهبر وظایف و اختیارات مهمی دارد که یکی از این وظایف، عفو یا تخفیف مجازات محکومیت در حدود موازین اسلامی پس از پیشنهاد رئیس قوه قضاییه است. البته رهبر میتواند بعضی از وظایف و اختیارات خود را ...
-
فعل معلوم چگونه به فعل مجهول تبدیل میشود و چه تفاوتی در معنای آن به وجود میآورد؟
3513 قواعد عربی 1400/11/25افعال بر اساس «مشخص و نامشخص بودن فاعل» به دو نوع معلوم و مجهول تقسیم میشوند:فعل معلومفعل معلوم آن است که فاعل آن مشخص و معلوم باشد، مانند نَصَرَ زیدٌ یعنی زید یاری نمود. البته گاهی فاعل به صورت اسم ظاهر ذکر میشود و ...
-
1. آیا در سلام پایانی نماز، فقط گفتن سلام آخرکافی است؟ 2. آیا در رکعت های سه و چهار می توان یک بار تسبیحات اربعه را گفت؟
46150 Laws and Jurisprudence 1390/06/07مراجع عظام تقلید درباره این دو مسئله چنین میگویند:1. در سلام نماز، صرفا، گفتن سلام سوم، کافی است و سلام اول مستحب میباشد.[1]2. گفتن یک مرتبه تسبیحات اربعه در رکعت سوم و چهارم نماز کافى است، ولی بهتر است که سه مرتبه بگوید.
-
آیا خوردن و آشامیدن سهوی در حال روزه واجب یا مستحب روزه را باطل می کند؟
105465 Laws and Jurisprudence 1388/06/05یکی از چیزهایی که باعث بطلان روزه می شود خوردن و آشامیدن از روی عمد است.[1] که در این زمینه فرقی بین روزه واجب و مستحبی نیست. اما اگر روزه دار سهواً چیزى بخورد یا بیاشامد، روزهاش باطل نمىشود.
-
مقصود از علوم قرآنی چیست؟
12446 علوم قرآنی 1392/07/15اصحاب پیامبر اسلام(ص) از همان روزهاى نخستین نزول قرآن در فهم و تحقیق این کتاب بزرگ علاقه و جدیّت عجیبى از خود نشان دادند و مطالب علمى ارزندهاى را از پیامبر و از سرچشمه فیّاض قرآن آموختند، که براى محققان و دانشمندان، تحقیقات مهمّى را فراهم ساختند که ...
-
آیا حضرت سبز قبا که در دزفول قرار دارد واقعا برادر امام رضا است؟
22430 تاريخ بزرگان 1391/05/09در ارتباط با پرسش مطرح شده نکاتی را باید یادآور شد: 1. اکثر امام زادگانی که امروزه مرقدشان زیارت گاه مردم قرار گرفته، فرزندان امام نیستند، بلکه از نوادگان ائمه اطهار میباشند. بسیاری از آنها انسانهای شریف و از نسل پیامبر اسلام(ص) بوده اند؛ لذا ...
-
آیا پیامبر اکرم(ص) فرمود، اگر زنی در جایی نشسته بود، مردان حق ندارند آنجا بنشینند، مگر آنکه آن مکان کاملا سرد شود؟
40620 Laws and Jurisprudence 1391/07/08در برخی منابع روایی، حدیثی با این مضمون وجود دارد: «إذا جلست المرأة مجلسا فقامت عنه، فلا یجلس فی مجلسها أحد حتی یبرد»؛[1] هرگاه زنی در مکانی نشسته و سپس از آنجا برخیزد، مردی در آن مکان ننشیند تا زمانی که آنجا سرد ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
889342 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
776671 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
748760 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
669973 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
653795 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
645705 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
592940 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
578917 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
562712 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
562557 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- مهرم حلال و جانم آزاد