اصطلاحات و مدخل ها
-
ظل اول
2086 اصطلاحات عرفانی
در نگاه عرفانی حقیقت وجود تنها از آن خداوند است، و ماسوی الله ظلّ، سایه و یا نمودی از او بوده و از خود وجودی ندارند، اما این ظلّ و سایه‌ها بر اساس ترتیبی خاص تحقق یافته و برخی از آنها مقدم بر دیگر
-
ظلم ، ستم
18440 سرفصل‌های قرآنی
«ظلم» در لغت، به معنای كار بی‌جا انجام دادن، و خروج از حد میانه‌روی است. ظلم به اين معنا، جامع همه رذايل اخلاقی بوده، و ارتكاب هر يک از زشتی‌های شرعی و عقلی را شامل است و اين، «ظلم به معنای اعم» ا
-
ظلمات ، تاریکی‌ها ، ظلمت
4401 سرفصل‌های قرآنی
ظلمت در مقابل نور و جمع آن ظلمات و ظُلَم است؛ یعنی تاریکی.
در فرهنگ قرآن از اموری مانند عائذ بن مجمع
1697 شخصیتهابر اساس برخی گزارش‌ها یکی از شهدای کربلا که در سپاه امام حسین(ع) حضور داشت، عا
- عابس بن ابی شبیب شاکری
1909 شخصیتهاعابس بن أبی شبیب شاکری یکی از افراد برجسته در میان شهدای کربلا بود.
او قبل از قیام کربلا به همراه چند فرد شجاع دیگر در گروهی به ن
- عاقله
2015 اصطلاحات فقهی - اصولی«عاقله»، در لغت جمع عاقل است و در اصطلاح، به مردانی از خويشاوندان پدری - مانند برادر، عمو و فرزندان آنان – گفته می‌شود كه به حكم شارع مقدس، ضامن ديۀ قتل و جراحت اشتباهی فرد جانی‌اند. فقها از این وا
- عالم مثال
1924 طبقه‌بندی نشدهرجوع کنید: «برزخ».
- عالم مجردات ، تجرید نفس
2706 اصطلاحات فلسفیمجرد یعنی چیزی که هیچ‌یک از این ویژگیهای مادی؛ مانند: داشتن مکان خاص و اشغال فضا، اشغال زمان و زمان داشتن، قابل اشاره حسی بودن، قابلیت انقسام و بخش‌پذیری، و ... را نداشته باشد. البته لازم نیست یک
- عامر بن مسلم
1847 شخصیتهاعامر بن مسلم بن قیس بن مسلمة بن طریف بن أبان عبدی نام یکی از شهدای کربلا و یکی از یاران عایشه
6447 شخصیتهاعائشه دختر ابوبکر(خلیفه اول) نام یکی از همسران پیامبر اسلام(ص) و یکی از امهات المؤ
- عباد (عیاض) بن ابی مهاجر جهنی
1556 شخصیتهایکی از یاران امام حسین(ع) و شهدای کربلا که تنها نامی از وی در تاریخ باقی مانده،
- عباس اصغر بن علی
1353 شخصیت‌ها- عباس بن عبدالمطلب
2400 شخصیتهاعباس، کوچک‌ترین پسر عبدالمطلب و عموی پیامبر اسلام(ص) و تنها سه سال بزرگ‌تر از ح
- عباس بن علی(ابو الفضل)
7030 شخصیتهاحضرت عباس(ع)، اولین فرزند مشترک امام علی(ع) و ام البنین(س) است که بر اساس نقل برخی مورخان متأخر، در سال 26 هجری به دنیا آمد. و در سال 61 هجری در کربلا در سن حدوداً 3
- عبد الأعلی بن یزید کلبی
1933 شخصیتهابر اساس برخی گزارش‌ها، بعد از حضور مسلم بن عقیل در شهر کوفه، عبدالاعلی بن یزید
- عبد الرحمن بن عبد الله ارحبی
1938 شخصیتهایکی از شهدای کربلا، دلاورمردی به نام عبدالرحمان بن عبدالله(عبیدالله) ارحبی بود.
وی در زمان عبد الرحمن بن مسلم بن عقیل
1674 شخصیتهاخوارزمی در مقتل خود از عبد الرحمن فرزند مسلم بن عقیل به عنوان یکی از شهدای کربلا یاد می‌کند که گفته شده بعد از برادرش جعفر پا به میدا
- عبد الرحمن بن ملجم ، ابن ملجم
2730 شخصیتهاعبد الرحمن بن ملجم مرادى از قبيله‌ی بزرگ «حِمْيَر» و خاندان «مراد» و هم‌پيمان «بنی‌جبله» از «كِنْدِه» بود.
در برخی گزارش‌ها؛ از ابن ملجم مرادی با عنوان «ابن الیهودیة»(فرزند یهودی) و «شبه ا
- عبد الله بن ابی عروة غفاری
1566 شخصیتهاعبدالله بن ابی عروه یکی از شهدای کربلا بود که به همراه برادرش عبدالرحمن و در دفاع از امام حسین(ع) ب
- عبد الله بن عبد المطلب
- عبد الله بن عقیل
2100 شخصیت‌ها«عبدالله بن عقیل» نام یکی از شهدای کربلا است که در روز عاشورا و در رکاب پسرعمویشان
- عبد الله بن یزید بن ثبیط
1595 شخصیتهااین شهید فرزند شهیدی دیگر از شهدای کربلا به نام یزید بن ثبیط است که به همراه بر
- عبد المطلب
3463 شخصیت‌ها«عبدالمطلّب»، یا همان «شيبة الحمد بن هاشم بن عبد مناف»؛ پدربزرگ پیامبر اسلام (ص) و نیز عبد و عبادت ، بنده و بندگی
30801 سرفصل‌های قرآنی«عبادت» از ریشه «عبد» به معناى نهایت خضوع و تذلّل است. و چون عبادت بالاترین مراتب خضوع است، پس لایق نیست، مگر براى كسی كه اعلى مراتب وجود و كمال و اعظم مراتب نعمت‌ها
- عبدالرحمن بن ابی‌عروة غفاری
1305 شخصیتهاعبدالرحمن بن ابی عروه یکی از شهدای کربلا بود که به همراه برادرش عبدالله و در دفاع از امام حسین(ع) به
- عبدالرحمن بن عبد رب
1443 شخصیتهایکی از شهدای کربلا که در سپاه امام حسین(ع) حضور داشت و به عبدالرحمن بن عقیل
1886 شخصیت‌ها«عبدالرحمن بن عقیل» نام یکی از شهدای کربلا است که در روز عاشورا و در رکاب پسر عمویش
- عبدالرحمن بن مسعود بن حجاج
1612 شخصیتهاعبدالرحمان بن مسعود بن حجاج از قبیله تیم الله بن ثعلبه یکی از شهدای کربلا بود که روز عاشورا به همراه عبدالله بن بشر الأکلة
1414 شخصیتهابر اساس گزارش منابع تاریخی، نام یکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) عبدالله
- عبدالله بن جعفر
2489 شخصیتهاعبدالله، فرزند جعفر طیار، هنگام عبدالله بن حسن
1876 شخصیت‌ها«عبدالله بن حسن» فرزند امام حسن مجتبی(ع) نام یکی از شهدای کربلا است که در آخرین
- عبدالله بن عباس بن علی
1683 شخصیت‌ها- عبدالله بن عبدالله بن جعفر
1544 شخصیت‌ها- عبدالله بن علی بن ابی طالب
2355 شخصیت‌ها«عبدالله بن علی» فرزند امام علی(ع) و فاطمه ام البنین(س) نام یکی از شهدای کربلا
- عبدالله بن عمرو بن عیاش
1746 شخصیتهابر اساس گزارش برخی منابع کهن، نام عبدالله بن عمرو بن عیاش بن عبد قیس، از قبیله‌ی کلب به عنوان یکی از شهدای کربلا و از افرادی یاد شده که د
پرسش های اتفاقی
-
با توجه به این‌که انسان‌ها نمی‌توانند بیش از چند روز بدون آب زنده بمانند، آیا این گزارش پذیرفتنی است که ام ایمن به پاسداشت خدمتش به حضرت زهرا(س) تا چندین سال نیاز به نوشیدن آب نداشت؟!
2240 حدیث 1400/10/01بر اساس گزارش برخی منابع هنگامی که حضرت فاطمه(س) به شهادت رسید، «ام ایمن» سوگند خورد که در مدینه نماند؛ چون طاقت نداشت که جای خالی حضرتشان را مشاهده کند؛ از این‌رو عازم مکه شد، در میان راه هنگامی که به تشنگی شدیدی ...
-
آیا در قیامت، توقف ائمه اطهار(ع) به مدت 50 هزار سال برای شفاعت، اذیت و آزار آنان را به دنبال نخواهد داشت؟
12014 شفاعت 1393/03/13در پاسخ به این سؤال دو نکته را متذکر می‌شویم: 1. حوادث و ویژگیهای عالم قیامت را نباید با مسائل و ویژگی عالم دنیا قیاس کرد. به بیان دیگر؛ نباید ویژگیهای عالم دنیا را معیار بنیادی و تنها ملاک برای شناخت حوادث قیامت دانست، و در نتیجه ...
-
آیا کشیدن مسح سر، باید از فرق سر و از بالا به پایین و با دست راست باشد؟
186934 کیفیت وضو 1389/05/19فتوای مراجع عظام تقلید، درباره اندازه مسح سر چنین است:[وقتی سر را به چپ، راست، عقب و جلو تقسیم کنیم] یک قسمت از چهار قسمت سر، که مقابل پیشانى است جاى مسح مىباشد و هر جاى این قسمت را به هر اندازه مسح کند کافى است. اگر چه احتیاط ...
-
بر اساس روایات، آیا روزه دوشنبه‌ها و پنج‌شنبه‌ها ویژگی خاصی دارد؟
31258 درایه الحدیث 1394/03/09گفتنی است که حکم کلّی استحباب روزه، مقید به روز خاصی از هفته نیست، اما در مورد ویژگی دوشنبه و پنج‌شنبه در میان روزهای هفته تقریباً عموم اهل سنت، روزه این دو روز را دارای استحباب بیشتری می‌دانند، اما صاحب‌نظران شیعی در این مورد نظریات مختلفی مبنی بر ...
-
معنای تسنیم چیست؟ آیا در قرآن و روایات چنین لفظی وجود دارد؟
73745 تفسیر 1391/05/07«تسنیم» از ریشه «سنم» به قسمت بالای هر چیزی می گویند.[1] واژه «تسنیم» یک بار در قرآن کریم آمده است، آن جا که می فرماید: «وَ مِزاجُهُ مِنْ تَسْنیم»،[2] این واژه در آیه بعد چنین معنا شده است: «عَیْنًا ...
-
مختصری از زندگی‌نامه حضرت اسماعیل(ع) را بیان کنید.
12210 اسماعیل 1398/09/16حضرت اسماعیل(ع) فرزند بزرگ حضرت ابراهیم(ع) و هاجر(س) است. تاریخ دقیق تولد اسماعیل(ع) – مانند تاریخ تولد پدرشان ابراهیم(ع) - مشخص نیست.در مورد همسران ایشان گزارش شده است که نام همسر اولشان «عمارة بنت سعید بن أسامة بن أکیل» و نام‌های همسر دیگرشان؛ «السیدة بنت مضاض ...
-
قاعده «دفع ضرر محتمل» چیست؟ و چه کاربردی دارد؟
18891 General Terms 1398/02/21مفهوم اولیه این قاعده آن است که اگر در جایی ضرر یقینی وجود نداشته و تنها احتمال ضرر وجود داشته باشد، باز هم باید برای جلوگیری از آن اقدام کرد. با ذکر این مقدمه باید گفت؛ از ادله‌ی حجیت مطلق ظن این است که «ظن به حکم»، ...
-
آیا «اصل امتناع اجتماع نقیضین» ساخته و پرداخته پروردگار بوده و خداوند قدرت تغییر آن‌را دارد؟
6351 کلیات 1399/11/23اصل امتناع اجتماع نقیضین از بدیهیات است؛ یعنی ذهن انسان، در برخی موارد با تصور موضوع، محمول و نسبت، حکم به چنین امتناعی می‌کند.[1] بنابراین، چنین قضایایی مخلوق انسان هستند و واضع این قضایا ذهن انسان است. در واقع این خاصیت ذهن انسان است که ...
-
«تفسیر تخصصی قرآن» به چه معنا است؟
7190 علوم قرآنی 1394/05/27«تفسیر» در اصطلاح علوم قرآنی؛ یعنی روشن کردن مفاهیم و معانى آیات قرآن.[1] برخی اندیشمندان رشته‌های مختلف علوم اسلامی از منظر و دیدگاه رشته تخصصی خود به تفسیر قرآن کریم پرداخته‌ا‌ند که به چنین تفاسیری، تفسیر تخصصی قرآن گفته می‌شود؛ مثلاً: 1. ادیبان از ...
-
آیا حضرت زینب(س) پس از دیدن سر برادرشان، پیشانی خود را به چوبه محمل زدند؟ آیا این ماجرا می‌تواند تأییدی بر جواز قمه‌زنی باشد؟
40572 تاریخ 1387/11/09جریان «سر به چوبه محمل زدن حضرت زینب(س)» که در برخی کتابهای روایی از مسلم جَصّاص(گچکار) نقل شده است، با توجه به تحقیق انجام گرفته؛ از نقل چندان قابل اعتمادی برخوردار نبوده و با فرض پذیرش نیز مشخص نیست حضرت زینب(س) در آن شرایط سخت و بحرانی، به ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
890358 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهان‌شمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
785465 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
752001 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
674063 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
655730 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
646810 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
595744 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
579309 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
563532 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
563128 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- عابس بن ابی شبیب شاکری
