اصطلاحات و مدخل ها
-
مسجد النبی(ص)
3488 سرفصلهای قرآنی
زمانی که پیامبر اکرم(ص) وارد مدینه شد، بسیاری از مردم آنجا علاقه داشتند که حضرتشان میهمان آنان باشد، اما آنحضرت(ص) شتر خود را رها کرد و قرار را بر این نهاد که هر جا شتر از حرکت باز ایستاد، همانج
-
مسجد ضرار
2104 سرفصلهای قرآنی
«ضِرار» مصدر باب مفاعله از ریشه «ضرر» بوده و در لغت، به معنای زیان رسانیدن تعمّدی به دیگران است.
در قرآن کریم و در سورۀ توبه به ماجرای ساخت «مسجد ضرار» اشاره شده است. گرچه این مسجد از طرف ب
- مسخ
-
مسعود بن حجاج
1563 شخصیتها
یکی از شهدای کربلا که به سپاه امام حسین(ع) پیوست و روز عاشورا به همراه فرزندش
-
مسلم (أسلم) بن کثیر
1631 شخصیتها
-
مسلم بن عقیل
2672 شخصیتها
مسلم فرزند «عقیل بن ابیطالب» و کنیزی به نام «حلیه» بود. ایشان در سال 20 قمری متولد شده و در چهل سالگی و در روز نهم ذی الحجه سال 60 به شهادت ر
-
مسلم بن عوسجه
1881 شخصیتها
مسلم بن عوسجه یکی از اصحاب پیامبر اکرم(ص) و یکی از برجستهترین شهدای کربلا میب
-
مسیحیت،مسیحی،نصرانی
1539 سرفصلهای قرآنی
به آن دسته از پیروان عیسای مسیح(ع) که بعدها به پیامبر اسلام(ص) ایمان نیاوردند، مسیحی، نصرانی، ترسا و ... گفته میشود و آیین آنان با ع
-
مشورت(مشاوره)
1838 سرفصلهای قرآنی
رجوع کنید: «شورا».
-
مصادره به مطلوب
2189 اصطلاحات فقهی - اصولی
وقتی مشخص شود که برای اثبات یک چیز به خود آن چیز - و لو با عبارتی دیگر - استدلال شده است، میگوییم این «مصادره به مطلوب» است. مانند آنکه در اثبات گرمای هوا گفته شود که «چون هوا خنک نیست، پس گرم اس
-
مضاربه
429 اصطلاحات فقهی - اصولی
مضاربه نوعی قرارداد در فقه اسلامی است که به موجب آن، شخص مالک، سرمایه خود را در اختیار شخصی دیگر (عامل) قرار میدهد تا با آن تجارت کرده و در نهایت، هر دو در سود آن شریک باشند.
- معاد ، رستاخیز ، آخرت
-
معاویه ، معاویة بن أبی سفیان
7554 شخصیتها
معاویه فرزند ابیسفیان و هند از افراد سرشناس قریش بود که با کنیهی «أبو عبدالرحمن» نیز شناخته میشد. مشهور مورّخان تولد او را پنج سال قبل از بعثت دانستهاند.
< -
معتزله
3066 فرقهها، مذهبها، گروهها
«اعتزال» در لغت به معنای دوری گزیدن و کناره گرفتن است و معتزله عنوان گروهی است که برجستگی آن در طرح مباحث کلامی بوده و در نیمۀ اول قرن دوم هجری(هشتم میلادی) در بصره بنیان گذاشته شده و بعدها به عنوا
-
معتلّ
1401 ادبیات
هر کلمهای که در حروف اصلی خود یک یا چند «حرف علّه» داشته باشد، «معتلّ» نامیده میشود که خود دارای چند زیر مجموعه میباشد: مثال(واوی و یائی). اجوف(واوی و یائی). ناقص(واوی و یائی). لفیف(مقرون و مفرو
-
معراج
7005 سرفصلهای قرآنی
«معراج» در زبان عرب، به وسیلهای گفته میشود که با کمک آن، انسان به بلندیها صعود مینماید و در همین راستا، به نردبان نیز "معراج" گفته میشود.
خداوند در «سوره معارج» خود را
-
مغالطه
1371 اصطلاحات منطقی
«مغالطه»، قیاسی است که به دلیل وجود برخی ویژگیهایی که در مقدمات آن وجود دارد، نتیجه درست و قابل پذیرشی را به دنبال نخواهد داشت:
- به لحاظ «صوری» درست نباشد؛ بدین بیا
-
مقابله به مثل
3023 سرفصلهای قرآنی
«مقابله به مثل» در لغت؛ به معنای تلافی کردن، رفتار همسان در پاسخ به رفتار دیگری، و ... آمده است.
مقابله به مثل يا اصل تقابل در تاريخ ج
-
مقام ابراهیم
2530 سرفصلهای قرآنی
از این مقام در آیه 125 سوره بقره نام برده شده است و گرچه برخی معتقدند که "مقام ابراهیم" شامل تمام منطقه حرم و تمام نقاطی است که حج در آن برگزار میشود، و برخی نیز "عرفات"، "مشعر الحرام" و "جمرات سه
-
مقام امن
2123 اصطلاحات عرفانی
پرهیزکاران به پاس ایمان و تسلیم در برابر حق، در قیامت در پیشگاه خدای متعال مقامی خواهند داشت که از آن به «مقام امن» یا «مقام امین» تعبیر میشود.
-
مقام امین
2045 اصطلاحات عرفانی
رجوع کنید: «مقام امن».
-
مقام تحیر
1879 اصطلاحات عرفانی
«مقام حیرت» یا «مقام تحیر» مقام سرگردانى در بحر توحید و وادى عشق است که بنده در دریاى بیکران احدیت سرگردان شده و محو جمال و جلال جبروت الهى شود. برخی معتقدند آیاتی که نشانگر آن است که انسانها نمی
-
مقام ترک سؤال
7824 اصطلاحات عرفانی
مراد از «ترک سؤال» که به عنوان مقامی عرفانی مورد گفتگو قرار میگیرد، به معنای مقامی است که عارف در آن تلاش میکند تا هیچ درخواست مساعدت مالی و مادی از دیگران نداشته باشد. به زبانی دیگر، یک عارف گرچ
-
مقام حیرت
1627 اصطلاحات عرفانی
ر.ک : «مقام تحیر».
-
مقام رب
1871 اصطلاحات عرفانی
«مقام رب» که در قرآن کریم به آن اشاره شده است به معنای صفت ربوبيت و ساير صفات كريمه حق تعالی(مانند علم، قدرت، قهر، رحمت و غضب) میباشد كه همگی از لوازم ربوبيت او است.
-
مقام صحو
2287 اصطلاحات عرفانی
سالک الی الله هنگامی که از حجابهای ظلمانی و نورانی گذشت، از آنجا که خود را هیچ پنداشته و ذاتش را محو ذات خدا میبیند، گاه شطحیاتی چون «انا الحق» از او سر میزند؛ اما اگر عنایت الهی او را یاری کند
-
مقام فنا
2183 اصطلاحات عرفانی
- مقام محمود
2803 سرفصلهای قرآنی"مقام محمود" مقامی است که خداوند در قرآن کریم، به پیامبرش وعده داده که در صورت شبزندهداری به آن خواهد رسید. در روایات، تفاسیر و منابع عرفانی توضیحات فراوانی پیرامون این مقام ارائه شده و به عنوان
- مقداد بن اسود
2293 شخصیتهامقداد در سال شانزدهم عام الفیل و 24 سال قبل از بعثت پیامبر اسلام(ص) به دنیا آمد. نام پدرش عمرو بود و از آنجا که عمرو با طایفۀ کنده - که د
- مقولات عشر
1460 اصطلاحات فلسفی«مقولات عشر» عبارتاند از: جوهر، كمّ، كيف، أين، متى، وضع، ملک، اضافه، فعل، انفعال.
اين تقسيمبندى در حقيقت تقسيمبندى كليهی ماهيات ممكن است، و هر ماهيت
- مکه ، فتح مکه
6148 سرفصلهای قرآنیمکه از مقدسترین شهرهای اسلامی است که در سرزمین حجاز و کشور کنونی عربستان واقع شده است. ملا صدرا ، صدر المتألهین
3439 شخصیتهاصدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، مشهور به ملاصدرا و صدرالمتألهین فیلسوف بزرگ شیعی و پایهگذار مکتب فلسفی ملامتیه
2510 فرقهها، مذهبها، گروهها«ملامتیه» گروهی میباشند که با انجام کارهای ناپسند خلاف عرف و شرع، خود را در چشم مردم خوار نموده و وجههی مردمی خود را تباه مینمایند. گفته شده که آنان از مکتب «کلبیان» یا «کلبیون» که مؤسس آن، «آنت
- ملک الموت
1283 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «عزرائیل».
- ملکوت
3505 سرفصلهای قرآنیدر بارۀ معنای واژه «ملکوت» که در قرآن مورد استفاده قرار گرفته، گفته شده است:
الف) «ملكوت» مانند مُلك (بر وزن قفل
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- مقام محمود
پرسش های اتفاقی
-
افرادی که مرتکب اشتباهی میشوند آیا مجازند در مورد همان اشتباه به دیگران امر به معروف و نهی از منکر کنند؟!
10864 غذای غیر مسلمانان 1392/10/21اگر چه در شرایط امر به معروف و نهی از منکر، عمل کردن خود شخص -به معروف و دوری از منکر- ذکر نشده است؛ یعنی تعالیم دینی یکی از شرایط وجوب امر به معروف را پایبندی خود افراد به معروف و منکر ذکر نکردهاند. اما این مسئله از ...
-
چه تفاوتی میان بحثهای منطقی و ادبی درباره موضوع الفاظ وجود دارد؟
11233 ترتیب مباحث 1391/12/22تفاوت بحث الفاظ در نگاه ادبی و منطقی را میتوان با دو عنوان تفاوتهای کلی و جزئی مورد بررسی قرار داد. ۱. تفاوتهای کلی: رسالت اصلی علم منطق بحث از مفاهیم کلی است. و بسیاری از منطقیون تصریح کردهاند که سنخ قضایای منطقی از سنخ قضایای طبیعی است. ...
-
منابع موجود در زمینه سیاست در فلاسفه اسلامی را معرفی کرده و دیدگاه فلاسفه اسلامی نسبت به مقوله سیاست و قدرت را توضیح دهید.
12933 Philosophy of Politics 1389/09/09منابع دسته اول موجود برای تحقیق در باب دیدگاه فلاسفه اسلامی نسبت به مقوله سیاست عبارتند از: 1.«آراء اهل المدینة الفاضلة »، «السیاسة المدینة »، «التنبیه علی سبل السعادة » و «فصوص الحکمة» از فارابی
-
اگر یک دختری که در دانشگاه تحصیل می کند و خود وی هزینه تحصیلش را پرداخت می نماید آیا می توان بیان داشت که این فرد یک دختر رشیده و مستقل است؟
12844 Laws and Jurisprudence 1388/12/24رشیده دختری است که منفعت و مصلحت زندگى خویش را به خوبى تشخیص دهد و در امر ازدواج تنها تحت تأثیر غریزه جنسى و عاطفه خود قرار نگیرد. این امر در اشخاص مختلف تفاوت پیدا مىکند و امکان ندارد سن خاصى را براى آنان تعیین کرد.
-
آیا امامان معصوم(ع) و یا صحابه پیامبر(ص) بعد از وفات حضرتشان، با ایشان سخن گفته و از ایشان چیزی خواستهاند؟
7136 حدیث 1394/06/12در منابع شیعه و اهل سنت، مواردی نقل شده است که بر اساس آنها، اهل بیت(ع) و برخی معاصران پیامبر(ص)، بعد از رحلت حضرتشان با ایشان سخن گفته و مشکلات خویش را با پیامبر در میان گذاشتهاند. در ذیل به تعدادی از آنها اشاره میکنیم: 1. امام علی(ع) ...
-
در مورد افعال رباعی مجرد و رباعی مزید توضیح دهید؟
18538 قواعد عربی 1401/01/20کلمهی «رباعی» از ریشهی «ربع» به معنای چهار است. در ادبیات عرب به تمام کلماتی که چهار حرف اصلی داشته باشند، رباعی گفته میشود.در همین راستا افعال رباعی به افعالی گفته میشود که دارای چهار حرف اصلی باشند. این افعال در دو گروه «رباعی مجرد» و ...
-
پیشگویی پیامبر(ص) درباره بروز بیماریها در جامعه در صورت گسترش فحشا را چگونه توجیه میکنید؟
24954 حدیث 1393/01/31اصل گناه، از جمله اموری است که دارای اثرات منفی دنیایی و اخروی بسیار است و طبیعی است که به حسب نوع و زشتی هر کدام، اثرات متفاوتی بر آنها جاری میگردد.[1] در برخی منابع اسلامی روایاتی ذکر شده که امروزه، با پیشرفت علوم ...
-
آیا بر اساس آموزههای قرآنی، انسانها هنگام تولد هیچ دانشی ندارند؟!
10288 تفسیر 1394/05/22قرآن کریم در مورد ذخایر و اندوختههای علم و دانش انسان در هنگام تولد، میفرماید: «وَ اللهُ أَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ لا تَعْلَمُونَ شَیْئاً ...»؛[1] و خداوند شما را از شکم مادرانتان خارج نمود، در حالیکه هیچ چیز نمیدانستید و براى شما، گوش ...
-
چرا باید اسلام را قبول داشته باشیم؟
63398 جامعیت اسلام 1386/04/14دین اسلام جامع ترین و کامل ترین دین الهی برای رسیدن به تکامل و سعادت ابدی است که از سوی خدای متعال برای هدایت انسان آمده است. آنچه که باعث می شود ما دین اسلام را بپذیریم، دلایل زیر است: 1. جامعیت دین اسلام. 2. هماهنگی ...
-
چرا روایات اسلامی، نواختن موسیقی و گوشدادن به آن را موجب نفاق دانستهاند؟
7281 بیشتر بدانیم 1395/05/10«موسیقی» در اصطلاح فقهی، آهنگی است که از آلات موسیقی پدید میآید، بنابراین، با «غنا» - آوازی که با حالت مخصوص از حنجره بیرون میآید- متفاوت است؛ اما در محاورات عرفی و نیز در برخی روایات، بین موسیقی و غنا فرقی گذاشته نمیشود. موسیقی و غنا بر دو ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
890964 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
789437 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
754053 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
676573 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
657056 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
647503 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
598271 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
579654 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
564070 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
563611 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...